یاسوج- ایرنا- در روزهای بهاری، خوان با طراوت طبیعت
کهگیلویه وبویراحمد مملو از انواع گیاهان خوراکی است و سفره مردم این دیار
از گیاهان خوش خوراک ومتنوع سبز شده است.
![]()
![]()
افزایش
مصرف گیاهان خوراکی و برداشت بی رویه این گونه های کمیاب، فقر پوشش
رویشگاه های طبیعی این گیاهان ارزشمند را به دنبال داشته طوری که در یک دهه
گذشته سطح وسیعی از رویشگاههای گیاهان خوراکی از بین رفته یا کم رویش شده
است.
اگرچه گیاهان خوراکی کهگیلویه وبویراحمد پرشمار است اما ˈکرفسˈ،انواع ˈتره کوهی ،
ˈموسیرˈ،ˈبن
سرخˈ ،ˈکاردهˈ،ˈ کنگرˈ و ˈبیلهرˈ بیشترین مصرف را در بین مردم این منطقه
دارد که به رویشگاه این گیاهان ذی قیمت آسیب های جبران ناپذیر وارد کرده
است.
یکی از اهالی روستای منطقه دشتروم بویراحمد دراین باره می
گوید: در گذشته نه چندان دور تپه های این منطقه رویشگاه انواع گیاهان
خوراکی و دارویی بود اما اینک به دلیل برداشت بی رویه این نوع گیاهان در
مناطق مرتفع رویش دارند.
علی گرجیان افزود: در چند دهه اخیر سالانه از سطح تراکم رویش گیاهان خوراکی حتی در ارتفاعات نیز کاسته شده است.
کرفس
از خوش خوراک ترین گونه های گیاهی این استان رویشگاه محدودی را دارد و اما
بیلهر با داشتن رویشگاه وسیع بیشترین حجم برداشت بی رویه را به خود
اختصاص داده است زیرا برای تعداد پرشماری از جوانان و افراد روستایی
شهرستان بویراحمد مرکز کهگیلویه وبویراحمد در یک بازه زمانی به طول دو ماه
بازار با رونقی ایجاد کرده است.
فروش بیلهر در اولین زمان برداشت از
هر کیلوگرم 50 هزار ریال آغار می شود تا به 20 هزار ریال می رسد و در محور
یاسوج - بابامیدان هم اکنون تعداد پرشماری جوانان سرگرم فروش این محصول
ارزشمند طبیعت هستند.
تولید انبوه ترشی خانگی از گونه بیلهر،
استفاده با روشهای متنوع طبخ در چاله آتش(زیرخاک گرم)، دم پز و آپز همراه
با ماست بلای جان این یاقوت سبز طبیعت شده است، زیرا ریشه کنی این گیاه
بطوری است که هرسال رویشگاههای آن فقیر تر از سال قبل آن خواهد شد.
عرضه کنگر با هر کیلوگرم 20 هزار ریال نیز از گونه های پرفروش و پرمصرف محسوب می شود.
در
بازار شهرهای گرمسیری کهگیلویه وبویراحمد گیاهان خوراکی به وفور پیدا می
شود که دراین بین بازار سبزی فروشان یاسوج از پر رونق ترین بازارهای گیاهان
خوراکی است که گونه های متنوع تر بازارهای شهرهای گرمسیری از جمله قارچ
کوهی درآن یافت می شود.
برداشت بی رویه فرصتی برای سودجویان طبیعت
شده است بگونه ای که حمل با خودرو گیاهان خوراکی برای صدور به دیگر
استانها اوج تعرض وسودجویی از طبیعت را نشان می دهد درحالی که این گونه های
ارزشمند و ژنتیک نیازمند حفاظت و حمایت است.
براساس اعلام مسوولان،
هفته گذشته دو وانت بار حامل بیلهر که برای ارسال به کردستان بارگیری شده
بود در محور یاسوج- گچساران توقیف شد.
ریشه کنی گیاهان خوراکی از
دیگر مشکلاتی است که فقر زودرس گیاهان خوراکی را به دنبال داشته است، زیرا
بسیاری از گیاهان خوراکی ازانواع تره و موسیر دارای پیاز است که با ریشه
کنی آنها دیگر رویش ندارند و از این طریق رویشگاه این گیاهان برای همیشه
روبه نابودی می رود.
مدیرکل منابع طبیعی وآبخیزداری کهگیلویه
وبویراحمد گفت: به رغم اطلاع رسانی از اهمیت ژنتیکی و زیست محیطی گیاهان
خوراکی و دارویی متاسفانه برداشت بی رویه این گیاهان در رویشگاههای پراکنده
وکوهستانی غیرقانونی ادامه دارد.
سیدمحمد رضا جهان آرا در گفت وگو
با خبرنگار ایرنا با اشاره به فقر پوشش گیاهان داوریی و خوراکی دربرخی
مناطق استان بویژه گونه های ˈکرفسˈ ،ˈآنغوزهˈ و ˈباریجه ˈ افزود: مراقبت
از این گونه های گیاهی به لحاظ وسعت رویشگاههای این استان به تنهایی از سوی
این اداره کل امکانپذیر نیست که حفظ این گونه های ارزشمند نیارمند مشارکت
مردمی است.
وی اظهارکرد: از برخی مناطق و رویشگاههای بیلهر به لحاظ
بیشترین سطح بهره برداری بی وریه نظیر منطقه ˈگرگوˈ وˈ مله شورهˈ مراقبت
شبانه روزی انجام می شود.
این مسوول گفت: برای جلوگیری از فقرپوشش
گیاهی طبیعت و پیشگیری از بین رفتن گیاهان خوراکی در سطح 11هزار هکتار از
مراتع این استان کشت گیاهان دارویی و خوراکی با همکاری بهره برداران انجام
گرفته است و درعین حال در برخی مناطق مدیریت جلوگیری از برداشت بی رویه
سودجویان از گیاهان خوراکی طبیعت نیز به بهره برداران دارای پروانه چرا
واگذار شده است.
جهان آرا با بیان اینکه با برداشت کنندگان گیاهان
دارویی و خوراکی در صورت مشاهده برخورد می شود افزود: امسال تاکنون حدود 25
دستگاه خودرو حمل گیاهان خوراکی توقیف شده و بیش از 50 سودجوی متعرض به
طبیعت دستگیر و به مراجع قضایی معرفی شده اند.
وی با اشاره به وسعت
یک میلیون و 700 هزار هکتاری جنگل ها و مراتع این استان و پراکندگی رویشگاه
های گیاهان دارویی و خوراکی از مردم خواست تا بیش از پیش در امر حفاظت از
گونه های گیاهی با ماموران حفاظتی منابع طبیعی همکاری کنند.
استان کهگیلویه وبویراحمد با یک درصد خاک کشور، رویشگاه دو هزار گونه گیاهی است که از این تعداد 400گونه دارویی و خوراکی است.