![]()
![]()
تمشک سیاه (
blackberry
) مانند
همه درختچه ها، به آسانی رشد میکند و خیلی زود محصول میدهد و ظرف یک سال باید
آماده چیدن تمشکهای رسیده تان شوید. تمشک سیاه، گیاهی تطبیق پذیر است که در آفتاب
کامل یا نیمه، خاک با کیفیت کمتر از ایده آل و مراقبت کم به خوبی رشد میکند. در
واقع یکی از مشکلات تمشک این است که به سادگی رشد میکند. گیاه تمشک عاشق گسترش
یافتن است و میتواند به گیاهان مجاور حمله کند.
میوه های بری (از جمله تمشک) خیلی زود فاسد
میشوند بنابراین همین که آنها را میچینید، باید مصرف کنید. تمشک نه تنها سرشار از
ویتامین است (یک فنجان تمشک حاوی 50 درصد ویتامین ث مورد نیاز روزانه است)، بلکه
یکی از بهترین منابع آنتی اکسیدانی در بری ها است که با سرطان مقابله میکند.
بنابراین تمشک را چه بخواهید به عنوان میوه مصرف کنید، چه در خوراکیهای دیگر آن را
استفاده کنید، میتوانید تمشکهای پرورش یافته دست خود را مصرف کنید.
تمشک هر جایی که درختچه های دیگر مانند تمشک
قرمز (
raspberry
)
بتوانند رشد کنند، رشد میکند. این گیاه تابستانهای خنک و بهار مطبوع را دوست دارد.
تمشک سیاه نسبت به تمشک قرمز در زمستان کم مقاومت تر است بنابراین در انتخاب نوع
گیاه و محل کاشت دقت کنید. در حالی که تمشک تابستانه خاردار، هنوز هم متداول است
اما انواع چهار فصل و بدون خار آن، دامنه رشد تمشک را افزایش داده اند. انواع چهار
فصل تمشک سیاه همانند تمشک قرمز در پاییز سال اول، از ساقه های جدید میوه تولید
میکند و سپس دوباره از همان ساقه ها، تابستان بعدی میوه میدهد. این امر باعث میشود
در باغچه های شمالی که در حالت طبیعی تمشکهای سیاه در زمستان با مشکل مواجه
میشوند، محصول بدهند.
همچنین انواع خزنده تمشک سیاه وجود دارد که
کمتر از انواع ساقه افراشته و نیمه افراشته، مقاوم به سرما هستند. انواع افراشته و
نیمه افراشته این گیاه، ساقه هایی با ارتفاع 2 متر ایجاد میکنند اما در انواع خزنده
آن طول ساقه ها به 4.5 متر میرسد و اغلب (به جز لوگان بری
loganberry
) خاردار و
وحشی هستند و اگر بی توجه رها شوند میتوانند جهان را به سرعت تسخیر کنند.
![]()
![]()
در اینجا برخی انواع افراشته و نیمه افراشته
تمشک که میتوانید در باغچه خود بکارید، آمده است:
-
بلک استین (Black Satin): این نوع
بدون خار پر بار ساقه های نیمه افراشته دارد که مقاوم به بیماری بوده و بسیار پر
بار است.
-
برازوس (Brazos): بری نیمه افراشته با
ساقه های قوی که میوه های بزرگی تولید میکند.
-
چستر (Chester): این نوع بدون خار تمشک، مقاوم به بلایت ساقه بوده و میوه
های شیرین و بزرگ میدهد.
-
ایلینی هاردی (Illini Hardy): یکی از سر
سخت ترین انواع موجود بری ها است و ساقه های خاردار، افراشته و بلند تولید میکند
که اندازه های میوه های آن متوسط است. همچنین این نوع مقاوم به بیماری است.
-
کیوا (Kiowa): این نوع با ساقه های خاردار ، خود نگهدار است و نیازی
به داربست پشتیبان ندارد.
-
پرایم جیم (Prime Jim) و پرایم
جان (Prime Jan):
این انواع چهار فصل جدید ساقه های خاردار و افراشته با میوه های مرغوب تولید
میکنند.
-
تریپل کراون (Triple Crown) : نوع بدون
خار نیمه افراشته با ساقه های قوی و بلند و میوه های مرغوب است.
شرایط گیاه تمشک سیاه
تمشک سیاه همانند همه درختچه ها، در نور کامل
آفتاب و خاک مرطوب و خوب زهکشی شده بهتر رشد میکند اما خاک نباید خیس باشد. خاک
خیس ممکن است منشا بیماریهایی شود که به درختچه حمله میکنند. در شرایط نیمه سایه
یا نیمه ایده آل، تمشک سیاه باز هم میوه میدهد اما محصول آن کوچکتر است. تمشک سیاه
عاشق گسترش یافتن است. میوه های آن اگر بر زمین بیفتند، ممکن است موجب ایجاد لکه
در حیاط شوند. اگر چه تمشک سیاه خویشاوند تمشک قرمز است اما زیستگاه رشد آن متقاوت
است و باید در ردیف خود کاشته شود. گیاهان نیمه افراشته نیاز به داربست پشتیبان
دارند تا ساقه هایشان در دوران میوه دهی، عمودی بماند در حالی که گیاهان افراشته
خود میتوانند سر پا بمانند.
کاشت گیاه تمشک سیاه
خاک گیاه را با کمپوست غنی کنید و هر گونه علف
چند ساله را از دور و بر آن بردارید. محل ردیفهای گیاه تمشک سیاه به طور ایده آل
باید 300 متر از درختچه های وحشی دور باشد. حشرات اغلب بیماریهایی مانند ویروسها
را از بری های وحشی به انواع دست کاشت منتقل میکنند. گیاه تمشک سیاه را در بهار
بکارید. بین گیاهان در هر ردیف 1.2 تا 1.8 متر فاصله بدهید ردیفها 2.4 تا 3 متر
باید از هم فاصله داشته باشند. ناحیه بین ردیفها را چمن بکارید تا نگذارید علفهای
هرز رشد کنند.
![]()
![]()
مراقبت گیاه تمشک سیاه
گیاهان جدید را خوب آب بدهید. تمشک سیاه در خاک
غنی از مواد ارگانیک خوب رشد میکند. همین که گیاه پا گرفت، با مالچ ارگانیک (مانند
پوست درخت، خاک اره، کاه یا کاج برگ) خاک را کاملا پوشش دهید. در بهار با کود
ارگانیک همه منظوره به آن کود بدهید.
تمشکهای نیمه افراشته و خزنده را با ساخت
داربستهای سیمی پشتیبانی کنید. ساقه های بیمار، مرده یا شکسته را هرس کنید. ساقه
هایی را که دیگر میوه نمیدهند (ساقه های سال دومی)، در تابستان پس از تمام شدن
میوه دهی، هرس کنید تا فضا برای ساقه های سال اولی (
primocanes
) جدید یا
میوه، باز شود.
در بهار ساقه ها را هرس کنید به طوری که 5 تا 7
ساقه بزرگ در هر گیاه وجود داشته باشد و ساقه های باریک و لاغر آن را حذف کنید و
شاخه های فرعی روی ساقه های بزرگ را تا 30 سانتیمتر طول، کوتاه کنید تا میوه دهی و
رشد بهتری داشته باشد.
تمشک سیاه مستعد شماری از بیماریهای خاک بُرد
(منتقل شونده از راه خاک) است. از کاشت این گیاه در هر ناحیه ای که گوجه فرنگی،
سیب زمینی، فلفل یا بادمجان در سه سال اخیر رشد کرده است، خودداری کنید چون این
سبزیجات میتوانند بیماریهایی را به درختچه جدید منتقل کنند.
![]()
![]()
برداشت تمشک سیاه
صبح هنگام که هوا خنک است تمشک را بچینید.
تمشکهای بنفش پر رنگ را انتخاب کنید که به سادگی از درخت جدا میشوند. از تشت پهن و
کم ارتفاع برای جمع کردن تمشک استفاده کنید. تمشکهایی که در ته سطلهای بلند قرار
میگیرند، به تدریج در حین تمشگ چینی، له میشوند. دستکش و لباس آستین بلند بپوشید
تا خارهای گیاه شما را زخمی نکند. بلافاصله پس از چیدن، تمشکها را به هر صورت که
میخواهید استفاده کنید. تنها جند روز میتوانید تمشک را در یخچال نگه دارید.
منبع
"RTL">
3958