علائم کمبود منگنز در تعدادی از درختان میوه و روش های درمان آن
منگنز به صورت یون دوبار مثبت و به صورت ترکیبات مولکولی با بعضی عامل های
کمپلکس کننده آلی
EDTA
به وسیله
گیاه جذب می شود. همچنین گیاه می تواند منگنز را به هر یک از این دو صورت به طور مستقیم
از طریق برگ جذب کند.محلول پاشی روی برگ برای رفع کمبود ، کاری سریع و متداول است.
مانند آهن ، منگنز عنصری غیر پویا بوده و علایم کمبود معمولا ابتدا در برگ های جوان
ظاهر می شود. منگنز نیز مانند سایر عناصر گروه فلزی سنگین ، در فعال سازی آنزیم های
متعددی که با متابولیسم کربوهیدرات ها ، واک
ن
ش های فسفری شدن و چرخه اسید سیتریک سر و کار دارند ، نقش دارد.
منگنز فقط به مقدار کم مورد نیاز گیاه بوده و زیادی آن نیز سمی می باشد .
منشاء منگنز موجود در خاک تجزیه سنگ های معدنی می باشد و از لحاظ فراوانی
در پوسته زمین ، پس از آهن قرار دارد. مقدار کل این عنصر در خاک 200 الی 600 میلی گرم
در کیلوگرم خاک می باشد. یون منگنز در خاک به سه حالت مختلف دیده می شود. مقدار کل
منگنز و منگنز تبادلی در خاک با مقدار کل منگنز در مواد مادری تشکیل دهنده همبستگی
ندارد. دی اکسید منگنز پایدارترین اکسید منگنز در خاک است و با اسیدی شدن محیط ، بر
میزان حلالیت آن افزوده می شود. سایر صورت های منگنز مثل کربنات ، هیدروکسید و سیلیکات
منگنز همگی بیشتر از اکسید آن محلول اند و درجه حلالیت آنها با
PH
خاک رابطه
معکوس دارد.
کمبود
منگنز مشابه سایر عناصر ریزمغذی ، بیشتر در خاک های آهکی با مواد آلی کم اتفاق می افتد.
حساسیت گیاهان مختلف به منگنز ، بسیار متفاوت است و با توجه به اینکه پویایی این عنصر
در درختان میوه مشابه کلسیم بسیار محدود است ، بنابراین علایم کمبود این عنصر ابتدا
در برگ های جوان مشاهده می شود . علایم کمبود منگنز در تعدادی از درختان میوه به شرح
زیر می باشد :
سیب
در سیب کلروز از ناحیه نزدیک حاشیه برگ آغاز و به طرف رگبرگ اصلی توسعه می
یابد. در شرایط کمبود شدید ، کاهش در فعالیت فتوسنتزی و حتی کاهش یا توقف رشد گیاه
نیز اتفاق می افتد. در مناطق نیمه خشک محلول پاشی با سولفات منگنز می تواند کمبود را
برطرف کند. و در مناطق خشک مصرف خاکی و محلول پاشی برگی سولفات منگنز می تواند در کنترل
کمبود موثر باشد. لازم به ذکر است که کمبود منگنز بیشتر در خاک های آهکی وجود دارد.
هلو
در اثر کمبود منگنز در برگ های جوان و تازه بالغ ، نواحی بین رگبرگی در مقایسه
با نواحی اطراف رگبرگ اصلی ، کم رنگ تر می شوند که این کلروز از اطراف برگ آغاز شده
و به سمت رگبرگ میانی توسعه می یابد. در شرایط حاد کمبود ممکن است ریزش زود هنگام برگ
اتفاق بیافتد. رنگ میوه نیز کامل نشده و کیفیت آن پایین می آید و نیز ممکن است برخی
ترک های پوستی در میوه دیده شود که با ریزش زود هنگام میوه ها توام است.در بین درختان
میوه هلو و مرکبات بیشترین حساسیت را نسبت به کمبود این عنصر از خود نشان میدهند.
گیلاس
در گیلاس نیز کمبود منگنز همانند سایر درختان میوه مناطق معتدله به صورت
کلروز بین رگبرگی با یک الگوی مشخص می باشد ، به طوری که کلروز از حاشیه برگ ها آغاز
شده و به سمت رگبرگ میانی گسترش پیدا می کند
انگور
علایم کمبود در بوته هایی که به شدت به کمبود منگنز دچار هستند دو تا سه
هفته پس از زمان گل ظاهر می شود و در کمبودهای متوسط علایم تا اواسط و اواخر تابستان
ظاهر نمی شود. علایم کمبود با زرد شدن بین رگبرگ ها آغاز می شود و با افزایش کلروز
بین رگبرگ های اولیه و ثانویه ، رگبرگ های کوچک با حاشیه سبز باقی می مانند. منگنز
عنصری غیر پویا بوده و علایم کمبود ابتدا در برگ های جوان ظاهر می شود .
مرکبات
کمبود بر روی مرکبات در بسیاری از نقاط دنیا گزارش شده است. این کمبود در
خاک های آهکی به علت حلالیت خیلی کم ترکیبات محتوی منگنز اتفاق می افتد. در اثر کمبود
منگنز در مرکبات لکه های سبز روشن تا زرد در بین رگبرگ های اصلی و فرعی دیده می شود
که تا حدودی مشابه علایم کمبود آهن و روی ( مانند برگ های نقاشی شده ) می باشد. میوه
ها نیز ممکن است کوچک تر از حد معمولی شده و در شرایط حاد کمبود ، میوه نرم شده و رنگ
پوست کم رنگ می شود. در بین درختان میوه ، مرکبات حساسیت بیشتری نسبت به کمبود منگنز
از خود نشان میدهند.
توصیه مهم : میزان مصرف را با مهندسین سازمان جهاد کشاورزی محل و منطقه خود
مشورت نمائید
کیمیا پارس شایانکار
www.shayankar.ir