باغبانی و نگهداری فضای سبز منازل و ادارات به ظاهر کار سادهای به نظر میرسد و مدیران ساختمان یا متصدیان اداری فکر میکنند که با انجام یک آبیاری مقطعی و بررسی ظاهری یک باغچه یا باغ کوچک، میتوان از زیبایی و سرسبزی آن برای همیشه استفاده نمود. اما در عمل چنین طرز فکری، واقعیت ندارد و جهت نگهداری و رسیدگی به گیاهان، درختان و گلهای هر نوع فضای سبز، نیاز به تخصص، تجربه و عملیات فراوانی است که باید زیر نظر افراد متبحر و در زمان مقتضی صورت پذیرد تا آن فضای سبز به صورت همیشگی و با بهترین کیفیت، قابل بهرهبرداری و استفاده باشد.
این خدمات طی دو پکیج طلایی و نقرهای به مشتریان گرامی ارائه میگردد که در مورد جزئیات هر خدمت باغبانی، در ادامه توضیحاتی ارائه خواهد گردید.
پکیج طلایی شامل خدمات سمپاشی، هرس گیاهان و درختان، بیلزدن خاک، کوددهی، آبیاری و جمعآوری علفهای هرز و پکیج نقرهای یا اقتصادی شامل خدمات کوددهی و آبیاری میباشد. در قیمت ارائه شده برای هر پکیج، هزینه خرید کود و سم مورد نیاز محاسبه گردیده است.
سمپاشی فضاهای سبز ویلایی و اداری، به منظور مبارزه با انواع آفات، حشرات، قارچها، باکتریهای مضر و بیماریهای گیاهان انجام میگردد. این عمل که یک فرایند کاملاً تخصصی و علمی است، رشد علفهای هرز، خزهها، جلبکها و چمنها را کنترل مینماید. سمپاشی فضاهای سبز، باید در زمان مناسب و با یک برنامه منظم و حرفهای پیادهسازی شود، در غیر این صورت خسارات و هزینههای جبران ناپذیری به گلها و گیاهان یا ساکنین محیط، وارد خواهد آمد.
سمپاشی معمولاً در اوایل صبح و یا غروب و زمانی که باد جریان زیادی نداشته باشد، صورت میگیرد. متداولترین روشهای کاربردی سمپاشی شامل استفاده از اسپریهای همه منظوره برای اکثر آفات، اسپری خفته که از نوعی روغن استفاده میگردد، اسپری قارچکش و اسپری حشرهکش میباشد.
هرس کردن گیاهان یا گلها کلیه اعمالی است که جهت بالا بردن کیفیت ظاهری و کمیت محصول آن گیاه به انجام میرسد. این اعمال شامل قطع کردن کلی یا جزئی شاخه، ساقههای خشکیده، برگ، گل، میوه یا ریشه گیاهان و همچنین شامل جمعآوری برگهای سال قبل میباشد که به بوته گیاهان چسبیده و یا روی زمین ریختهاند. این برگها میتواند باعث ایجاد قارچهای مضر در آینده بشود.
مهمترین هدف هرس کردن گیاهان، ایجاد یک ظاهر زینتی و یا تاج مانند به منظور زیباسازی محوطه و یا باغ و باغچه میباشد. همچنین هرسکردن باعث جلوگیری از سرایت آفات به بقیه نقاط گیاه شده، به حفظ سلامت و جوانسازی درختان و گلها کمک کرده، باعث جذب بهتر نور و هوا برای قسمتهای زیرین آنها گردیده، منجر به تسریع عملیات سمپاشی شده و بین ریشه و شاخ و برگ درختان، تعادل ایجاد مینماید.
بیل زدن یا همان شخم زدن خاک باغچه، زیر و رو کردن خاک محل کاشت و رشد گیاهان است که هدف آن اصلاح خصوصیات فیزیکی زمین میباشد. بیلزنی باعث ایجاد شرایط مناسب جوانهزدن بذور و از بین رفتن سختی خاک شده و مواد غذایی درون خاک را بصورت بهتری در اختیار گیاهان قرار میدهد. بیلزدن خاک باعث افزایش نفوذ پذیری آن در برابر هوا و تهویه کاملتر آن میشود، به نرمی و پوکی و از بین رفتن کلوخهای خاک کمک میکند، فعالیت موجودات زنده و میکروارگانیسمهای مفید خاکزی مثل باکتریها را افزایش میدهد و بسیاری آفات و بیماریهای زمستانی را از بین میبرد.
جهت شخم یا بیل زدن باغچه، باید بقایای گیاهی، علفهای هرز و سنگ و کلوخ را جمعآوری و حذف کرده، و در یک روز آفتابی توسط بیل یا بیلچه یا چنگال بزرگ، خاک را زیر و رو نمود. توصیه شده است که پس از شخم زدن خاک باغچه، نسبت به کوددهی زمین توسط کود دامی پوسیده یا کود مورد نیاز گیاهان و گلها اقدام گردد. مناسبترین زمان بیلزدن خاک باغچه فصل پاییز است که یخزدگی هوا کم بوده و رطوبت مورد نیاز جهت سهولت انجام این عمل، موجود باشد.
عمق شخم زنی باغچه به نوع گیاهان و ریشه آنها بستگی دارد. شخمزنی یا بیل زدن خاک باغچه به انواع سطحی، متوسط، عمیق و خیلی عمیق تقسیم بندی شده است که جهت باغچههای منازل و ادارات از نوع بیلزنی سطحی و متوسط استفاده میگردد.
کود، یک ماده معدنی، بیولوژیک یا آلی است که باعث بالا رفتن حاصلخیزی خاک شده و در درون خود عناصر غذایی مفید و تقویت کننده خاک برای باروری گلها، گیاهان و درختان را دارد. کوددهی یک امر تخصصی است و با توجه به نوع گیاه کاشته شده، سن و سال آنها، اسیدیته خاک و فاکتورهای آب و هوایی برای گیاهان اعمال میگردد. کوددهی کم، بدون موقع یا بیش از اندازه باعث آسیب به گلها و گیاهان خواهد شد.
کودها به سه دسته حیوانی، ارگانیک و شیمیایی تقسیمبندی میگردند.
کودهای حیوانی از منابعی مانند مرغ، گاو، گوسفند و اسب تهیه میگردد و روند تهیه آنها کمی سخت و زمانبر میباشد. کودهای ارگانیک از ترکیب فضولات حیوانی و گیاهی در طبیعت بدون مواد شیمیایی تهیه شده است. کودهای شیمیایی بر اساس تحقیقات علمی و به صورت صنعتی و در حالات پودر، محلول، گاز و گرانول وجود دارد که بهترین نوع کود برای مصرف و تغذیه گلها و درختان میباشد.
معمولاً کوددهی گیاهان در باغات و باغچهها در اوایل بهار و در پاییز صورت میگیرد.
آبیاری از مهمترین نیازمندیهای پرورش گیاهان بوده و مسئله کمبود آب در کشور ما و بسیاری مناطق جهان ایجاب میکند که صرفهجویی در مصرف آب جهت آبیاری باغات و باغچهها را بطور علمی و تخصصی انجام دهیم. آبیاری صحیح نهتنها باعث کاهش هزینههای تولید و نگهداری فضای سبز میگردد، بلکه یک همکاری عمومی و ملی جهت حفظ منابع آبی برای نسلهای آینده خواهد بود.
هر نوع آبیاری ناقص یا آبیاری بیرویه، باعث ایجاد مشکلاتی برای رویش گیاهان و گلها میگردد. کمبود آب باعث ایجاد زردی و پژمردگی در برگها و نارس بودن محصول درختان یا عدم گلدهی گلها شده و منجر به ترکخوردگی خاک میگردد. آبیاری بیش از حد نیز باعث رشد انواع قارچ، خزه و جلبک روی سطح خاک شده و منجر به پوسیدگی و متلاشی شدن بافتهای گیاه و ریشه آن خواهد شد. همچنین غرقابی شدن گیاهان یا گلها در آب مانع از تنفس صحیح گیاه شده و به رشد آن صدمه خواهد زد.
آبیاری سنتی با شلنگهای آبی راندمان پایینی دارد و باعث اتلاف وقت و انرژی و هدر رفت منابع آبی شده و به فرسایش خاک و تبخیر بیهوده آب منجر میگردد.
آبیاری بارانی با استفاده از ذخیره آب در یک منبع و انتقال آن به باغچه، با روشهای مکانیزه و غیر مکانیزه انجام میگردد که این روش نیز باعث هدررفت زیاد آب و نرسیدن هدفمند آب به مکانهای مورد نیاز در باغچه میباشد.
بهترین روش آبیاری گیاهان روش قطرهای است که علاوه بر صرفهجویی در منابع آبی، باعث جلوگیری از فرسایش خاک بوده و آب فیلتر شده به گیاهان و گلها منتقل میگردد و علیرغم داشتن هزینههای اولیه، در دراز مدت بهینه و بهصرفه است.
مناسبترین زمان انجام آبیاری جهت باغچههای مسکونی و ادارات، ابتدای صبح است که باعث تبخیر کمتر آب و خشک شدن برگ گیاهان و درختان طی روز میگردد.
علف هرز واقعی، گیاهی است که به طور ناخواسته در باغچه یا باغ یا مزرعه روییده و نهتنها هیچ فایدهای برای صاحب آن مکان ندارد، بلکه ضرر وجودش بیش از فایدهاش میباشد. مثلاً وجود جو در یک مزرعه گندم، که باعث ایجاد مشکل در رشد و تولید گندم شود، علف هرز شناخته میشود. علفهای هرز و آفات خود رو (خود-رو) توانایی سازگاری خوب با محیط، داشته و قدرت تکثیر فراوانی در شرایط نامساعد دارند و سریع گسترش و انتشار مییابند و بصورت ناخواسته از منابع غذایی و معدنی خاک بهرهبرداری مینمایند. حدود 250 گونه علف هرز در جهان طبقهبندی و شناخته شده است.
علفهای هرز به سه دسته یک ساله، دو ساله و چند ساله تقسیم بندی میگردند. روشها و منابع انتشار علفهای هرز مواردی چون انتشار از طریق کودهای دامی، وسایل و تجهیزات کشاورزی، بذر گیاهان، کاشت نهال و نشا، و عوامل طبیعی مانند وزش باد، حرکت آب، عبور جانوران و طرق انسانی میباشد.
جهت مبارزه با علفهای هرز باید تجهیزات کشاورزی را قبل از استفاده پاک و ضدعفونی نمود، کانالها و مسیرهای آبیاری را که بهترین مکان برای رشد علفهای هرز است، همواره تمیز و لایروبی شده نگه داشت، از کودهای حیوانی به صورت پوسیده استفاده نمود، بذرهای کاشته شده در باغچه را بصورت بوجاری شده، خالص و باکیفیت تهیه کرد و از ورود حیوانات مختلف به داخل باغچه و باغ جلوگیری به عمل آورد.
روشهای کنترلی دیگری مانند کندن ریشهای علفهای هرز، شخم زدن زمین تا عمق 30 سانتیمتر، آتشزدن باقیمانده گیاهان بصورت طبیعی یا با شعلهافکن، داشتن تناوب زراعی و پاشیدن مالچ، استفاده از کمک حیواناتی مانند علفخواران، غرقابی کردن و ایجاد یخ زدگی آب در فصول سرد برای علفهای هرز، پاشیدن پودر سنگ نمک یا سرکه با درصد اسید استیک 20 درصد و کاهش اسیدیته خاک و استفاده از روشهای شیمیایی مانند سموم علفکش بصورت قابل اسپری، مایعات قابل حل در آب، پودر حلال در آب و نوع خشک میتواند مبارزه با علفهای هرز را کامل نموده و از ایجاد خسارت و هزینه توسط علفهای هرز به باغچه و فضای سبز جلوگیری نماید.