لایه ای از سطح زمین خاک زراعی نام دارد که قادر به حمایت فعالیتهای حیاتی بوده و گیاه بتواند در آن رشد کند.وظیفه خاک زراعی تأمین هوا و مواد غذایی،ذخیره آب و حمایت مکانیکی گیاه است.وظایف خاک را ممکن است از طریق تجمع مصنوعی عوامل مورد نیاز گیاه تأمین نمود.
خاک زراعی :
لایه ای از سطح زمین را خاک زراعی گویند که قادر به حمایت فعالیتهای حیاتی بوده و گیاه بتواند در آن رشد نماید.
وظیفه خاک زراعی تأمین هوا و مواد غذایی مورد نیاز گیاه ، ذخیره آب و حمایت مکانیکی گیاه است. وظایف خاک را ممکن است از طریق تجمع مصنوعی عوامل مورد نیاز گیاه تأمین نمود.
پس وجود خاک بخودی خود برای رشد گیاه ضرورتی ندارد. اما تولید وسیع محصولات زراعی بدون وجود خاک غیرممکن و یا غیر اقتصادی می باشد. خاک زراعی از پائین به لایه ای منتهی می گردد که لایه غیر خاک گفته می شود.
لایه غیر خاک فاقد ریشه گیاهان و آثار حیاتی بوده و ممکن است از صخره ، مواد مادری و یا تجمعی از مواد سمی و بازدارنده رشد ریشه تشکیل شده باشد. عمق خاک زراعی را در روش های طبقه بندی خاک توسط معیارهای خاصی تعیین می کنند. عمق نفوذ ریشه گیاهان چندساله بومی معیار دیگری برای برآورد عمق خاک زراعی می باشد.
حداقل عمق خاک زراعی برای کشت موفقیت آمیز زراعی حدود 50 سانتیمتر می باشد. کیفیت خاک نیز اهمیت دارد و همراه با عمق آن تعیین کننده محصولات قابل کشت و عملیات زراعی لازم برای بهره وری از حداکثر ظرفیت تولیدی گیاه می باشد.
![خاک زراعی]()
![خاک زراعی]()
خاک زراعی را می توان شامل سه لایه اصلی دانست :
1)لایه خاک آلی : خاک آلی لایه ای از خاک سطحی است که دارای حداقل 20 درصد ماده آلی باشد. این لایه از پوسیدن مواد آلی انباشته شده در سطح خاک بوجود می آید.
2)لایه خاک معدنی سطحی : این لایه از مواد معدنی با کمتر از 20 درصد ماده آلی تشکیل و در سطح یا نزدیکی سطح خاک واقع است. در اراضی زراعی بخشی تا تمامی لایه خاک معدنی سطحی در جریان فعالیتهای زراعی انسان زیر و رو می گردد.
معمولاً لایه خاک معدنی سطحی به مقدار زیادی دچار هوازدگی ( Weathering) شده و کم و بیش شسته گردیده است.
3)لایه خاک معدنی زیرسطحی : این لایه دچار هوازدگی کمتری نسبت به لایه سطحی گردیده است. ماده آلی لایه معدنی زیرسطحی کم بوده و گاهی ماده آلی فقط بصورت پوششی در روی ذرات خاک مشاهده می شود. رنگ لایه معدنی زیر سطحی از لایه فوقانی آن روشن تر می باشد.
ریشه گیاهان در این لایه به خوبی نفوذ می کنند، اما فعالیت میکرو ارگانیسم ها در این لایه زیاد نیست.