Bixa orellanaAnnatto که به فارسی درخت آناتو نامیده میشود، گیاهی از خانواده بیکساسه بومی آمریکای جنوبی می باشد. نیاز های این گیاه عبارتند از نور: زیاد رطوبت: مرطوب درجه حرارت: تا 13 درجه مناسب است درجه سانتیگراد خاک: خاک لومی، حاصلخیز، غنی از هوموس و خوب زهکشی شده
دانستنیهای علمی
درخت آناتو ، گیاهی همیشه سبز از خانواده Bixaceae ( بیکساسه) میباشد که بومی آمریکای جنوبی میباشد.
صرف نظراز این که این درخت گلهای زیبایی دارد و از نظر زینتی بسیار مورد توجه است، دانه های آن برای رنگدهی و طعم دادن به غذا ها در آمریکا مورد استفاده قرار میکیرند.
کاشف این درخت، فردی اسپانیایی به نام فرانسیسکو ارلانا در قرن 16 بوده است.
این گیاه توسط اسپانیایی ها در قرن 17 به جنوب شرقی آسیا معرفی شد و بسیار مورد توجه قرار گرفت.
پرورش دهندگان اصلی این گیاه عبارتند از: بولیوی، برزیل، کلمبیا، اکوادور، هند، جامائیکا، مکزیک، پرو ، پورتوریکو.
نام دیگر این گیاه درخت رژلب میباشد ،زیرا سرخپوستهای آمریکا برای نقاشی روی بدن و به عنوان رژ لب نیز از این گیاه استفاده میکردند.
خصوصیات - معرفی
آناتو ، درختی کوچک و همیشه سبز میباشد که زیستگاه آن به طور طبیعی مناطق گرمسیری آمریکا است.
رشدی متوسط داشته و ارتفاعی بین 3 تا 10 متر دارد.
برگها بیضی شکل بوده و رگه هایی مایل به قرمز دارند ، این برگها بین 8 تا 20 سانتیمتر طول و بین 5 تا 14 سانتیمتر عرض دارند.
گلها بسیار جذاب بوده و فصل شکوفایی آنها از اواخر تابستان تا پاییز میباشد .
رنگ گلها سفید و یا صورتی بوده و برای زنبورهای عسل بسیار جذاب هستند و بین 4 تا 6 سانتیمتر قطر دارند.
میوه این گیاه قلبی شکل بوده ، از وسط باز میشود رنگ آن قرمز مایل به زرد، قهوه ای میباشد.
سطح میوه از مو پوشیده شده و قابل خوردن نیست.
وقتی که رسیده شود باز میشود و حاوی تعدادی دانه گوشتی و قرمز رنگ است.
هر دانه 5 میلی متر قطر دارد .
میوه حاوی پالپی قرمز -نارنجی و سمی است.
دانه های این گیاه بسیار سخت بوده و عطر مختصری دارند.
شرایط نگهداری درخت آناتو
نور مورد نياز
زیاد
آبياري و رطوبت
مرطوب
دماي مورد نياز
تا 13 مناسب است درجه سانتیگراد
خاک مورد نياز
خاک لومی، حاصلخیز، غنی از هوموس و خوب زهکشی شده
|
نگهداری از درخت آناتو به شرح زیر است:
خاک: خاک لومی ، حاصلخیز، غنی از هوموس ، مرطوب و خوب زهکشی شده.
نور: آفتاب کامل
دما: تا 13 درجه برای رشد این گیاه مناسب است.
بهتر است در گلخانه نگه داشته شود زیرا اصلا طاقت سرما را ندارد.
آبیاری: در تابستان زیاد و در زمستان کم
هرس: بهتر است اول بهار صورت گیرد.
کوددهی: 2 بار در سال صورت پذیرد.
خواص و کاربردهای دارویی و صنعتی
خواص آناتو: از این گیاه عمدتا برای طعم دار کردن و رنگدهی به غذا در امریکای مرکزی، و قسمت شمالی امریکای جنوبی استفاده می شود.
در کارائیب دانه ها معمولا در چربی ( گیاهی یا حیوانی) سرخ می شوند. بعد از برداشتن دانه ها، از چربی زرد طلایی باقی مانده برای سرخ کردن گوشت یا سبزیجات استفاده می کنند. با این روش رنگ زرد طلایی تا قهوه ای طلایی بدست می آید.
مکزیکی ها اغلب در آشپزی از نوعی خمیر (Achiote) استفاده می کنند که از دانه های آناتو با مخلوطی از نگه دارنده ها است.
این خمیر کاملا در چربی داغ حل می شود. استفاده از این خمیر آسان است و می تواند به انواع سس و مواد مزه دار کردن گوشت بکار می رود تا باعث افزایش رنگ شود.
استفاده از آناتو برای بیشتر کردن رنگ شکلات در اروپا از قرن 17 میلادی رایج بوده است. امروزه از ادویه آن برای رنگدهی به کره و پنیر (زرد) استفاده می کنند.
دیگر کاربردهای آناتو
بعلت دارا بودن مزیت های زیاد آناتو، این گیاه در صنایع غذایی نیز مانند صنایع دیگر که از آناتو بخاطر رنگدهی استفاده می کنند، کاربرد فراوانی دارد.
در پخت و پز به طور عمده در فراورده های لبنی و نانوایی مانند پنیر، کره و فراورده های قنادی به کار می رود.
آناتو همچنین در صنایع رنگ سازی نیز کاربرد دارد. در پایه بسیاری از رنگ ها از آناتو استفاده می کنند.در صنایع آرایشی مانند رژلب و دیگر محصولات زیبایی کاربرد دارد. همچنین برای رنگدهی به مرطوب کننده ها و کرم ها نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
در صنعت نساجی از آناتو برای رنگ کردن الیاف و پارچه ها استفاده می شود و در پزشکی در انواع پماد ها استفاده می شود.
نحوه تکثیر درخت آناتو
تکثیر این گیاه به 2 روش میباشد:
1- کاشت بذر 2- قلمه زدن
در روش اول بهتر است از 3 یا 5 دانه به صورت همزمان استفاده شود و پس از جوانه زنی 3 الی 4 ماه در گلخانه بماند و سپس به بیرون منتقل شود.
هشدار - عوارض جانبی
هشدار: در مورد این گیاه مراقب بیماری های کپک پودری، لکه برگی و لکه برگی قارچی باشید.
منابع :
http://en.wikipedia.org/wiki/Bixa_orellanahttp://eol.org/pages/584439/overviewhttp://plants.usda.gov/core/profile?symbol=BIhttp://www.easybloom.com/plantlibrary/plant/achiothttp://www.virtualherbarium.org/gl/bixa/bixaorella