ماشک گل خوشه ای از طائفه پیچک داران است . پروتئین بالایی دارد و ساقه غیر افراشته است.انتهای برگ مرکب آن ، پیچک دارد. با هر نوع آب و هوایی سازگاری دارد بهمین دلیل هم در بهار و هم در پائیز می توان کشت کرد ولی زمستان باید معتدل باشد تا خوب محصول بدهد.
ماشک گل خوشه ای یا قره ماش
نام علمی : vica villosa roth
از طائفه پیچک داران است . پروتئین بالایی دارد و ساقه غیر افراشته است.انتهای برگ مرکب آن ، پیچک دارد. با هر نوع آب و هوایی سازگاری دارد بهمین دلیل هم در بهار و هم در پائیز می توان کشت کرد ولی زمستان باید معتدل باشد تا خوب محصول بدهد.
این گیاه با علف گندمیان خوب محصول می دهد ولی چون سایه افکن است ، علف گندمیان خسارت می بینند. ماشک محصول مناطق خنک است.
ساقه ها می پیچند و پس از رشد بروی زمین می افتد چون برافراشته نیستند ، باعث رشد قارچ می شود و چون حرارت و رطوبت بالا می رود.
در پائیزی که زمستان ملایم و معتدل می توان کشت کرد و بسیار مناسب است. ریشه افشان ، ساقه کرکدار غیر افراشته ، دمبرگ ها بلند و برگ مرکب و گلها برنگ مختلف ، یکطرفه یا دو طرفه و خوشه ای هستند ( یکطرفه خوشه ای یا دوطرفه خوشه ای ).
انواع ماشک گل خوشه ای
1) برگ پهن که سه گونه دارد : Domitorum گل ارغوانی روشن است و گونه Sepium که گل ارغوانی تیره دارد و گونه Pannanica که رنگ گل آن سفید است.
2) برگ متوسط که گونه های مهم آن Villosa که فقط همین گونه دوساله است و بقیه یکساله هستند، به سرما بیشتر مقاوم است و تا 18- درجه سانتیگراد را تحمل می کند.
گونه Sativa که به سرما مقاوم نیست و در دمای 0 درجه از بین می رود و بیشتر در مزارع دیده می شود.
3) برگ باریک که گونه های Hirsuta که بر خلاف همه ، رنگ گل آن آبی است و گونه Angustifolia که رنگ برگ ارغوانی است و چندان قابل توجه نیست.
میزان بذر مصرفی در هکتار برای ماشک 40Kg است و محصول سبز 20-30 تن در هکتار می باشد. از نظر تهیه بذر ، بذر بیشتری می توان گرفت که تا 2 تن در هکتار بذر می دهد چون نیام آن محکم است.
خاک مناسب کاشت ماشک گل خوشه ای
نسبت به خاک حساس نیست و در هر خاکی عملکرد بالایی دارد ولی بهترین خاک ، خاک لومی است. ماشک های گل خوشه ای هیچکدام به خشکی مقاوم نیستند.
رطوبت زیاد خاک و فرا رسیدن سرمای سخت زمستان آن را از بین می برد . اگر با اندازه کافی رشد کنند تا حدودی به سرما مقاوم می شوند.
کشت مخلوط با غلات مثل جو ، یولاف و حتی گندم خوب محصول می دهد که در این صورت میزان بذر ماشک در کشت مخلوط یک چهارم زراعت تک کشتی ( 10 Kg ) و غلات 50Kg است و چون ساقه ماشک ضعیف و پیچیده است ، از ساقه غلات بعنوان قیم استفاده می کند.
از نظر پروتئین و خاکستر با یونجه و از نظر اهمیت برای سیلو با ذرت قابل مقایسه است. می توان بعنوان یکی از بهترین گیاهان برای کود سبز آنرا بکار برد.
ساقه های آن 30-15 Cm رشد می کند. گونه V. articulata بیش از بقیه گونه ها به خشکی و یخبندان مقاوم است.
موقع برداشت ماشک زمان ظهور گلهاست. ماشک گل خوشه ای گونه V. villosa یکی از بهترین گیاهان برای کشت فی ما بین زمستانه است.
حداکثر محصول ماشک پس از شروع گلدهی است. در مناطق مدیترانه ای ماشکها اولین گیاهانی هستند که قبل از فصل بارانی کشت می شوند. ( ماشک را در زمان گلدهی کامل برداشت می کنند).
در بعضی از انواع ماشک ها ، مالوسیانوژنیک به نام ویسیانین وجود دارد که باید در مصرف آنها دقت شود.