پروانه خراط درختان ميوه يا شب پره پلنگی كه به نام علمی كرم خراط ناميده مي شود، پروانه ای چوب خوار است كه زمستان ها را به صورت لاروهای سنين مختلف در درون شاخه درختان می گذراد و در اواسط بهار لاروهايي كه رشدشان كامل شده تبديل به شفيره و در اواخر بهار به شب پره هایی تبديل می شوند كه با سوراخ كردن و نفوذ به تنه درختان باعث خشك شدن آنها می شوند.
منطقه اصلی و عمده فعالیت این پروانه در ایران شهرستانهای استان مرکزی است که در این نواحی به صورت یکی از آفات مهم سیب درآمده است. همچنین از استانهای مرکزی، زنجان، گیلان، مازندران، خراسان، آذربایجان، گرگان، چهارمحال و بختیاری و اصفهان دیده شده است.
این گونه آفت به عده زیادی از درختان میوه و درختان غیر مثمر حمله می کند. درختان سیب، گلابی، به، آلو، گیلاس، گردو، زیتون، انار، انگور، مرکبات و نارون از مناسبترین میزبانهای این آفت می باشند. در ضمن خسارت آن روی افرا، بیدمشک، بید، نارون و بلوط نیز گزارش شده است .
لاروهای حشره چوبخوار بوده و در تنه و شاخه های درختان میزبان ایجاد دالان های طولی در عمق چوب نموده و باعث ضعف شدید درختان می شوند. خسارت اولیه از رگبرگها – دمبرگها وشاخه های کوچک شروع شده و بتدریج به شاخه های بزرگتر منتقل میشود.
آفت در نهایت باعث خشکی سرشاخه ها و حتی در صورت حمله به تنه اصلی درخت مخصوصا" در سیب باعث خشکی و مرگ درخت میشود.خسارت آفت بیشتر در باغ هایی که اصول داشت در آنها بخوبی اجرا نمی گردد ملاحظه میشود و در باغاتی که از نظر آبیاری و تغذیه و انجام عملیات هرس بطور صحیح مراقبت میشوند بسیار کمتر دیده میشود. یکی از موارد مشکل ساز در این زمینه بروز خشکسالی است که باعث عدم آبیاری صحیح و به موقع درختان میشود.
حشرات چوبخوار قادرند درختان ضعيف را از فواصل دور تشخيص داده و به ضعف آنها پي ببرند بنابراين درختان ضعيف را مي بايست طبق توصيه هاي كارشناسان آب و خاك منطقه با كودهاي دامی و شيميایی تقويت كردكمبود آب و ايجاد تنش هاي آبي حتي براي يك دوره آبياري در ماههاي گرم سال ، مهمترين عامل در جلب اين آفت مي باشد. بنابر اين دادن آب به خاك در دوره هاي مشخص و لازم اولين شرط در پيشگيري و كنترل است .
براي پوشاندن دالان های لاروی می توان از چسب مخصوص كه دارای چسبندگی فوق العاده و دائمی بوده استفاده نمود ، سایر روشهای پیشنهادی مانند مفتول فلزی،سرنگ و پنبه مسموم و یا استفاده از گل برای مسدود كردن مدخل موقتی بوده و مدخل ورودی (خروجی) باز مانده ویا پس از مدتی باز میشوند كه در سالهای بعد مجدادا توسط این آفت و یا آفات مشابه مورد استفاده قرار میگیرد وموجب طغیان آفت میشود.
استفاده از تله فرمونی یکی از بهترین روش های کنترل این آفت می باشد.در اين روش به ازای هر هكتار 10 عدد تله دلتا محتوی فرمون پروانه زنبور مانند كار گذاشته می شود . بهتر است تله ها سبز رنگ باشند ودر درختان با ارتفاع بالای 6 متر در زير محدوده كانوپی درخت گذاشته شود .تجربه نشان داده است كه به دليل طولانی بودن دوره خروج ، تخمريزی و نفوذ لاروها و همچنين فعاليت اين لاروها در داخل بافت ميزبان سمپاشی نه تنها فايده ای نداشته بلكه با ازبين بردن دشمنان طبيعی آفت باعث افزايش آفت نيز می شود.