فراسیون گیاهی علفی و چندساله از خانواده نعناعیان است که از کرکهای پنبهای به رنگ خاکستری پوشیده شده و ارتفاع آن به 80 سانتیمتر در طبیعت میرسد. فراسیون بومی آسیای مرکزی و نواحی مدیترانه است و امروزه در قارههای آمریکا، آفریقا، استرالیا و اروپا نیز یافت میشود.
برگهای فراسیون به رنگ سبز تیره و به شکل تخممرغی یا کمی گرد و گلهای آن به رنگ سفید و به صورت مجتمع در زاویه برگها دیده میشود. سرشاخههای گلدار و برگهای این گیاه کاربرد دارویی دارند که دارای بوی مطبوع و طعم تند و تلخی هستند که پس از خشک شدن، این بو از بین میرود. گیاه فراسیون دارای شیره تازهای است که آن هم کاربردهای درمانی خود را دارد.
بعضی کشورها از برگهای فراسیون به عنوان سبزی تازه هنگام مصرف غذا استفاده مینمایند. همچنین فراسیون در صنایع نوشابه سازی به عنوان یک عامل اشتهاآور و نیز به صورت ادویه و چاشنی کاربرد خوراکی دارد.
فراسیون به اسامی دیگری چون گندنای کوهی، علقما، فراسیم، شویر، حشیشه الکلب، شافار، شنار و افنانسر نیز شناخته میشود. نام انگلیسی فراسیون Horehound و نام علمی آن Marrubium vulgare میباشد.
از مهمترین خواص درمانی گیاه فراسیون، رفع مشکلات هورمونی در اختلالات رحمی خانمها میباشد که توسط ایجاد تعادل هورمون استروژن، این مشکلات را رفع مینماید. از فراسیون جهت درمان ناباروری و تعادل چرخه قاعدگی نیز کمک گرفته میشود. انواع کیستهای رحمی و عفونتهای داخلی خانمها توسط این گیاه دارویی رفع میگردند.
فراسیون باعث تقویت گردش خون و درمان بیماریهای کبدی میگردد. از دیگر خواص فراسیون، تنظیم کارکرد معده و محرک دستگاه گوارش میباشد. فراسیون نیروبخش است و بیاشتهایی را درمان میکند. مصرف فراسیون به تصفیه خون و رفع ناراحتیهای قلبی کمک مینماید. افرادی که مشکلات ریوی و تنفسی دارند، میتوانند از این گیاه دارویی کمک بگیرند. فراسیون صفرا آور است و ترشحات بلغمی را از بدن بیرون مینماید و همچنین داروی مناسبی جهت جلوگیری از پیشرفت کبد چرب میباشد.
مصرف مداوم دمنوش فراسیون میتواند سطح کلسترول خون را پایین آورده و از تصلب شرائین جلوگیری نماید و در نتیجه ریسک حملات قلبی کاهش پیدا مینماید. فراسیون به تعریق بدن کمک کرده و باعث کاهش سموم بدن و حذف نمک، آب و چربی اضافه از پوست میگردد و میتواند به کاهش تب منجر گردد.
از دیگر خواص فراسیون، رفع مشکلات کشیدگی ماهیچه، انقباضات اسپاسمی و ایجاد آرامش برای سیستم عصبی و مغزی میباشد.
فراسیون به صورت دمنوش، چای، عرق، عصاره و روغن خوراکی یا ماساژ موضعی استفاده میگردد. مصرف مجاز فراسیون روزانه سه مرتبه به مقدار 3 گرم در 150 سیسی آب جوش به عنوان دمنوش جهت رفع مشکلات گوارش، اختلالات عصبی و ناراحتیهای قاعدگی میباشد. میتوان مقداری اسطوخودوس، نعناع یا رازیانه به منظور خوش طعم شدن به آن اضافه نمود.
مصرف فراسیون به صورت عرق گیاهی و وعدههای کنترل شده عوارض خاصی نداشته و دارویی کاملاً سالم میباشد ولی مصرف بیرویه و خودسرانه فراسیون باعث ایجاد اختلال در مثانه و کلیه و گاهی واکنشهای پوستی میگردد و اشخاص دارای ناراحتیهای قلبی به علت ایجاد بینظمی در ضربان قلب، باید از خوردن آن اجتناب نمایند. همچنین مصرف دوز بالای آن ممکن است به دیده شدن خون در ادرار منجر گردد. به علت تحریک جنین و بالا رفتن احتمال سقط آن، مادران باردار و شیرده نیز در دوران حاملگی و شیردهی نباید این داروی گیاهی را نه به صورت خوراکی و نه به صورت موضعی استفاده کنند.
مهمترین مواد تشکیل دهنده گیاه فراسیون، ماده تلخ ماروبئین، تانن، مواد موسیلاژی، اسیدهای آلی و اسانسهای روغنی مونوترپن و سزکوییترپن میباشد.
فراسیون در مرتبه اول طبع معتدل و در درجه دوم طبع گرم و خشک دارد. افراد گرم مزاج بهتر است این گیاه دارویی را با مصلح غذایی خود که رازیانه، عسل، سنبلالطیب و کتیرا میباشد، استفاده نمایند.
همانطور که گفته شد، فراسیون به صورتهای مختلفی مثل عرق گیاهی، عصاره، روغن و حالت جامد در بازار موجود است و بهتر است جهت خرید این محصولات، به سوابق شرکتها و کارخانجات فراوری و تولید کننده این گیاه دارویی از نظر اعتبار و قدمت و تاریخ انقضای کالا، توجه کرده تا محصول خریداری شده از کیفیت و خلوص بالا برخوردار باشد.