کپک مخاطی پلاسمودیوم تا زمانی که محیط مرطوب باشد زندگی میکند و هنگامی که خشک میشود به هاگ تبدیل میگردد.
اگر به کار پرورش گل و گیاه یا محصولات کشاروزی
مشغول باشید ممکن است متوجه مواد سفید رنگ پنبه ای یا کفی در گیاهان شده باشید.
این مواد سفید رنگ کپک مخاطی یا لجن (
Slime Mold
) نام دارد. جالب است بدانید در حقیقت کپک مخاطی واقعا قارچ
یا کپک نیست و حیوان یا گیاه نیز به شمار نمی آید. کپک مخاطی خود یک گروهی جداگانه
است که بیش از 700 گونه دارد.
کپک مخاطی در محیطهای گرم و مرطوب متداول است
اما شکل ظاهری آن از منطقه ای به منطقه دیگر متفاوت است. کپک مخاطی به محیط یا به
گیاهان شما آسیبی وارد نمیکند بنابراین در واقع نیازی به مبارزه با آن نیست. این
ارگانیسم بد شکل در عمل ممکن است با خوردن موجودات آسیب زا و باکتریهایی که ممکن
است برای آنها زیان بخش باشند، برای گیاهان مفید هم باشد.
کپک مخاطی چیست؟
ارگانیسم کپک مخاطی بسیار شبیه به قارچ بوده و
همانند آن تولید مثل و زندگی میکند. این ارگانیسم قادر است خود را تا حدی حرکت
داده و جا به جا شود. این حقیقت باعث میشود بسیاری تصور کنند کپک مخاطی یا یک قارچ
یا حیوان است اما چنین نیست.
این ارگانیسم رطوبت را از هوا و مواد مغذی را
از چیزی که روی آن رشد میکند به دست می آورد ولی گیاه به حساب نمی آید. کپک مخاطی
در جنس
Fuligo
قرار گرفته و ارگانیسم تک سلولی نخستین است که با هاگ تولید مثل میکند.
یکی از جالب ترین ویژگیهای کپک مخاطی شکل متفاوتشان است که از هر گونه دسته بندی
گیاهی و حیوانی متمایز است.
ویژگیهای کپک مخاطی
کپک مخاطی رنگهای متنوعی دارد اما اکثر انواع
خال خالی آنها نارنجی تا زرد بوده و شبیه به استفراغ سگ هستند. قطر محدوده این کپک
میتواند به 60 سانتیمتر برسد و در سبزیجات مرطوب و در حال فساد تشکیل میشود.
معمولا کپک مخاطی را در مالچ روی خاک یا دسته های قطور علف و کاه میتوانید ببینید.
این موجود از سبزیها تغذیه میکند و در وضعیتی
به نام پلاسمودیوم رشد میکند. کپک مخاطی پلاسمودیوم تا زمانی که محیط مرطوب باشد
زندگی میکند و هنگامی که خشک میشود به هاگ تبدیل میگردد. در نهایت بقایای آن به
صورت پوسته های خشک روی میزبان باقی می ماند.
کپک مخاطی خطرناک نیست اما در چمن وجود توده
بزرگی از این کپک باعث زرد شدن چمن میشود چرا که مانع از رسیدن نور خورشید به گیاه
میشود. پس از این که کپک به هاگ تبدیل شد چمن بهبود می یابد.
![]()
![]()
روشهای مبارزه با کپک مخاطی
تردیدی وجود ندارد که وجود کپک مخاطی فضای سبز
را زشت و بدمنظر میکند. هر چیزی که خیلی شبیه به استفراغ سگ باشد شکل ناخوشایندی
ایجاد میکند. با این حال از آنجا که کپک مخاطی در لایه مالچ روی خاک یا نواحی دیگر
ضرری ایجاد نمیکند، ضرورتی ندارد با آن مبارزه کنید. به همین علت ارزش ندارد برای
کنترل کپک مخاطی از مواد شیمیایی استفاده کنید. مواد شیمیایی معدودی وجود دارند که
این موجود را برای همیشه از بین ببرند. از طرفی استفاده از مواد سمی برای موجودات
دیگری که در آن نواحی زندگی میکنند مضر است.
بنابراین برای مقابله با کپک مخاطی ساده ترین
راه این است که بگذارید آن ناحیه خشک شود چون این کپک تا زمانی زنده می ماند که
رطوبت کافی در پیرامون آن وجود داشته باشد. مالچ روی خاک را بیل بزنید تا خشک شده
و این ارگانیسم در معرض هوا قرار بگیرد و رطوبت دریافت نکند. همچنین میتوانید این
کپک را از زمین بتراشید اما احتمالا دوباره بازمیگردد. برخی از کپکهای مخاطی
سالیان متوالی در همان ناحیه همیشگی رشد میکنند.
از دارچین نیز برای
از بین بردن
کپک مخاطی
استفاده میشود.