آلوورا گیاهی از خانواده سوسنیان است که بومی مناطق مدیترانهای و قاره آفریقا میباشد. آلوورا گیاهی است که شباهت زیادی با کاکتوس دارد و به اسم صبر زرد نیز از آن نام برده میشود. معنی لغوی آلوئه ورا، ماده تلخ درخشان است که از زبان عربی گرفته شده است. حدود 250 گونه متفاوت آلوورا در مناطق مختلف دنیا شناخته شده است. معروفترین گونههای آلوورا الوئه کیلیارس، آلوئه آکولیتا، آلوئه پلیفیلا و آلوئه برویفولیا میباشند.
برگهای آلوورا ضخیم و آبدار است و شکلی کوزه مانند دارد. این گیاه دارای ساقه نیست و برگهای آن میتواند تا حد 90 سانتیمتر نیز رشد نماید.
آلوورا یک گیاه قوی در تصفیه هوا و از بین برنده آلودگیهای شهری است و بر خلاف بسیاری گیاهان، شبها به تولید و بازدم اکسیژنی مشغول میگردد.
آلوورا علاوه بر نگهداری به صورت گیاه آپارتمانی، خواص دارویی، خوراکی و بهداشتی آرایشی فراوانی نیز دارد که اکثر این خواص از شیره و ژل درون برگهایش حاصل میگردد. مصرف زیادتر از یک قاشق ژل آلوورا در روز باعث بهم خوردن تعادل بدن میگردد.
آلوورا گیاهی سمی است و باید مکان پرورش آن از دسترس کودکان و حیوانات خانگی، محافظت شده باشد.
همان طور که گفته شد، آلوورا گونههای فراوانی دارد ولی گونهای که معمولاً به عنوان گیاه آپارتمانی پرورش مییابد، گونه باربادنسیس میلر است که دارای لبههای دندانهدار با خارهای انعطاف پذیر میباشد. رشد این نوع آلوورا سریع است و طی 3 تا 4 سال به بلوغ کامل میرسد.
آلوورا جهت رشد کامل به نور غیر مستقیم و فراوان طی روز نیازمند است و تابش مستقیم نور خورشید باعث سوختگی و آسیب پوست لطیف آن میگردد، لذا جهت پرورش آن در فضاهای داخلی باید نزدیک پنجرههای نورگیر یا داخل تراس و ایوانهای روشن قرار داده شود و هر دو هفته یک بار گلدان آن چرخانده شود تا بطور یکنواخت از نور کافی بهره ببرد. در فضاهای خارج ساختمان نیز، باید در حاشیه سایه درختان بزرگتر یا مناطق نیمسایه کاشته شود. نور کم نیز باعث زردی برگها و نور زیاد باعث تغییر رنگ برگها به قهوهای و نارنجی میگردد.
آلوورا گیاه مناطق گرمسیر و خشک است و به محدوده دمایی 17 تا 24 درجه سانتیگراد جهت رشد، نیازمند است. تغییرات شدید دمایی بین شب و روز نیز باعث آسیب به آن خواهد شد و نباید در معرض سرمای کمتر از 13 درجه قرار داشته باشد.
جهت کوددهی به گیاه آلوورا بهتر است از خاک مخلوط با کودهای رقیق یا نیمه رقیق در فصل بهار اقدام نمود. اگر گیاه آلوورا از خاک حاصلخیز بهرهمند نیست میتوان از کودهای ارگانیگ و نیمهقوی در تابستان نیز برای آن استفاده نمود.
آلوورا باید در صورت قهوهای شدن نوک برگهایش توسط قیچی تمیز و ضد عفونی شده باغبانی، از قسمت آسیب دیده برگ، هرس گردد. میتوان کل برگ قهوهای شده را از نزدیکی پایه گیاه نیز قطع نمود. هرس به موقع و منظم آن باعث تقویت و رشد کاملتر گیاه خواهد شد.
تکثیر آلوورا از دو طریق پاجوش و قلمه برگ انجام میگردد. پاجوشهای آلوورا هر 6 ماه یک بار به صورت جوانههایی در قاعده آن رشد میکند که میتوان به آرامی آنها را جدا نموده و در گلدانی دیگر کاشت و یک آلوورا جدید پرورش داد.
آلوورا به علت قابلیت نگهداری آب درون برگهایش مثل کاکتوسها میتواند تا حدودی نسبت به کمآبی مقاومت نشان دهد. جهت آبیاری آن باید هر دو هفته یک بار و در زمستان هر ماه یک بار اقدام نمود. قبل از آبیاری باید مطمئن شد که خاک اطراف گیاه در باغچه یا گلدان تا حدودی خشک باشد و آب از انتهای گلدان به طور کامل خارج شده باشد. در صورت کافی نبودن مقدار آبیاری، برگهای این گیاه نازک و لولهای مانند میگردد.
بهتر است که پس از آبیاری گلدان یا محل کاشت آلوورا، برگهای آن توسط پارچه یا اسفنج نرم تمیز گردد تا از آفاتی مثل باکتریها، شته یا جلبکهای پوستی که بر روی برگها تشکیل میگردند، محافظت گردد.
گلدان آلوورا باید دارای زهکشی خوب باشد تا بتواند به خوبی رطوبت اضافی خاک را از ریشههای گیاه دور نماید. توصیه شده است برای پرورش یا تعویض گلدان آلوورا، از گلدانهای پلاستیکی محکم که رطوبت در مدت زمان کمتری در آنها باقی میماند، استفاده گردد و در صورت اجبار به استفاده از گلدان سرامیکی، بهتر است که حفرههای بیشتری در آن ایجاد نموده تا از جمع شدن آب جلوگیری شود. ریشه آلوورا به صورت عرضی و سطحی رشد میکند و به عمق زیادی نیازمند نیست، لذا گلدانهای مورد استفاده نیز احتیاج به ارتفاع و عمق زیاد ندارد.
زمان مناسب تعویض گلدان آلوورا هنگامی است که ریشه گیاه متراکم شده و یا برگچههای زیادی در پایین آن ظاهر گردد که نشانه بالارفتن تراکم گیاه میباشد. معمولاً این حالت بعد از یک تا دو سال اتفاق میافتد.
پس از تعویض گلدان باید خاک قبلی را نیز با خاک جدید جهت تقویت گیاه تعویض نماییم که خاک جدید میتواند ترکیبی از ماسه، پرلیت و خاک برگ و یا ترکیب خاک باغچه، ماسه و پیتماس باشد و یا از خاکهای آماده کاکتوس و ساکولنتها استفاده شود.
آلوورا نماد ابدیت و جاودانگی است و به علت روش نگهداری آسان، گیاهی محبوب و انتخابی مناسب جهت نگهداری در فضاهای داخلی و آپارتمانها به منظور زیباسازی محیط و گرفتن حس آرامش در زمان خواب میباشد.
نگهداری و پرورش آن علاوه بر زیبایی، خواص درمانی و بهداشتی آرایشی فراوانی نیز به اشخاص پرورش دهنده آن ارائه میکند. بسیاری از اشخاص همزمان با نگهداری آلوورا در منزل، برگهای آن را جهت تهیه ماسکهای نرم کننده و جوانساز پوست به کار میگیرند.
در علم فنگشویی که هنر ایجاد فضاهای دارای انرژی مثبت است، از آلوورا به عنوان یک عنصر مهم تصفیه کننده هوا و درمانکننده مشکلات پوستی، به فراوانی اشاره گردیده است.
هنگام خرید گیاه زینتی آلوورا باید توجه نمود که برگهای آن کاملاً به رنگ سبز بوده و هیچ گونه لکه قهوهای یا سیاه رنگ و یا زردی که بخاطر نامناسب بودن شرایط نوری و آبیاری برای آن ایجاد شده، بر روی برگها مشاهده نشود. برگهای آلوورا نباید دچار خشکی، پژمردگی یا دارای نقاط نرم و لزج باشد که به علت بیماریهای قارچی یا وجود آفات در آنها ایجاد میگردد. همچنین طوقه و ریشه آلوورا باید از پوسیدگی به دور باشد.