نخل بادبزنی یا پالم واشنگتون، که در زبان لاتین به نام Fan Palm شناخته میشود، بومی مناطق ایالت کالیفرنیای آمریکا و کشور مکزیک میباشد. نخل بادبزنی درختی زینتی است و از خانواده پالماسه PALMACEA میباشد. در کشور ما این گیاه در شمال و مناطق گرمسیری مثل سیستان و بلوچستان به صورت وحشی و طبیعی در کنار رودخانهها رویش میکند. در شهر رامسر در محلی به نام بلوار معلم یا کازینوی سابق، قدیمیترین گونههای این درخت پالم را میتوان مشاهده نمود.
ارتفاع نخل بادبزنی در صورت وجود شرایط مساعد از پانزده متر نیز فراتر خواهد رفت. برگ نخل واشنگتونیا دمبرگی بلند دارد و دستهای از برگچهها به این دمبرگ متصل میباشند که در نتیجه ظاهری شبیه یک بادبزن پیدا میکند و لذا آن را نخل بادبزنی مینامند.
برگهای این گیاه سبز رنگ است و به صورت بدون شاخه، باریک و مانند سیخی بلند بر روی بدنه رشد میکند. تنه این درخت، قهوهای مایل به قرمز است و پس از مدتی به خاکستری تغییر رنگ میدهد. نخل بادبزنی عمری طولانی دارد و دههها میتواند زندگی نماید.
یکی از موارد کاربرد زینتی نخل بادبزنی، استفاده از آن در فضای داخلی هتلها و رستورانهای بزرگ است. گر چه ارتفاع این گیاه زیاد است و بالاتر از سقف ثابت این مکانها رشد میکند، اما در این سبک تزئینی فضای بازی جهت رشد عمودی نخل بادبزنی در میان یک فضای داخلی به صورت شیشهای و گلخانهای ایجاد شده و نور و مکان عمودی مورد نیاز نخل از این مسیر فراهم میگردد که برای حضار و بازدیدکنندگان این محیطها، باعث ایجاد یک احساس حضور در طبیعت و لذت دیداری فراوان میشود. البته جهت تکمیل این دکوراسیون در قسمت افقی و اطراف نخل نیز از گیاهان متنوع دیگری همزمان با نخل بادبزنی استفاده میگردد.
از دیگر موارد کاربرد نخل بادبزنی میتوان کاشت گروهی و ردیفی این نخل زیبا در میادین و بولوارهای بزرگ شهری و یا کاشت تکی و گروهی آنها در باغهای تاریخی یا پارکهای تفریحی را یادآوری نمود.
از دیگر موارد کاربرد نخل واشنگتونیا میتوان به کاشت تکی این نخل جهت زیباسازی باغچههای منازل و آپارتمانهای سطح متوسط اشاره نمود.
از این نخل به صورت گلدانی و بونسای در فضای داخلی منازل نیز استفاده میشود که در مناطق گرم و معتدل کاربرد دارد.
مناسبترین بازه دمایی برای رشد نخل بادبزنی محدوده 20 تا 30 درجه سانتیگراد است. نخل بادبزنی نسبت به دیگر انواع نخیلات گرمسیری، نسبت به سرما مقاومت و تحمل بیشتری دارد و میتوان در مناطق با سرمای ملایم نیز این نخل را در گلخانهها و فضاهای داخلی پرورش داد. قدرت تحمل سرمایی آن تا دمای منفی پنج درجه سانتیگراد است و چنانچه سرمای هوا به زیر منفی ده درجه سانتیگراد برسد، این نخل از بین رفته و بطور کلی خشک میشود.
چنانچه در فصول سرد، امکان جابجایی گیاه میسر نباشد، باید مورد پوشش محافظتی قرار گیرد تا جوانه انتهایی آن که در قسمت میانی برگها قرار دارد، از بین نرود. مناسبترین نوع پوشش برای آن استفاده از گونی یا پارچههای ضخیم سوراخدار است تا علاوه بر حفظ تبادل هوایی گیاه، از سرمازدگی آن در شبهای زمستانی محافظت گردد.
نخل بادبزنی به نور مستقیم خورشید به طور روزانه نیازمند است و چنانچه به صورت درختچه در فضاهای داخلی نگهداری میشود، میتوان از فضای پشت پنجرههای جنوبی برای گلدان آن استفاده نمود.
نخل بادبزنی را میتوان از طریق کاشت بذر، جدا کردن پاچوش و کاشت نهال تکثیر نمود. جهت کاشت آن به صورت نهال و انتقال از گلدان به خاک اصلی، مناسبترین زمان، فصول خنک مثل پاییز و اوایل زمستان است.
چنانچه نخل بادبزنی به صورت انفرادی در باغچه یا فضاهای ویلایی کاشته میشود، بهتر است حدود پنج متر از حاشیه دیوارها و نقاط مسکونی فاصله داشته باشد ولی چنانچه از کاشت آن به صورت زینتی و گروهی در فضاهای عمومی پارکها استفاده میگردد، میتوان بین نهالها فاصله حدود سه متر را در نظر گرفت.
بر خلاف نام این گیاه که تداعی کننده یک درخت بیابانی و خشک است ولی جهت رشد به سفرههای آب زیرزمینی نیازمند است و نهالهای جوان آن پس از کاشت به آبیاری دائم و منظم نیازمندند. سرعت رشد نهال نخل بادبزنی بسیار زیاد است و پس از مدت کوتاهی از کاشت نهال، چشمانداز زیبایی از آن با برگهای سبز جذاب نمایان میگردد. در فصول گرم، میتوان به صورت هفتگی آن را مورد آبیاری قرار داد و در فصول سرد، با توجه به بارش منطقهای آبیاری آن را تنظیم نمود. هنگام آبیاری از پاشیدن آب بر روی برگها و خیس کردن تنه آن باید اجتناب نمود.
کوددهی نخل بادبزنی مانند کوددهی درختان خرما میباشد و میتوان از کود میلورگانیت استفاده نمود که مواد مغذی گیاه را برای مدتی طولانی در حدود ده هفته تأمین مینماید. بهتر است در ابتدای فصول بهار، تابستان و پاییز عمل کوددهی برای نخل بادبزنی انجام شود.
نخل بادبزنی به هرس چندانی نیازمند نیست زیرا برگهای قدیمی آن دچار ریزش و مردگی زیاد نمیشوند. اما گاهی اوقات این برگهای مرده به لانه موجودات دیگر مثل موش تبدیل شده که در نتیجه باید توسط هرس از گیاه جدا گردند. مناسبترین زمان هرس برای آن اوایل فصل بهار میباشد.
مناسبترین نوع خاک برای رشد این گیاه، خاکهای حاصلخیز است ولی در خاکهای معمولی نیز، قدرت رشد دارد. میتوان جهت کاشت نهال از خاکبرگ، تورب، ماسه و خاک باغچه با مقادیر مساوی جهت کاشت نهال این گیاه استفاده نمود. زهکشی خاک بسیار حائز اهمیت است و عدم خروج آب از خاک به صورت پیوسته، باعث پوسیدگی ریشه آن خواهد شد.
هنگام خرید نهال نخل بادبزنی باید به این موضوع توجه داشت که مهمترین بخش این نهال، برگهای زیبای آن میباشد و چنانچه برگهای نهال در اثر کمبود نور یا کمبود مواد مغذی دچار زردی شده باشد، قابل ترمیم نیست و رفع علل این زردی تنها برای رویش برگهای آینده مؤثر خواهد بود، لذا باید هنگام خرید به سلامت کامل و رنگ سبز برگهای نهال توجه کافی مبذول نمود.
گونههای پالم، انواع مختلفی دارد که از جمله می توان به پالم لاتانیا و پالم فونیکس اشاره نمود که هر کدام شرایط آب و هوایی و خصوصیات فیزیکی جداگانهای پس از رشد دارد و هنگام خرید باید به نوع نهال نخل، دقت لازم را اعمال نمود.