گل رز مینیاتوری ( Spray Rose) ، گلی بسیار زیبا و خوش رایحه است که به آن گل ساناز و یا گل رز چینی نیز میگویند. از این گل، هم در گلدان و هم در فضاهای باز جهت موارد زینتی و زیباسازی پرچین محوطهها استفاده میگردد و نمونه ظریفتر و کوچکتری از گل رز معمولی است. رز مینیاتوری حاصل پیوند و تغییرات ژنتیکی رز معمولی است و تاریخچه حضور آن در طبیعت، چندان مشخص نمیباشد. رز مینیاتوری هیچ گونه شرایط سمی ندارد و برای انسانها و حیوانات دارای خطر خاصی نیست.
رز مینیاتوری به دو نوع درختچهای و رونده وجود دارد. مراقبت و پرورش رز مینیاتوری سادهتر بوده و مشکلات کمتری نسبت به گونههای دیگر گل رز دارد.
از رز مینیاتوری به دلیل شیرین بودن عطر آن، در صنایع عطر سازی و تولیدات لوازم آرایش به فراوانی استفاده میگردد. در تهیه عرقیجات و گلاب نیز به علت نرمکنندگی پوست و خواص ضد التهابی از این گل استفاده میگردد. محصول گلاب گرفته شده از گل رز، مقادیر زیادی ویتامین سی دارد که به شادابی پوست و تقویت سیستم ایمنی منجر میگردد.
رز مینیاتوری نسبت به رز معمولی در برابر عوامل طبیعی و بخصوص سرما مقاومت بیشتری دارد. علت این مقاومت بیشتر در برابر سرما آن است که تکثیر رز مینیاتوری بر روی ریشههایش انجام میشود و بر روی پایه پیوند زده نمیشود. در زمستانهای بسیار سرد باید بر روی خاک آنها در فضاهای باز و شرایط غیر گلخانهای، مقداری مالچ پاشیده شود تا از خشک شدن ریشهها محافظت به عمل آید.
رز مینیاتوری جهت رشد به نور مناسب در حد 8 ساعت در روز نیاز دارد که بهتر است به صورت غیر مستقیم یا نور مصنوعی باشد. دمای مناسب جهت نگهداری رز مینیاتوری دمای حدود 15 درجه سانتیگراد است.
گل رز مینیاتوری اگر به صورت گلدانی و یا درون باغچه نگهداری میشود، باید در حدی که خاک آن همواره مرطوب باشد، مورد آبیاری متوسط قرار گیرد ولی سطح آبیاری نباید باعث غرقابی شدن ریشه آن شود. نکته مهم در آبیاری گل رز آن است که از تماس و پاشیدن مستقیم آب با برگها و غنچههای گل باید اجتناب نمود چون به آنها آسیب وارد میشود.
خاک مناسب جهت رشد رز مینیاتوری خاک شنی رسی یا لومی و یا خاک لومی است که زهکشی مناسبی داشته باشد و حدود ده درصد مواد آلی و معدنی در آن موجود باشد. اسیدیته خاک مناسب رشد گل رز مینیاتوری مقدار 6.5 میباشد.
در پرورش رزهای مینیاتوری باید به این نکته توجه داشت که بعضی از گونههای آن دارای ارتفاع کوتاه است که مناسب جهت کاشت در گلدان میباشد و برخی انواع آن ارتفاع بلند دارد که جهت زیباسازی محیطی و باغات و باغچهها به کار گرفته میشود.
گل رز مینیاتوری به رطوبتی در حد 50 تا 60 درصد نیازمند است و جهت ایجاد این رطوبت برای شاخهگل یا گلهای گلدانی و باغچهای میتوان از اسپری کردن آب بر روی آنها و یا قرار دادن اسفنج مرطوب کنار گلدان استفاده نمود. رطوبت زیادتر باعث ایجاد بیماریها و آفتهای قارچی و سفیدک بر روی گلها خواهد شد.
گل رز مینیاتوری باید در زمان هرس که اواخر زمستان تا اوایل بهار است مورد هرس سالیانه قرار گیرد و این کار به کیفیت گلدهی آینده کمک فراوانی خواهد نمود.
کوددهی به این گیاه از اهمیت فراوانی برخوردار است و در فصل رشد و گلدهی در بهار و تابستان بهتر است که پتاسیم غنی شده نیز در کود موجود باشد.
گل رز از سالیان دور همواره نماد عشق و محبت بوده و رنگهای مختلف آن در مراسم و مناسبتهای گوناگونی مانند ولنتاین و مناسبتهای عاشقانه مورد استفاده قرار میگیرند. در مراسم و سوگواریهای مذهبی نیز همواره از گل رز مینیاتوری به عنوان نمادی از جاودانی استفاده فراوان میشود.
رز مینیاتوری قرمز نماد محبت و عشق حقیقی است. رز صورتی جهت سپاس، تشکر و ستایش از طرف مقابل اهدا میشود. رز مینیاتوری نارنجی نمایانگر شور و هیجان است. رز سفید رنگ نیز حاکی از پاکی و خلوص طرفین میباشد.
گل رز مینیاتوری دارای زیبایی و تنوع رنگی فراوانی است و از انواع مختلف آن در تهیه دستهگل عروس، باکس گل، سبد گل، حلقه گل و تاج گلهای بزرگ به وفور استفاده میگردد و معمولاً جزو اولین انتخاب افراد در هنگام خرید گل میباشد. میتوان از ترکیب رز مینیاتوری با گل سنبل، گل داوودی و گل الستر نمونههای چشمنوازی را طراحی نمود.
اگر قصد نگهداری رز مینیاتوری در گلدان و در محیط خانه را داریم باید گلدان مناسبی به قطر 20 تا 25 سانتیمتر تهیه نموده و جهت زهکشی مناسب، چند سوراخ در انتهای آن ایجاد نماییم. ارتفاع گلدان باید در حدی باشد که ریشههای گیاه فضا برای رشد و بزرگتر شدن داشته باشند. در مرحله اول باید انتهای گلدان را به ارتفاع 7 تا 12 سانتیمتر از خاک مناسب پر کنیم و سپس گیاه را در وسط آن قرار دهیم. فضاهای خالی را باید توسط خاک بپوشانیم و جهت رشد ریشه ارتفاعی در حد 30 سانتیمتر در ته گلدان فضا در نظر بگیریم. محل قرارگیری گلدان در کنار پنجرههای بزرگ یا در بالکنها مناسب است و یک روز در میان در صورت خشک بودن خاک، باید آبیاری انجام شود.
اگر خرید رز مینیاتوری به قصد نگهداری و پرورش در گلدان باشد، باید هنگام خرید ظاهر آن را مورد بررسی قرار داده و مطمئن شویم که از بیماریها و آفاتی مثل سفیدک پودری، لکههای سیاه، شته و کنه تار عنکبوتی در امان باشد. رز مینیاتوری به علت آن که ماندگاری کوتاه مدتی دارد، باید تازه و معطر باشد و به سرعت در ظرف مربوطه یا گلدان مورد نظر قرار داده شود.
چنانچه شاخه گل رز مینیاتوری را از فروشگاههای آنلاین تهیه میکنید، باید به سوابق و حسن انجام کار این مؤسسات در ارسال و تهیه محصولات باغبانی و گلدانی توجه ویژه مبذول نمایید.