گل خوش

"گل خوش" گیاهی است با نام علمی Euphrasia rostkoviana (یا Euphrasia officinalis) که متعلق به خانواده گل جالیز می باشد.

این گیاه علفی به طور سنتی در کشور اتریش به عنوان چای و یا در برخی موارد به صورت موضعی و خارجی استعمال می شود. و در درمان بیماری های چشم و معده و روده کاربرد دارد.

جنس Euphrasia دارای حدود 450 گونه است که همگی گیاهانی علفی و گلدار می باشند. این گیاهان معمولاً نیمه انگلی یا چمنی هستند و نام انگلیسی آنها (Eyebright) به دلیل تأثیر مثبتشان بر روی بیماری های چشمی است.

گل ها معمولاً به صورت انتهایی و متقارن بوده که گلبرگ های پایینی آن مانند لَب است. رنگ اغلب گل ها بنفش، سفید مایل به آبی و ارغوانی است. در برخی از گونه ها بر روی گلبرگ های پاینی علائم زرد رنگی برای جذب حشرات گرده افشان وجود دارد.

ارتفاع بوته این گیاه به 2 تا 40 سانتیمتر می رسد و بخش های هوایی آن در زمان گلدهی برداشت می گردد.

بخش های مورد استفاده این گیاه شامل برگ، ساقه و گل های کوچک می باشند. 

از این گیاه در طب سنتی برخی کشورها استفاده های فراوانی می شد. به عنوان مثال برای تقویت مغز و حافظه و نیز درمان سرگیجه از آن استفاده می کردند.

همچنین از این گیاه به عنوان ضماد برای درمان ورم به خصوص ورم و آماس پلک ها و آماس ملتحمه استفاده می کنند. 

استفاده از این گیاه برای کاهش خستگی چشم به ویژه تورم ناشی از سرماخوردگی، سرفه، عفونت های سینوسی، گلودرد و تب یونجه مفید واقع شده است.

این گیاه به صورت خشک و به عنوان چای و دمنوش و نیز به صورت عصاره و کپسول در بازار وجود دارد.

ترکیبات شیمیایی:

گیاه "گل خوش" دارای 38 درصد فلاونوئید شامل آپی ژنین، لوتئولین، کمفرول، رامنتین و کوئرستین است. همچنین دارای پلی فنول ها (1.47 درصد)، فنولیک اسیدها (کافئیک اسید، کلروژنیک اسید و کوماریک اسید)، مشتقات هیدروکسی سینامیک (1.97 درصد)، تانن ها (0.56 درصد) و آیریدوئیدها (0.05 درصد) می باشد.

تکثیر این گیاه از طریق کشت بذرهای آن صورت می گیرد.