سنبل یک گل فصلی است که در اوایل بهار شکوفه میدهد و در فصول دیگر موجود نیست. نام انگلیسی آن Common hyacinth میباشد. سنبل گلی بسیار زیبا و خوشبو است و ایرانیان از زمانهای قدیم گل سنبل را در کنار سفره هفتسین قرار میدادهاند. کشور هلند، بزرگترین تولید کننده این گل در جهان است. گونهای از سنبل که در کشور ما وجود دارد، بومی ایران است و از کشور ما به اروپا و دیگر نقاط جهان برده شده است.
سنبل، حدود 25 نوع مختلف دارد و اکثراً اختلاف آنها در تنوع رنگیشان میباشد. بلندی شاخه گل سنبل پس از رشد کامل به 15 تا 20 سانتیمتر میرسد. رنگهای معروف این گل، بنفش، قرمز، آبی، زرد، نارنجی، سفید، صورتی و رنگهای بینابینی آنها میباشد. سنبل آبی نسبت به بقیه انواع گل سنبل رشد سریعتری دارد و در مناطق نسبتاً گرمتر هم قابلیت پرورش دارد. بیشتر گلهای سنبل ارائه شده در کشور ما نیز از رنگ آبی میباشد.
گل سنبل انواع مختلفی دارد و به سنبل هلندی، سنبل ولایتی یا پاریسی و سنبل رومی یا سفید تقسیم بندی میشوند.
سنبل هلندی دارای خوشه گل پُرپَر کوچک و دانههای گل ریز است. سنبل ولایتی یا پاریسی همان سنبل ایرانی است که اکثراً در مازندران کشت میشود و فاصله بین دانههای آن زیاد بوده و گلهای آن کم پشتتر است. سنبل رومی نیز کوچک و تنک است و دارای عطر و بوی فراوانی است.
گل سنبل، گیاهی حساس است و در نگهداری از آن باید دقت و نظم خاصی را رعایت نمود. دمای مناسب نگهداری گل سنبل 16 درجه سانتیگراد است و افزایش دما تا حدود 25 درجه برای گیاه با طول حدود 5 سانتیمتر نیز قابل تحمل بوده ولی در دماهای بالاتر به آن آسیب میرسد.
در فصول سرد که زمان خفتگی گیاه است، باید همواره آبیاری شود تا از خشک شدن ریشه آن جلوگیری شود. مقدار آبیاری باید در حد مرطوب بودن ریشه باشد و از غرقابی شدن آن باید اجتناب نمود.
خاک گیاه سنبل هر ساله احتیاج به کود و مواد معدنی دارد تا به رشد همیشگی خود ادامه دهد. مناسبترین خاک برای کاشت گیاه سنبل، مخلوطی از دو سوم شن و یک سوم مواد پوسیده معدنی و مغذی است.
اگر گل سنبل در باغچه کاشته شده و تازه جوانه زده است، در سرمای زمستان آسیبپذیر خواهد بود و دمای هوا نباید کمتر از 13 درجه سانتیگراد باشد. برای حفاظت از آن باید خاک اطراف نهال را با مالچ ضخیم به ارتفاع حدود 10 سانتیمتر پوشاند تا از آن محافظت شود.
بهترین زمان برای کاشت پیاز سنبل در گلدان یا ظروف آب، ماه آبان و آذر میباشد.
سنبل یک گل همیشگی نیست و حداکثر ماندگاری آن یک ماه میباشد. میتوان بعد از این مدت، پیاز آن را درآورده و ساقه آن را قطع کرده و در مکان تاریک و خشک نگهداری نمود و سال بعد آن را کاشت و از گل جدید پرورش داده شده استفاده نمود.
گلهای سنبلی که در باغات و باغچهها کاشته شدهاند، به مراقبتهای خاص نیاز دارند و به علت حساسیت فراوان، دچار بیماریها و عفونتهای مختلفی میگردند. گاهی گیاه سنبل مورد هجوم حشرات مکنده یا کرم تریپس قرار میگیرد که باید در این صورت هفتهای یک مرتبه روغنی به نام روغن چریش را به روی برگهای آن اسپری نمود.
جهت جلوگیری از عفونت های قارچی مانند بوتریتیس که باعث قهوهای شدن برگهای آن میشود، باید آبیاری را کمی افزایش داد و گردش هوا را در اطراف گیاه بالا برد تا این قارچ از بین برود.
عوارض دیگری مانند توقف رشد در اثر پوسیدگی و مرگ ریشه، نرم شدن پیاز گل و زردی آن، از بین رفتن رنگ طبیعی و بروز خطوط اضافی روی گل برای گل سنبل ایجاد میشود که توسط آبیاری صحیح، آفت کش، تنظیم نور و بعضی روشهای فیزیکی میتوان با آنها مبارزه نمود.
گل سنبل رنگهای متنوعی دارد و هر رنگ آن نماد یک موضوع است. در حالت کلی، گل سنبل نماد عشق، آرامش و صلح است.
هدیه دادن شاخه گل سنبل سفید به منزله داشتن آرزوی خوب و علاقهمندی شخص اعطا کننده برای گیرنده آن است.
شاخه گل سنبل زرد نمایانگر حسادت و نداشتن حس خوب از طرف شخص اهداکننده است.
سنبل بنفش نیز جهت عذرخواهی و بخشش به کار گرفته میشود.
شاخه گل سنبل قرمز هم نماد خلاقیت، ابتکار و شروعی دوباره است.
گل سنبل به علت تنوع رنگی بالا و اندازه درشت، خود به تنهایی با ترکیب رنگی متنوع میتواند بهترین انتخاب جهت ساخت یک دسته گل یا سبد گل زیبا باشد. در بعضی مواقع ترکیب آن با گلهای رز با رنگ متضاد میتواند زیبایی دسته گل یا سبد گل را افزایش دهد.
ترکیب گل سنبل و لاله هم جهت ساخت سبدهای زیبا میتواند انتخاب مناسبی باشد.
گلهای سنبل که به صورت شاخهای تهیه شده باید در یک گلدان شفاف قرار داده شود و هر روزه، آب گلدان تعویض شده و تمیز نگه داشته شود تا از هجوم باکتریها در امان بماند.
گل سنبل باید در معرض نور فراوان و در مکانهای روشن باشد ولی تابش نور خورشید به صورت مستقیم برای گیاهان جوان مضر است و باعث قهوهای شدن برگهای آن میگردد ولی گلهایی که شاخه آنها به طول بیش از 10 سانتیمتر رسیدهاند، میتوانند در معرض تابش مستقیم آفتاب قرار گیرند.
هنگام خرید شاخه گل سنبل چنانچه قصد نگهداری و پرورش آن در گلدان را داریم باید توجه نمود که شاخه گلهایی را خریداری کنیم که درشتتر و دارای غنچههای بیشتر باشد تا بتوان طی چند سال رویش مجدد که از درشتی گل آن کاسته میشود، گلهای باکیفیت و با اندازه معقولی برای سال بعد در اختیار داشت. رنگهای مختلف سنبل تأثیری در طول عمر یا کیفیت آن ندارد و یک امر سلیقهای میباشد.
گلهای سنبل که دارای ساقه قویتر و کشیدهتر هستند، طراوت و سرزندگی بیشتری دارند و جهت خرید مناسبتر میباشند.