پا کوتاه شدن بونسای

بونسایی گیاهی نیست که از نظر توارثی پاکوتاه باشد.برای پاکوتاه شدن آن هیچ راه و روش و تجزیه مواد به صورت آنی وجود ندارد. بونسایی گیاهی است که شرایط محیطی آن یعنی، نور، آب و مواد غذایی و هوا و نگهداری از نظر کیفی و کمی تنظیم مانند گیاه بزرگ و معمولی با رعایت نسبتها است.

درحقیقت بونسایی عبارتست از تعادل بین ریشه و اندام هوایی و به همین علت باید شاخه های موجود شکل داده شوند و آنهایی که اضافی هستند هرس شوند و تحت رژیم غذایی و نگهداری خاص خود قرار گیرند. گیاه بونسایی تحمل حمله قارچها و حشراتی مانند شته ها را ندارد و همانند درختان بزرگ نمی تواند از خود مقاومت نشان دهد و یا قدرت ریشه های آن در آب یابی ازذرات خاک و جذب آن در حد اندام خودش کم و کوچک است و نمی تواند غذای خودش را مانند درختان بزرگ از تجزیه کودهای حیوانی بدست آورد .

ارتباط هرس ریشه و بن سای :

ریشه از دو طریق به رشد گیاه کمک میکند یکی از طریق جذب آب و دیگری از طریق هورمون های رشد .

وجود تعادل بین حجم ریشه با شاخساره برای رشد و باروری متناسب گیاه مورد لزوم است اگر این تعادل در جهت ریشه به هم بخورد(از بین رفتن شاخساره در اثر هرس شدید و یا حمله بیماری ها و آفات) گیاه تولید شاخساره بسیار می کند و باردهی آن عقب می افتد .

اگر به هم خوردن تعادل در جهت شاخساره باشد رشد گیاه محدود می شود و در عوض گیاه زودتر به بار می نشیند و درصد تبدیل گل به میوه نیز بالا میرود .

با استفاده از این پدیده بشر از زمانهای دور کوشیده است با هرس ریشه اندازه گیاهان موردنظر خودرا به کنترل خود آورد و به حد دلخواه محدود سازد این عمل به تازگی در سطح تجاری روی درختان سیب انجام شده و توانسته اند بوسیله ی تیغه های ویژه ای ریشه های درختان را در زمستان قطع و بدون آسیب وارد آوردن به محصول سال بعد رشد درختان را محدود می کنند .

مثال بسیار چشمگیر از هرس ریشه روی رشد درخت را می توان در درختان بسیار کوچک (مینیاتور) ژاپنی که دارسان(بن سای /bonsai) نامیده میشوند ،دید که بوسیله آن توانسته اند درختانی چندصدساله را که در طبیعت ارتفاعشان به ده ها متر میرسد بسیار کوچک نگاهدارند.

برای این کار ریشه را در قرون متمادی بطور مدام هرس می کنند. در ایران نیز با استفاده از این روش کشت لیموترش در گلدان و کوچک نگهداشتن آن جهت آسانی ترابری(حمل و نقل) به گلخانه در زمستان و به هوای آزاد در تابستان در نقاط سردسیر و نامناسب ممکن گشته است.برای این منظور در زمستان هرسال یک چهارم خاک گلدان را با کلیه ی محتویات آن و از جمله ریشه هایی که در آن قسمت وجود دارند بیرون آورده به جای آن خاک تازه می ریزند.بدین ترتیب خاک گلدان هر چهارسال یکبار تعویض میگردد و گیاه نیز هرسال یک چهارم از ریشه های خورا از دست می دهد.نتیجه این کار کوچک و کوتاه ماندن درخت است که افزون بر زیبایی ظاهری پیوسته تعدادی لیموترش در اختیار پرورش دهنده قرار می دهد .

برای گیاهان گلدانی با داس یا بیلچه یا سنبه به آرامی و بدون زخمی کردن ریشه ها خاک چسبیده به دور گلدان رو جدا می کنیم بعد از جدا کردن خاک دور گلدان به آرامی و با احتیاط و با گرفتن تنه ی بونسای گلدان را وارونه کرده و با لرزش های جزئی درختچه رو از گلدان جدا می کنیم : حال با استفاده از چنگک ( یا چنگال غذاخوری ) شروع به تخلیه خاک از لای ریشه ها و به اصطلاح لخت کردن ریشه می پردازیم ( البته نکته با هم اینه که ریشه ها زخمی نشوند)

بعد از آزاد کردن ریشه ها همه ریشه های بلند را قطع میکنیم و از لبه گلدان یک سوم ریشه های موجود را قیچی میکنیم و هرجای که ریشه مویی زیادی در بین دو ریشه ایجاد شده بود کمی تنک میکنیم .