كلردان
: Chlordane
این
سم با نامهای تجارتی كلردان و اوكتاكلر است.
كلردان
با فرمول مولكولی:
C10H6Cl8
، جرم مولكولی 409.83 دلتن، در سال 1945 توسط شركت ولسیكول ساخته و
به بازار عرضه شده است. نقطه ذوب آن 100 درجه سانتیگراد و نقطه جوش در 1.3 میلی‌بار
175 درجه سانتیگراد می‌باشد.
این ماده دارای دو ایزومر سیس و ترانس است. ایزومر
سیس
β
تقریباً 10 برابر سمی‌تر از ایزومر ترانس
α
است. این تركیب
شیمیایی مخلوطی از چند تركیب بوده و تقریباً 60 درصد كلردان را ایزومر سیس تشكیل
می‌دهد.
فشار بخار آن 10*1.3 میلی‌بار در 25 درجه سانتیگراد است. از طریق پوست نیز
جذب می‌شود به دما و محیط قلیایی و پرتوفرابنفش حساسیت زیادی دارد به ایزومر ترانس
كلردان در صنعت
γ
كلردان نیز می‌گویند. 50 درصد كشندگی (
LD
50) برای موش صحرایی 225
تا 590 میلی‌گرم بر كیلوگرم وزن بدن می‌باشد.
ـ
در آب نامحلول و در اكثر حلالهای آلی و روغنهای معدنی قابل حل است. از طریق گوارشی
ـ تماسی و تدخینی تأثیر می‌گذارد. این سم با تركیبات قلیایی سازگاری ندارد همچنین
موجب خوردگی آهن و روی و روكشهای مختلف می‌شود.
وقتی وارد بدن پستانداران می‌شود
در بدن حیوانات خونگرم هیدروژن كلراید آن برداشته شده كلر هیدرومین و متابولیتهای
آبدوست ایجاد می‌شود.