آیا روغن چریش برای کفشدوزک خطرناک است؟

به علت عوارض گوناگون استفاده از مواد شیمیایی برای کنترل آفت و بیماری‌های گیاهی، امروزه روش‌های طبیعی و ارگانیک مقابله با آفت‌ها و بیماری‌ها بسیار حائز اهمیت است. یکی از روش‌های طبیعی مقابله با آفت زدگی، روغن چریش است. روغن چریش ( Neem oil ) یک حشره‌ کش و آفت‌ کش طبیعی بوده و از آن در بسیاری از انواع آفت ‌زدگی استفاده می‌شود. از جمله آفاتی که با این روش از بین می‌رود عبارتند از:

·         کنه ها (مایتها)

·         شته ها

·         مگس سفید

·         حلزون

·         لیسه

·         نماتودها

·         شپشک آرد آلود

·         کرمهای کلم

·         پشه قارچ

·         سوسکها

·         مگسها

·         پشه ها

·         حشره پولک دار

·         موریانه

روغن چریش به عنوان قارچ کش نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد و همچنین از آن برای مقابله با ویروس‌های گیاهی و سایر مواد بیماری‌زا استفاده می‌شود.

اما سؤال دیگری که مطرح می‌شود این است که آیا این آفت ‌کش و قارچ کش گیاهی، آسیبی به حشرات مفید از جمله کفشدوزک وارد نمی‌کند؟

تاثیر روغن چریش بر حشرات مضر و حشرات مفید

بر روی برچسب محصولات روغن چریش، عبارت ارگانیک و غیر سمی و یا بی ‌خطر برای انسان‌ها، پرنده‌ ها و حیوانات دیگر درج شده است. همچنین معمولاً در توضیحات آمده است که این محصول برای گیاهان و حشرات مفید مانند زنبور شکارچی، زنبور عسل، کرم خاکی، عنکبوت، پروانه و کفشدوزک و سایر انواع حشرات مفید ضرری ندارد. روغن چریش را می‌توان بدون مشکل برای سبزیجات و میوه ‌ها نیز استفاده نمود.

با این حال آیا ممکن است این روغن طبیعی واقعاً تفاوتی بین حشرات مفید و حشرات مضر قایل شود؟ مسلماً چنین نیست. روغن چریش در صورت تماس با بدن حشرات نرم، از جمله کرم‌های پیله ساز و لاروهای برخی از حشرات مفید آنها را دچار خفگی می‌کند. بنابراین هر گونه اسپری روغن که مستقیماً بر روی حشرات استعمال شود می‌تواند باعث خفگی و مرگ آنها شود.

با این حال روغن چریش در اصل با تاثیر بر روی برگهای گیاه تأثیر خود را می‌گذارد و حشراتی که از این برگها تغذیه می‌کنند یا به واسطه طعم تلخ ایجاد شده در برگها دفع شده و یا با خوردن این برگها میمیرند. حشرات مفید مانند کفشدوزک برگهای گیاهان را نمی‌خورند بنابراین چنین آسیبی در آنها اتفاق نمی‌افتد. به همین علت بیشترین حشراتی که آسیب می‌بینند آنهایی هستند که از گیاهتان تغذیه می‌کنند مانند شته ها و کنه ها که به این ترتیب مستقیماً برگهای آغشته به روغن را بلعیده و می‌میرند.

تاثیر روغن چریش بر کفشدوزک

این روغن گیاهی از بذر درخت چریش ( neem ) به دست می‌آید. این گیاه بومی هند است. هنگامی که روغن چریش بر روی گیاه ها اسپری می‌شود، هیچ اثر طولانی مدت از خود بر جای نمی‌گذارد بلکه با اولین بارندگی شسته شده و یا در اثر تابش پرتوهای فرابنفش خورشید تجزیه شده و از بین می‌رود. روغن چریش در صورتی که درست استفاده شود به سرعت موثر واقع می‌شود بدون این که تأثیر منفی بلند مدت بر محیط و حشرات مفید بر جای بگذارد.

روغن چریش تغلیظ شده را همیشه باید با آب مخلوط کنید. این کار را حتما طبق دستورالعمل درج شده بر روی محصول انجام دهید. این مواد در صورتی که غلظت خیلی زیادی داشته باشد برای زنبورها خطرناک است.

برای کسب بهترین نتیجه روغن را حوالی غروب اسپری کنید چرا که در این زمان حشرات مفید حداقل فعالیت را دارند در حالی که آفت‌ها هنوز در حال تغذیه از گیاه هستند. همچنین می‌توانید اوایل صبح این کار را انجام دهید. در اواسط روز که پروانه‌ ها، زنبورها و کفشدوزکها بسیار فعال هستند نباید از روغن چریش یا سایر آفت ‌کش‌های طبیعی یا شیمیایی استفاده کنید.

هرگز مستقیماً این مواد را بر روی حشرات مفید اسپری نکنید.