درمان و کنترل بیماری ریشه چماقی در گیاهان

ریشه چماغی ( clubroot ) چیست؟ ریشه چماقی یک بیماری گیاهی است که به واسطه قارچهای برخاسته از خاک ایجاد میشود و بر سبزیجات خانواده کلم از جمله بروکلی، گل کلم، کلم پیچ، شلغم و خردل تاثیر میگذارد. ریشه چماقی وضعیت حساسی است چون قارچهای عامل آن هفت تا ده سال میتوانند در خاک زنده بمانند و خاک را برای رشد گیاهان آسیب پذیر نامناسب سازند.

از کجا بفهمیم گیاهمان دچار بیماری قارچی ریشه چماقی شده است؟

علائم اصلی ریشه چماقی عبارت است از بزرگ شدن، تغییر شکل یافتن و چماقی یا گرزی شکل شدن ریشه های گیاه و توقف رشد آن. در نهایت ریشه های متورم گیاه، سیاه میشوند و بوی فساد از آنها متصاعد میشود. در برخی موارد ممکن است بیماری باعث پژمردگی، زرد یا بنفش شدن برگهای گیاه شود اما همیشه بیماری ریشه چماقی را نمیتوان در بخش قابل مشاهده گیاه که روی زمین قرار دارد مشاهده کرد.

کنترل بیماری ریشه چماقی

ریشه چماقی را به سختی میتوان کنترل کرد و بهترین راه کنترل گسترش آن، تناوب کشت است. به این معنی که در یک زمین، گیاهان خانواده کلم را هر سه تا چهار سال یک بار کشت کنید.

ریشه چماقی در خاک اسیدی رشد و گسترش می یابد بنابراین افزایش pH خاک به 7.2 ، میتواند یکی از راههای موثر کنترل این بیماری باشد. طبق گزارش دانشگاه ایالت اوهایو، کلسیت آهکی بهترین روش افزایش pH خاک است مگر این که منیزیم خاک کم باشد. در این حالت دولومیت برای این کار موثرتر است.

در صورت امکان حداقل شش هفته پیش از زمان کاشت به خاک آهک اضافه کنید. مراقب باشید بیش از حد خاک را قلیایی نکنید چون خاک قلیایی ممکن است بر رشد گیاهان غیر کلم تاثیر منفی بگذارد.

برای پیشگیری از انتقال هاگها به نواحی غیر قارچی، حتما دستگاهها و ابزارهایتان را پس از کار در خاک آلوده، تمیز و ضد عفونی کنید. هرگز با انتقال گیاهان بیمار یا خاک آلوده (از جمله خاک و گِل چسبیده به کفش تان) از یک ناحیه کاشت به ناحیه دیگر، برای خود و گیاهانتان دردسر درست نکنید. اقدامات لازم برای پیشگیری از جاری شدن خاک آلوده به نواحی دیگر را در فصل بارش جدی بگیرید.

طبق گزارش دانشگاه ایالت اهایو برخی مواد قارچ کش ممکن است برای کاهش بیماری مفید باشند.

مراقبت از گیاهان مبتلا به بیماری ریشه چماقی

در صورتی که خاک مزرعه تان به قارچ ریشه چماقی آلوده شده است، تنها راه چاره این است که هر چه سریعتر گیاه آلوده را بیرون کشیده و آن را دور بیندازید. اگر چه این کار ممکن است به نظرتان تهاجمی باشد اما تنها راه جلوگیری از گسترش بیماری است.  اطراف گیاه آلوده را حفر کنید و تمامی سیستم ریشه گیاه را کامل خارج کنید تا نگذارید چیزی از ریشه در خاک باقی بماند و بیماری از طریق آن گسترش پیدا کند. گیاه را به درستی منهدم کنید و هرگز آن را به کمپوست اضافه نکنید.

سال بعد کشت گیاهان کلم را با تخم شروع کنید و خاک گلدانی استریل خریداری نمایید. این بهترین راهیست که مطمئن شوید بیماری را از منبع دیگری به خاک خود وارد نمیکنید.

اگر نهال خریداری میکنید اطمینان حاصل کنید که دچار ریشه چماقی نیستند. همچنین حتما به طور منظم تناوب کشت داشته باشید.