کاشت و پرورش بذر: چه عواملی باعث بلند و باریک شدن ساقه ها میشود؟

آغاز جوانه زدن بذرها مرحله هیجان انگیز و جالبی برای صاحب آن است. رویش جوانه سبز و زیبا از یک بذر کوچکی که در خاک ریخته اید شگفت انگیز است. هر کسی که بذر میکارد هر روز به خاک گلدان یا باغچه یا باغ خود سر میزند تا شاهد رویش نونهالها باشد اما گاهی اوقات ممکن است همه چیز به خوبی پیش نرود.

گاهی هنگامی که دائما نظاره گر نونهالهای بذری هستید متوجه میشوید ساقه گیاهتان باریک و بلند میشود اما کمی سست و ضعیف به نظر میرسد. به این حالت که ساقه یا شاخه باریک و بلند شده اما نرم و کم جان است، لگی ( leggy ) گفته میشود. در اینجا متوجه میشوید چه عواملی باعث لگی شدن نونهالها میشود و چگونه میتوان از این وضعیت جلوگیری کرد.

چه عواملی باعث لگی شدن گیاه میشوند؟

اصولا لگی شدن نونهالهای بذری به واسطه کمبود نور اتفاق می افتد. ممکن است پنجره ای که نونهالها را جلوی آن قرار داده اید، نور کافی دریافت نمیکند و یا از خود عبور نمیدهد یا ممکن است نوری که گیاه میخواهد دریافت کند، به گیاه زیاد نزدیک نیست. در هر دو حالت ساقه های گیاه، بلند و باریک و در یک کلمه لگی میشوند.

علت این رخداد یک واکنش طبیعی در گیاه نسبت به نور است. گیاهان همیشه به سمت نور رشد میکنند. به همان علت که گیاهان آپارتمانی به سمت نور میچرخند، نونهالها نیز لگی میشوند. همه گیاهان به سمت نور رشد میکنند از این رو در صورتی که نور خیلی از آنها دور باشد گیاه سعی میکند ارتفاع ساقه را افزایش دهد تا به نور نزدیکتر شده و زنده بماند. متاسفانه مقدار رشد گیاه محدود است و در این شرایط گیاه نمیتواند هم ساقه را دراز کند و هم برگ دهد و ساقه را محکم و قطور کند بنابراین رشد خود را صرف ارتفاع گرفتن میکند و بخشهای دیگری که باید رشد میکردند، قربانی میشوند. در نتیجه نونهال شما باریک و بلند و سست میشود.

معایب لگی شدن گیاه

به چند دلیل نونهالهای بذری لگی خوب نیستند. اول این که هنگامی که نونهال خیلی بلند میشود، اگر در بیرون از خانه قرار بگیرد آسیب پذیر میشود. چون ساقه بلند و نرم و سست است، نمیتواند در مقابل رخدادهای طبیعی مانند باد و باران مقاومت کند. دوم این که این ساقه های کم جان به راحتی نمیتوانند به گیاهان مقاومی تبدیل شوند. سوم این که نونهالهایی که شل هستند و می افتند بیشتر در معرض ابتلا به بیماری و آفتها قرار میگیرند.

چگونه نگذاریم نونهالها لگی شوند؟

احتمالا با توضیحاتی که ارائه شد، خودتان حدس میزنید بهترین راه جلوگیری از بلند و ضعیف شدن ساقه این است که نور کافی به آنها برسانید.

در صورتی که بذرها را پشت پنجره پرورش میدهید، آنها را پشت پنجره ای بگذارید که نور خوبی دریافت میکند. در صورتی که چنین پنجره ای در منزل ندارید، میتوانید با نور مکمل به نونهالها کمک کنید. برای این کار لامپ یا مهتابی فلورسنت کوچکی در چند سانتیمتری نونهالها قرار دهید.

در صورتی که در زیر نور (فلورسنت) بذرهایتان را پرورش میدهید، بهترین راه پیشگیری از لگی شدن گیاهان این است که منبع نور فاصله زیادی با نونهالها نداشته باشد. لامپ یا مهتابی فلورسنت باید تنها چند سانتیمتر از نونهالها فاصله داشته باشد. بسیاری از افراد منبع نور فلورسنت را بر روی طناب یا زنجیر قابل تنظیمی نصب میکنند تا بتوانند با رشد نونهالها، آن را بالاتر بکشند.

یکی از راهکارهای دیگر درمان و تقویت گیاه بیش از حد بلند و باریک شده این است که چند مرتبه در روز دستان خود را روی آنها بکشید یا یک پنکه چرخان در مجاورت آنها قرار دهید تا با ملایمت چند ساعت در روز آنها را باد بزند. با این کار گیاه تصور میکند در محیط باد خیز قرار دارد و وادار میشود مواد شیمیایی ترشح کند که ساقه ها را ضخیم تر کرده و بهتر در محیط بادی دوام بیاورد. به خاطر داشته باشید این روش را نباید جایگزین نور مورد نیاز گیاه کنید بلکه یک روش کمکی برای جلوگیری از لگی شدن نونهالهاست.