زغال اخته

زغال اخته گیاهی است با نام علمی Cornus mas که به خانواده Cornaceae تعلق دارد. این گیاه شکل درختچه ای داشته و به فرم های خزاندار و همیشه سبز موجود است. برگ های این گیاه بیضی شکل بوده و حاوی دمبرگ های کوتاه (5 تا 10 میلیمتر) می باشد که به صورت متناوب روی شاخه ها قرار گرفته اند. گل های زغال اخته در اوایل بهار قبل از ظهور برگ ها بر روی گل آذین چتری پدیدار می شوند. همچنین در قاعده گل آذین گوشوارک وجود دارد. در هر گل معمولاً 4 گلبرگ زرد رنگ، 4 کاسبرگ، 4 پرچم و یک مادگی دو برچه ای وجود دارد. مدت گلدهی در این گیاه 10 تا 14 روز بوده و در هر گل آذین به طور متوسط 12 تا 25 گل بوجود می آید. گرده افشانی گل ها توسط حشرات انجام می شود زیرا گل ها قادر به تولید شهد هستند. جوانه های بارور زغال اخته به صورت جانبی روی شاخه یکساله تشکیل می شود. شاخه های یکساله به رنگ زرد مایل به سبز بوده و پوست تنه گیاه به رنگ قهوه ای می باشد. در اواخر فصل رشد رنگ قرمز مایل به ارغوانی در برگ ها پدیدار می شود. گل انگیزی در زغال اخته در اواخر پاییز صورت می گیرد. میوه این گیاه بسته به نوع رقم می تواند زودرس یا دیررس باشد. میوه ها معمولاً به رنگ قرمز تیره بوده و بیضی شکل هستند. میوه در این گیاه از نوع شفت محسوب می شود و منحنی رشد آن از نوع سیگموئید مضاعف می باشد. ریشه در زغال اخته سطحی است. 

زغال اخته در اصل بومی مناطق گرم و مرطوب بوده و در طی فصل رشد خود به رطوبت زیاد نیازمند می باشد. این گیاه می تواند در دوره رکود و استراحت تا دمای منفی 15 درجه را تحمل نماید ولی به سرمای دیررس بهاره حساسیت زیادی دارد. علت این امر نیز ظهور گل های این گیاه در اوایل بهار است. از آنجا که گرده افشانی این گیاه توسط زنبور عسل انجام می شود، عواملی مانند بارندگی و وجود هوای ابری محدودکننده بوده و با کاهش فعالیت زنبورها میزان گرده افشانی را نیز کاهش می دهند. ریزش میوه ها در زغال اخته می تواند تحت تأثیر عواملی مانند کمبود آب و خشکی، کمبود عناصر و مواد غذایی و وجود بادهای گرم و خشک انجام شود. خاک های سبک با بافت شنی رسی برای کشت زغال اخته مناسب است. این گیاه به زهکش ضعیف خاک و وجود شرایط غرقابی حساسیت زیادی دارد. شوری و خشکی نیز از عوامل محدودکننده کشت این گیاه هستند زیرا زغال اخته به وجود چنین شرایطی نیز حساس می باشد.