نام علمی : Borago Officinalis
گاوزبان گیاهی است علفی و یکساله که ارتفاع ساقه آن تا ۶۰ سانتیمتر می‌رسد ساقه آن شیاردار و خاردار می‌باشد. برگهای این گیاه ساده و پوشیده از تارهای خشن است. گلهای آن به رنگ آبی، سفید و بنفش می‌باشد.
گاوزبان گیاهی مقاوم به شوری است که قادر به جذب یون‌های سدیم، کلر، پتاسیم، کلسیم و منیزیم از خاک می‌باشد و می‌توان از این گیاه برای خارج ساختن این یون‌ها از خاک و اصلاح خاک‌های شور و قلیا استفاده کرد.
![]()
![]()
این
گیاه در حال حاضر هم به صورت صنعتی كشت می شود و هم به صورت خودرو در
طبیعت وجود دارد و یكی از گیاهان مفید و مؤثر برای بعضی از بیماریهاست.
مصارف
دارویی این گیاه بصورت محلی بدین صورت است كه گلهای آبی این گیاه را خشك
كرده و دم كرده ی آن را مورد استفاده قرار می دهند. در سرماخوردگی به
عنوان معرق و افزایش دهنده فشار خون مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین
این گیاه خاصیت آرام بخشی نیز دارد.
این گیاه اگر با دو گیاه دیگر مثل سنبله تیو و لیمو امانی دم کرده و خورده شود، برای خانمهای حامله بسیار مفید و تقویت كننده است.
این گیاه در مورد بیماریهای دستگاه تنفسی و حتی در رابطه با برونشیت، سرفه، زكام و آبریزش بینی می تواند داروی مؤثری باشد.
این گیاه همچنین ادرارآور و معرق است لذا برای كلیه، مثانه و بطور كلی برای مجاری ادراری داروی مفیدی است.
این گیاه باعث كاهش تب می شود و در تمام موارد تب مثل سرخك، مخملك، آبله، كهیر و تبهای دیگر می تواند مفید باشد.
این گیاه در تمام مناطق رویش دارد و دارای چندین گونه است و فصل گل دهی این گیاه از اواسط اردیبهشت ماه تا پایان خرداد ماه است.
بر اساس کتاب قانون بوعلی سینا:(قانون در طب انتشارات صداوسیما صفحه ۲۰۲) مزاج: گرمیش نزدیک به اعتدال است و کمی به سوی گرمی گرایش دارد، در آخر اول رطوبتی دارد. خوزی گفته‌است در آخر دوم سرد و تر است و این نظریه از راستی دور است.
۱)گل گاو زبان و برگهای آن تصفیه کننده خون است.
۲)آرام کننده اعصاب است.
۳)عرق آور است.
۴)ادرار آور است.
۵)کلیه‌ها را تقویت می‌کند.
۶)سرماخوردگی را برطرف می‌کند.
۷)برای از بین بردن سرفه از دم کرده گل گاو زبان استفاده کنید.
۸)در درمان برونشیت موثر است.
۹)بی اختیاری دفع ادرار را درمان می‌کند.
۱۰)التهاب و ورم کلیه را درمان می‌کند.
۱۱) در درمان بیماری سرخک و مخملک مفید است.
۱۲)ضماد برگهای گاو زبان برای رفع ورم موثر است.
۱۳)برگهای گاوز بان را بپزید و مانند اسفناج از آن استفاده کنید.
۱۴)برگهای تازه گل گاو زبان دارای مقدر زیادی ویتامین C می‌باشد و در بعضی از کشورها آنرا داخل سالاد می‌ریزند.
۱۵)تنظیم کننده ضربان قلب
۱۶)ضد افسردگی