نارون آزاد؛ کمیاب و پراکنده

 این درخت، چوبی پرکاربرد دارد و برگ زرد رنگ آن، جلوه زیبایی را در فصل پاییز پدید می‌آورد.
وحید شقاقی افضلی یکی از کارشناسان ارشد سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری درباره این درخت گفت: درخت آزاد، مختص مناطق جلگه‌ای و کم‌ارتفاع تا میان‌بند است.  وی افزود: پایین‌ترین حد رویش آن در سواحل نوشهر و آستارا است و بالاترین آن درگدوک مازندران و در ارتفاع یک هزار و  ۳۰۰  متری به چشم می‌خورد.

وی باذکر اینکه درخت آزاد در جاده کندوان، در ارتفاعات بالاتر از این مقدار هم دیده می‌شود، گفت: این گونه جزو درختان بلند قامت است و ارتفاع آن به   ۲۵ الی   ۳۰ متر و قطرش به بیش از یک متر می‌رسد.

شقاقی اظهار داشت: عمر درخت آزاد طولانی و پوست تنه آن، صاف و نقره‌ای تا خاکستری است که به صورت پلاک از تنه جدا می‌شود و جای آن نارنجی است.  چوب این درخت، صنعتی و قابل ارتجاع است که در ساخت در و پنجره، چانچو، مال بند گاوآهن و نجاری کاربرد دارد. به گفته‌او برگ درخت ریز، خشن، کاغذی و دندانه‌دار است و میوه فندقه کوچک آن، بدون واسطه به کنار برگ متصل می‌شود. آزاد، درختی است نورپسند که طالب خاک های سبک و غنی و عمیق است.

 این کارشناس ارشد سازمان جنگل ها و مراتع درباره تکثیر درخت آزاد یادآور شد: آزاد با بذر و جست (ریشه جوش) زادآوری می‌کند. وی ادامه داد: این گونه، به سرما مقاوم و به خشکی حساس است و در باغهای سلطنتی و حاکمان محلی استان گیلان، به‌دلیل داشتن تنه راست و برگ های زرد زیبا در پاییز، کاشته می‌شد.

 بنابر آمار، در هر هکتار از جنگل های شمال، به‌طور میانگین 2 اصله درخت آزاد با مجموع حجم۲/۸ متر مکعب وجود دارد که در حدود نیمی از آنها دارای درجه کیفی 3 هستند. میار عباسی  از کارشناسان ارشد جنگلداری نیز  در این باره گفت: آزاد، درختی کند رشد است و در جنگل‌کاریها استفاده از آن متداول نیست.

 میثم میارعباسی گفت: چوب این درخت، قهوه‌ای مایل به نارنجی، نیمه سنگین، نیمه‌سخت و با دوام است و به علت داشتن رشته‌های پارافشیمی فراوان، کش‌سان است.

 به گفته او چوب آزاد، در صنایع مختلف و مصارف روستایی، کاربرد فراوانی دارد و در ساخت مبل، گاری، ابزار کشاورزی، چوب اسکی، پارو، راکت ورزشی، چرخ چوبی، پره آسیاب و بشکه استفاده می‌شود.

 میارعباسی بیان داشت: تکثیر این درخت، بیشتر از راه بذر، در ماه‌های مهر و اسفند انجام می‌شود و خواباندن شاخه نیز معمول است ولی روش پیوندزدن چندان مرسوم نیست و فقط روی نارون، آن هم در بهار انجام می‌شود. در جنگل های ۱/۸ میلیون هکتاری شمال، در حدود   ۳۰۰ گونه درختی و درختچه‌ای شناسایی شده است.