فوايد شاه تره، خواص درماني و دارويي گياه شاه تره

خبرگزاري آريا- شاه‌ تره يا شاتره با نام علمي Fumaria officinalis گياهي از تيره شاه‌ترگان (Fumariaceae)، علفي يکساله با ساقه‌ اي شکننده کوتاه و شاخه دار است. 

تاريخچه گياه شاه تره

شاه‌ تره يا شاتره با نام علمي Fumaria officinalis گياهي از تيره شاه‌ترگان (Fumariaceae)، علفي يکساله با ساقه‌ اي شکننده کوتاه و شاخه دار است. داراي گل‌ هاي نامنظم و برگ هاي بريده‌است که چون با دست نرم کنند بوي دود مي‌دهد. در طعم او تلخي است.در ايران اين گياه اغلب در دامنه هاي زاگرس بخصوص در دشت هاي (بيجار کردستان) و (اقليد فارس) يافت مي‌شود.در گويش عام به شاطره نيز شناخته مي‌شود.شاتره از زمان عهد عتيق شناخته شده و در کتاب هاي “خواص گياهان” مربوط به قرون وسطي توصيف شده است. اين گياه در طب سنتي، براي درمان اگزما و بيماري هاي ديگر پوستي به کار مي رفته است، هم چنين به عنوان ملين و مدر مصرف مي شده است. در دهه ي گذشته، اين گياه دوباره مورد توجه قرار گرفت، زيرا بنا به گزارشاتي، به احتمال زياد عصاره ي آن در بهبودي بيماري هاي قلبي- عروقي و دستگاه کبدي- صفراوي موثر است.اين گياه بومي اروپا و آسياست. در کنار جاده ها به عنوان علف هرز مزارع مي رويد و بيشتر توسط کشور هاي شرقي اروپا صادر مي گردد.

خواص شاه تره – بوته شاه تره

نگاهي به خواص مفيد شاه تره :

#طبع آن گرم و خشک است و به گفته حکيمان طبع آن مرکب‌القوي است و در کتاب قانون بوعلي سينا طبع شاهتره را سرد و خشک بيان نموده است.

#تصفيه کننده خون مي‌باشد عرق يا 2 گرم گياه خشک را در 150 سي‌ سي آب‌جوش دم‌ کرده به مدت 8 روز بنوشند.

#اين گياه که خاصيت آنتي‌هيستاميني دارد کاهش‌دهنده تپش قلب، ضداسپاسم، ضدورم، ادرارآور، آرام‌بخش و پايين آورنده فشارخون بالا نيز مي‌باشد.
#در طب عوام به عنوان ادرارآور و مسهل مصرف مي‌شود.

#پزشکان در مورد تأثير گياه شاه‌تره بر کاهش قند خون و مقابله با ديابت اظهار داشتند: آزمايش 15 روزه روي موش‌هاي مبتلا به ديابت نشان داد که اين گياه مي‌تواند در کاهش گلوکز خون و کلسترول موثر باشد.

#شاه تره براي ريه مضر است بهتر است همراه کاسني خورده شود.

#براي برخي از انواع تومورهاي سرطاني مؤثر مي‌باشد.
#نوشيدن دمکرده شاهتره براي بيماري جذام مفيد مي‌باشد.
#از دمکردن اين گياه در ظروف فلزي خودداري شود.
#به صورت دمکرده يک ساعت قبل از غذا بنوشيد اشتهاآور مي‌باشد.

#مهم‌ ترين مصرف اين گياه براي برطرف کردن بيماري‌ هاي پوستي مانند اگزماست که اين اثر را مربوط به وجود اسيد فوماريک موجود در آن مي‌دانند. اسيد فوماريک ماده‌اي است که به ميزان قابل‌توجهي در اين گياه وجود دارد و در سال‌هاي اخير آن را به طريقه مصنوعي نيز تهيه مي‌کنند که در بعضي از داروها نظير داروهاي پسوريازيس (نوعي بيماري پوستي) مصرف مي‌شود. از عصاره گياه شاه‌ تره مي‌توان در کنترل علائم بيماري مزمن پوستي پسوريازيس نيز استفاده کرد.

#براي بيماري‌هاي سوداوي از دمکرده شاهتره استفاده گردد.
#مصرف زياد شاهتره باعث فلج عضلات صاف و دستگاه تنفسي مي‌شود.

# صفرا آور: آلکالوئيد پروتوپين موجود در شاتره مي تواند در مواردي باعث کاهش صفرا گردد و به اصطلاح داراي اثر Amphicholeretic است.
#همچنين در مشکلات قلبي-عروقي مصرف مي شود.
#در طب عوام از شاتره به عنوان ادرار آور، مسهل و جهت رفع مشکلات پوستي از جمله اگزما استفاده مي شود. اثر اخير را مربوط به وجود اسيد فوماريک در آن مي دانند.
#اسيد فوماريک امروزه به طريقه ي سنتزي تهيه و در بعضي از فرمولاسيون هاي پوستي نظير داروهاي پسوريازيس مصرف مي شود.

#براي تصلب شرائين از عرق و دمکرده اين گياه استفاده شود.
#برطرف کننده کمبود ويتامين ث مي‌باشد.

# از ديگر خواص درماني گياه شاه‌ تره و عصاره آن مي‌توان به بهبود اختلالات کبدي اشاره کرد. بررسي‌هاي چندين مطالعه نشان مي‌دهد ترکيب‌هاي موجود در شاه‌تره از آسيب رساندن به کبد جلوگيري مي‌کند.
#شاه‌تره مانع عفونت بدن مي‌شود.
#شاه‌تره با افزايش تعريق بدن به کاهش تب کمک مي‌کند.

#نوشيدن دمکرده آن تقويت کننده کبد است.
#جهت يبوست شاهتره تازه را در شکر جوشانده به صورت شربت ميل کنند.
#جهت تبخال از دمکرده شاهتره استفاده شود.
#اين گياه براي تسکين درد، بند آوردن خونريزي، سم‌زدايي از بدن، درمان بيماري‌هاي انگلي و درمان يبوست سودمند است. همچنين برخي از پزشکان آلماني و فرانسوي اين گياه را به عنوان دارويي موثر براي تصفيه خون تجويز مي‌کنند.

#نوشيدن عرق آن استفراغ را متوقف مي‌سازد.

#براي بهبود کار کبد و بازکردن انسداد آن 3 گرم شاهتره را در 250 سي‌ سي آب‌جوش دم‌کرده روزي 3 فنجان ميل شود.

#براي اگزما 4 گرم شاهتره را در 250 سي‌ سي آب‌جوش روزي 3 فنجان دم‌کرده ميل شود و شستشو دهيد و 60 گرم گياه خشک را در يک ليتر آب جوشانده اگزما را بشويند.

#براي بيماري‌ هاي کليه از دمکرده و عرق اين گياه مي‌توان استفاده کرد.

#براي جوش و خارش پوست 4 گرم شاهتره را در 250 گرم آب‌جوش 20 دقيقه دم‌کرده روزي 3 فنجان بنوشند.

#جويدن برگ تازه آن باعث محکم شدن لثه مي‌گردد.

#يکي از خواصي که از نظر علمي براي اين گياه اثبات شده است صفرا آوري آن است، به همين دليل آن را از زمان قديم براي رفع مشکلات صفراوي مصرف مي‌کرده‌اند. البته آلکالوئيد پروتوپين آن مي‌تواند در مواردي باعث کاهش صفرا شود.

خواص شاتره – خاصيت شاه تره

عوارض جانبي مصرف شاه تره :

1-مصرف مقدار عادي و دارويي شاتره داراي عوارض جانبي نيست. ولي مصرف مقادير بسيار زياد به دليل وجود آلکالوئيدهاي ذکر شده ممکن است باعث لرز، تشنج و مرگ گردد.

2-مصرف در بارداري و شيردهي تا کنون اين موضوع مطالعه نشده است، بنابراين بهتر است در اين دوران مصرف نشود.

نکات قابل توجه در رابطه با مصرف شاه تره :

1-براي مشکلات کبدي، صفراوي و پوستي بايد از دم کرده ي آن استفاده کرد و در اين م نمونه ي گياه خشک در بازار دارويي به طور طبيعي به صورت خرد شده و قطعات کوچک است و احتياج به خرد يا پودر کردن ندارد و مي توان مستقيما آب جوش روي آن ريخت.

2-در بسياري از موارد ديده شده است که جهت کسب اثرات مذکور شاتره، از عرق شاتره ي موجود در بازار استفاده مي کند.ولي عرق شاتره داراي مقدار بسياري ناچيزي از اسانس است و مواد موثر اصلي در آن وجود ندارد. بنابراين عرق شاتره داراي خواص اصلي شاتره نيست.

3-توصيه مي شود دم کرده ي شاتره را گرم مصرف کنيد. چون ممکن است با سرد شدن، مواد موثر آن رسوب کنند.

فوايد شاه تره

طرز تهيه شربت شاه تره :

شاه تره خشک و نيم کوب 1 واحد و آب 15 واحد شاهتره را در مدت شش ساعت دم کنند و صاف نموده بگذاريد ته نشين شود ودر حدود نصف آن شکر داخل آن جوشانده تا قوام آيد اگر منظور باز کردن گرفتگي هاي کبد و تصفيه خون باشد به جاي شکر با سکنجبين وعناب مي خورند به هر حال 150 تا 200 گرم از اين شربت رابتدريج ميل ميکنند اثر آن ظاهر مي شود.