خرزهره

دانستنیهای علمی

خرزهره گیاهی است چند ساله که به صورت بوته ای و یا درختچه می روید. این گیاه که بومی مناطق مدیترانه ای است، به عنوان گیاه زینتی در بسیاری از نقاط دنیا کاشته می شود.

خرزهره در تمام طول سال سبز بوده و دارای رشد سریعی است بطوری که معمولاً هر سال یکبار هرس می شود. برگ های آن سبز تیره با قوامی چرمی و رگبرگ های واضح، باریک، نیزه ای کشیده به طول ۱۰ تا ۲۰ سانتی متر هستند. گلها به رنگ های متنوع و در فصول گرم ظاهر می شوند. رنگ گلها سفید، صورتی، قرمز و رنگ های حد واسط است. میوه ی گیاه باریک و قلمی است و پوشش غلاف مانند آن حاوی تعداد زیادی دانه با موهای ابریشمی است. این گیاه در بسیاری از مناطق ایران کاشته می شود و در برخی نواحی نیز به صورت خودرو یافت می شود.

خصوصیات - معرفی

خرزهره به صورت درختچه یا درخت کوچک به بلندی 6 - 2 متر و گستردگی 3 - 1 متر است.

دارای برگ‌های سبز پررنگ سرنیزه‌ای شکل بوده و گل‌های صورتی، قرمز و یا سفید آن در تابستان ظاهر می‌شوند.

رنگ گلها سفید، صورتی، قرمز و رنگ های حد واسط است. میوه ی گیاه باریک و قلمی است و پوشش غلاف مانند آن حاوی تعداد زیادی دانه با موهای ابریشمی است. این گیاه در بسیاری از مناطق ایران کاشته می شود و در برخی نواحی نیز به صورت خودرو یافت می شود.

شرایط نگهداری خرزهره

نور مورد نياز خیلی زیاد آبياري و رطوبت کمی خشک دماي مورد نياز 15 درجه سانتیگراد خاک مورد نياز مخلوط خاک رس ، لوم ، ماسه (نسبت به انواع خاک سازگار است)

به مکان کاملاً آفتابی و خاک غنی و مرطوب با زهکش خوب نیاز دارد و حداقل دمای قابل تحمل آن 15- درجه سانتی‌گراد است

جهت کاشت در نواحی ساحلی و همچنین گرمسیر نیز مناسب است

نحوه تکثیر خرزهره

تکثیر آن از طریق کاشت بذر در بهار و تهیه قلمه نیمه رسیده ریشه در تابستان امکان‌پذیر است.

هشدار - عوارض جانبی

تمام قسمتهای خرزهره شامل برگ، گل، دانه، ساقه، پوست، ریشه . شیره آن سمی و حاوی گلیکوزیدهای قلبی می باشند. با این حال دانه های گیاه دارای بیشترین غلظت از این گلیکوزیدها بوده و در نتیجه سمی تر هستند به طوری که خوردن چند عدد از آنها می تواند به مرگ افراد منجر شود. پس از خشک شدن سمیت خرزهره حفظ می شود. این گیاه حتی پس از جوشانده شدن نیز همچنان سمی باقی می ماند. همچنین بخار و دود حاصل از سوختن شاخ و برگ گیاه حاوی گلیکوزیدهای کاردیوتوکسیک می باشد

خوردن یک برگ و یا 8 تا 10 عدد از دانه های خرزهره توسط انسان بالغ می تواند منجر به مرگ شود. مقدار کشنده برگ خرزهره برای گاوها 50 تا 1100، برای تک سُمی ها 30و در گوسفند 110 میلی گرم برای هر کیلو وزن بدن گزارش شده است

مسمومیت با خرزهره در انسان به فراوانی اتفاق می افتد و در بعضی از کشورها یکی از علتهای عمده مسمومیت گیاهی در انسان محسوب می شود. بلع تصادفی برگ، گل و یا دانه های گیاه توسط کودکان، خوردن برگ و یا جوشانده آن برای خودکشی، استفاده از قسمتهای مختلف گیاه به عنوان گیاه دارویی از جمله برای سقط جنین، مصرف عسلی که از گلهای گیاه به وسیله زنبور فراهم شده است، استنشاق دود و بخار ناشی از سوختن شاخ و برگ خرزهره، خوردن گوشتی که با استفاده از ترکه های این گیاه به جای سیخ کباب شده است، خوردن سوپی که با ترکه های خرزهره به هم زده شده است و یا خوردن حشراتی که قبلاً از خرزهره تغذیه کرده اند از مواردی می باشد که به مسمومیت در افراد و در مواردی به مرگ آنها منجر شده است.

یاسمن قرمز گل پريوش گل شیپور طلایی یاسمن