دیوخار

خصوصیات گیاهشناسی:

"دیوخار" که آن را "سفیدخار" یا "خفچه" نیز گویند که پرخار بوده و از خانواده بادمجانیان یا سولاناسه است. دیوخار انواع وحشی و تزئینی دارد و خاصیت های متعدد دارویی آن معروف است.

دیوخار درخت یا درختچه ای است خزان پذیر که تا ۴ متر نیز رشد می کند. گلدهی از ماه خرداد تا مرداد بوده و رسیدن بذر از ماه مرداد تا مهر انجام می پذیرد. گل دوجنسی و گرده افشانی بوسیله حشرات از جمله زنبورها صورت می گیرد.

برگ های این گیاه نیزه ای شکل یا تخم مرغی شکل بوده که به صورت متناوب بر روی شاخه ها قرار دارند. 

گل ها در گروه های یک تا سه تایی رشد می کنند. کاسه گل زنگوله ای شکل یا لوله ای شکل و به رنگ ارغوانی روشن به عرض 9 تا 14 میلیمتر می باشد و دارای 5 یا 6 لوب کوتاه می باشد. پرچم ها دارای میله ای طویل هستند. این گیاهان خودگرده افشان هستند اما ممکن است کمی دگرگرده افشانی نیز توسط حشرات صورت گیرد. 

میوه ها از نوع سته ای و به رنگ قرمز – نارنجی است. تعداد بذرها در هر میوه متفاوت بوده و به کولتیوار و اندازه میوه بستگی دارد که بین 10 تا 60 عدد بذر متغیر است. این بذور به رنگ زرد می باشند. 

احتمالاً زادگاه آن آسیای شرقی می باشد. دیوخار در تمامی نیمکره جنوبی یافت می شود.

این گیاه در خاک رسی، شنی و لومی با زهکش خوب رشد می کند، رشد آن در خاک های بسیار فقیر نیز امکانپذیر است. 

خواص درمانی و کاربردهای صنعتی:

دیوخار آنتی کسیدان، مدر، مسهل، خواب آور، خلط آور، ضد تشنج و ضد سیاه سرفه معرفی شده است.

برای درمان سیاه سرفه و سرفه های تشنجی آن را توصیه کرده اند. جوشانده یک گرم از این گیاه در یک فنجان آب در 24 ساعت توصیه می شود که آن جرعه جرعه بنوشند. عصاره آن جهت امراض چشم، تقویت بینایی و فرو بردن ورم ها و درمان زخم های پوستی و تسکین فشار خون و جلوگیری از سکسکه و قی و همچنین درمان اسهال توصیه شده، و پادزهر سموم نیز می باشد.

اگر آب برگ تازه آن را گرفته، هفت روز پی در پی در چشم بچکانید، سفیدک چشم را برطرف می کند و چون آب میوه آن را گرفته خشک نمایند، و در موقع لزوم آن را با سفیده تخم مرغ یا شیر در چشم بچکانید، و یا آن را به صورت داروهای چشمی در آورده، در چشم بچکانید، برای بسیاری از امراض چشمی و سفیدک چشم مفید می باشد.

ضمناً برگ آن بر پیشانی جهت جلوگیری از آبریزش چشم مفید است. جویدن برگ آن جهت جوش های دهان نافع است. ضماد برگ تازه آن جهت آبله و باد سرخ که حرارت آن زیاد نباشد مؤثر است.

خوردن عصاره برگ تازه این گیاه جهت تسکین التهاب صفرا مفید می باشد.