گیاه شمشاد گونههای مختلف و متنوعی دارد. آمار نشان میدهد که 176 گونه مختلف شمشاد در جهان وجود دارد. شمشاد برگ نعنایی به نام شمشاد معمولی، شمشاد هیرکانی یا شمشاد جنگلی نیز خوانده میشود. شمشاد استفاده شده در اکثر مکانهای سبز پارکها، باغها و منازل، عموماً از این نوع شمشاد است. شمشاد برگ نعنایی گیاهی همیشه سبز است و به راحتی در محیطهای مختلف قابل پرورش است. این گیاه، بومی مناطق آذربایجان، گرجستان، روسیه و ترکیه است و بیشتر در مناطق مرطوب پرورش مییابد و از طریق باران آبیاری میگردد. به همین خاطر در مناطق شمالی ایران مانند گیلان، مازندران و گرگان از این نوع شمشاد به فراوانی دیده میشود. از گیاه شمشاد برگ نعنایی میتوان جهت زیباسازی فضاهای داخلی منازل و آپارتمانها و فضاهای عمومی استفاده نمود.
شمشاد برگ نعنایی برگهای مستکحمی دارد و دارای بوی خاصی است که ممکن است برای اغلب مردم خوشایند نباشد. این نوع شمشاد در تابستان شکوفههای زردی را تولید میکند و در پاییز این شکوفهها به میوههای کوچکی تبدیل میشوند که نهتنها خوراکی نبوده و قابل هضم نیستند، بلکه سمی نیز میباشند. برگهای این نوع شمشاد به شکل بیضی و به رنگ سبز تیره است. این گیاه حالتی درختچه مانند دارد و در حالت درختچهای ارتفاع آن به حدود 60 سانتیمتر میرسد ولی توسط هرس و ساخت دیواره و پرچین میتوان تا حدود 10 متر به آن ارتفاع داد.
شمشاد برگ نعنایی گیاهی همیشه سبز است و یک انتخاب ایدهآل برای زیبا سازی باغها و باغچهها در مکانهای عمومی، مجتمعهای اداری و تجاری، مناطق مسکونی و پارکها میباشد. با توجه به قدرت بالای هرس پذیری و ایجاد شکل دلخواه در شمشاد برگ نعنایی یا جنگلی، میتوان هر گونه آرایش دلخواه به صورت کروی، مکعبی، مخروطی، مارپیچ و هزارتو را با اندازههای مورد نیاز در فضاسازی و دکوراسیون محیط پیاده نمود و هیچ مانعی در این زمینه از این زیباسازی جلوگیری نمینماید. با شمشاد جنگلی و نمونههای گلدانی آن نیز میتوان انواع روفگاردنهای زیبا را بر روی پشتبامهای ساختمانهای مختلف ایجاد نمود.
دمای مناسب جهت رشد شمشاد برگ نعنایی، دماهای خنک و معتدل است و گرمای زیاد باعث کاهش رشد این گیاه خواهد شد. افزایش بیش از حد دما نیز به سوختگی برگهای آن منجر میشود و در نهایت برگهای آن ریزش خواهند کرد. این گیاه میتواند تا دمای 5 درجه سانتیگراد را در زمستان تحمل نماید.
این نوع شمشاد همواره به نور کامل خورشید نیازمند است و به 6 تا 8 ساعت تابش آفتاب به صورت روزانه احتیاج دارد. این گیاه در محیطهای نیمسایه نیز میتواند به رشد خود ادامه دهد ولی سرعت رشد آن کند خواهد شد و برگهای آن تا حدودی کمرنگ میگردند.
شمشاد برگ نعنایی به رطوبت محیطی 50 تا 70 درصد نیز نیازمند است.
هرس گیاه شمشاد از نظر زمانی بهتر است در فصل بهار و پاییز انجام شود. شمشاد برگ نعنایی، قابلیت هرس پذیری فراوانی دارد و هنر هرس کردن این گیاه، منجر به ساخت انواع فضاهای زیبای شهری و مسکونی در مناطق مختلف میگردد. ابزار هرس کردن شمشادها به علت داشتن حجم بزرگتر و نیاز به ایجاد یک شکل منظم و زیبای هندسی، قیچیهای بزرگی به نام قیچی شمشاد زن میباشد که شبیه قیچیهای معمولی بوده و تیغههای بلندتری دارد. این قیچی باید دارای حالت فنری باشد تا هنگام کار، باعث خستگی دستها نگردد. قبل از استفاده باید تیغه آن را کاملاً تمیز شسته و ضدعفونی نمود تا از انتقال آلودگی یا باکتری به شمشادها جلوگیری به عمل آید. ابزار دیگری به نام شمشاد زن برقی نیز وجود دارد که در افزایش سرعت و کیفیت هرس مؤثر بوده و برای مناطق با تعداد هرس زیاد استفاده میگردد. هنگام هرس شمشادهای جوان، باید ریشه آنها را نیز هرس کرده و تا سه سال این کار پیوسته صورت گیرد تا شمشاد به تراکم بالا و مورد نظر برسد.
بعضی از شمشادها به صورت پرچین استفاده میگردند و باید در فواصل کوتاه هرس گردند تا زیبایی و شادابی خود را همواره حفظ نمایند. جهت ایجاد اشکال هندسی از میلههای نیم دایره یا کروی شکل نیز میتوان کمک گرفت. شمشادها در مدلهای مختلفی از جمله مکعبی، مخروطی، مارپیچ و کروی یا ترکیبی از آنها جهت ایجاد شکلهای مجسمهای یا هزارتو مانند، هرس میگردند.
هنگام هرس شمشادها باید به این نکته توجه داشت که شکل ایجاد شده هندسی آن به صورتی نباشد که قسمتهای پایینی گیاه در سایه قسمتهای بالایی قرار گرفته و به این خاطر دچار مشکل رشد و نمو گردند.
شمشاد برگ نعنایی از روشهای کاشت نهال، کاشت بذر و قلمه قابلیت تکثیر دارد. این گیاه به آبیاری مناسب نیازمند است و جهت حفظ شادابی و سلامت برگهای خود باید خاک محل کاشت آن همواره دارای رطوبت حداقلی باشد. میتوان در فصل بهار و تابستان هر سه هفته یک بار و در فصول سرد توسط بارندگیهای فصلی آبیاری گیاه را زیر نظر داشت.
جهت کوددهی نهال شمشاد برگ نعنایی، در فصول بهار و تابستان میتوان ماهیانه یک تا دو مرتبه کود کامل شامل کود کریستالون سبز و کمپلکس تقویت کننده گیاهان را به صورت محلول در آب استفاده نمود. در فصل پاییز نیز به مقدار کمتر میتوان از کود دامی پوسیده جهت کوددهی کمک گرفت.
مناسبترین خاک برای پرورش و کاشت نهال شمشاد برگ نعنایی، ترکیبی از خاک باغچه و مقداری ماسه میباشد. کمی قلیایی بودن خاک برای آن مناسبتر است و حتماً باید زهکشی خاک مورد توجه قرار گیرد.
هنگام خرید نهال شمشاد برگ نعنایی، باید ظاهر نهال را از نظر سلامت و بدون آفت بودن در قسمتهای مختلف برگها و ریشه مورد ارزیابی قرار دهیم و از عدم ابتلای آن به بیماریهای قارچی یا آفات، اطمینان لازم را کسب نماییم.
همچنین با توجه به این که شمشاد انواع گوناگونی دارد و نهال گونههای مختلف آن مثل شمشاد طلایی، شمشاد سبز، شمشاد پیچ، شمشاد ژاپنی و شمشاد هیبی نیز در بازار فروخته میشود، قبل از خرید، از نوع نهال خریداری شده اطمینان لازم را به دست آوریم.