هنگامی که میزان نور محیط گیاهانتان را تغییر میدهید به خاطر داشته باشید شدت نور نیز اهمیت زیادی دارد.
اگر
میخواهید گیاهان گلدانی را داخل خانه یا هر فضای سر پوشیده دیگر نگهداری کنید، باید
تمام نیازهای گیاه را که در محیط طبیعی دریافت میکرده برای او تامین کنید. نور یکی
از مهمترین نیازهای گیاهان است که همانند نیازهای دیگر از گیاهی به گیاه دیگر و از
گونه ای به گونه دیگر میزان آن متفاوت است. بسیاری از گیاهان با نور مصنوعی بیست و
چهار ساعته هیچ مشکلی ندارند اما برخی از گیاهان نیز در صورت تابش نور شبانه قادر
به گلدهی نبوده و ممکن است رشد خوبی نداشته باشند. برخی دیگر نیز برعکس عمل کرده و
در مقابل تابش نور مداوم سریعتر از حد معمول گل میدهند.
واکنشهای
نوری و تاریکی فتوسنتز
در فتوسنتز
دو فرایند زیست شیمی انجام میشود که به عنوان واکنشهای نوری و واکنشهای تاریکی
شناخته میشوند. در واکنشهای نوری، گیاه نور را جذب کرده و آن را به انرژی تبدیل
میکند. این انرژی نوع ناپایدار است و نمیتوان آن را برای مصارف بعدی ذخیره کرد.
برای حل این مشکل واکنشهای تاریکی در گیاه انجام میشود که در آن این ترکیبات انرژی
به کربوهیدرات تبدیل میشوند که قابلیت ذخیره سازی و استفاده در آینده را خواهند
داشت. همان طور که از نام این فرایندها پیداست، در واکنشهای نوری باید نور خورشید
یا نور مصنوعی وجود داشته باشد اما واکنشهای تاریکی در هر زمانی میتواند انجام شود
و اغلب در شرایطی اتفاق می افتد که گیاه در معرض نور قرار دارد. چون واکنشهای تاریکی
نیاز به تاریکی ندارد گیاه در صورتی که به صورت بیست و چهار ساعته در معرض نور
قرار داشته باشد باز هم سالم می ماند. اما برخی از گیاهان اگر چه در این شرایط
زنده می مانند اما بدون دوره تاریکی به رشد و شکوفایی بهینه نمیرسند.
گیاهانی
که به دوره تاریکی نیاز دارند
برخی از
گیاهان حساس به نور هستند و نیاز به مقداری تاریکی دارند تا شکوفه کنند. گیاهانی که
در زمستان گلدهی انجام میدهند مانند بنت قنسول در واکنش به روزهای کوتاه فصل
زمستان گل میدهند. هنگامی که این گیاهان در فضای باز بیرون قرار داشته باشند، به
صورت طبیعی با کوتاهتر شدن روز نور کمتری دریافت میکنند و شب هنگام نیز نوری
دریافت نمیکنند. اما اگر این گیاهان را در داخل خانه و فضاهای سر پوشیده نگهداری
کنید باید خودتان نور آنها را تنظیم کنید.
کاکتوس
کریسمس (
Christmas cactus
) و کالانکوآ (
Kalanchoe
) هر دو گیاهان چند ساله هستند که حساس به نور بوده و در صورتی که
دائما در معرض نور قرار داشته باشند، گل نمیدهند. گیاه گندمی نیز در صورتی که 12
ساعت در روز نور دریافت کند (به جای 24 ساعت) بهترین رشد را خواهد داشت.
گیاهانی
که عاشق نور شبانه روزی هستند
در حالی
که برخی از گیاهان به مقدار مشخصی تاریکی نیاز دارند تا گل بدهند، برخی دیگر عاشق
نور طولانی مدت هستند. مواجهه بیست و چهار ساعته با نور به برخی گیاهان مانند
ارکیده ها و کاکتوسها کمک میکند سریعتر از حالت عادی گل بدهند.
بسیاری از
گیاهان آپارتمانی و خانگی و گیاهان باغچه ای با نور شبانه روزی مشکلی ندارند. از
جمله این گیاهان میتوان به گیاه برگ انجیری، حسن یوسف و دیفن باخیا اشاره کرد.
گیاه برگ
انجیری و دیفن باخیا هر دو گیاهان چند ساله هستند اما حسن یوسف یک ساله است.
اهمیت شدت
نور محیط
هنگامی که
میزان نور محیط گیاهانتان را تغییر میدهید به خاطر داشته باشید شدت نور نیز اهمیت
زیادی دارد. برخی از گیاهان به محیطی روشن با نور شدید نیاز دارند در حالی که برای
برخی از گیاهان نور غیر مستقیم و با شدت کمتر مطلوب است. گیاهی که رشد کُند و کم
برگ دارد و برگهای آن کوچکتر از آن چه انتظار میرود هستند، احتمالا نور کافی
دریافت نمیکند. در این شرایط شدت نوری که گیاه دریافت میکند را تغییر دهید یا نور
بیست و چهار ساعته را برای آن امتحان کنید. گیاهانی که نوری با شدت بیش از حد مورد
نیاز دریافت میکنند، برگهایشان زرد شده و در نهایت ممکن است لکه های سوخته مرده
روی برگهای آنها ظاهر شود. در این صورت منبع نور را از گیاه دورتر کنید و شدت نور
را کاهش دهید. همچنین میتوانید دوره های تاریکی را برای این گیاه طولانی تر کنید.