گل برف

دانستنیهای علمی

گل برف که در فارسی با عناوین موگه و زنبق دره نیز شناخته میشود گیاهی است چندساله از جنس Convallaria در خانواده Asparagaceae(مارچوبگان) بومی سراسر مناطق نیمه سرد و معتدل نیمکره شمالی در آسیا و اروپا میباشد. همچنین جمعیت بومی محدودی در شرق ایالات متحده نیز دارد.

موگه یا گل برف در بعضی کشور ها نماد یا علامت چیزی می باشد. مثلاً در بین کاتولیک ها نمادی از فروتنی در نقاشی های مذهبی است. در اساطیر ژرمن ها نماد پاکی است. علامت گل یوگسلاوی و همچنین گل ملی فنلاند در سال 1967 انتخاب شد. همچنین به طور سنتی ،lily of the valley(زنبق دره) در خیابانهای فرانسه در تاریخ 1 مه به فروش می رسد.

خصوصیات - معرفی

این گیاه دارای ساقه های گسترده زیرزمینی و شاخه های ایستاده در انتهای stolons است که در تابستان تشکیل می شود.این ساقه ایستاده اغلب به نام پیپ (pip) نامیده میشوند که در فصل بهار شاخه های برگ دار جدید و شاخه های زیر زمینی آن رشد می کنند.

این گیاه علفی دارای ریزوم های متعدد و نازک بوده و ارتفاع آن به 15 تا 30 سانتی متر می رسد . ساقه آن نرم و فاقد گره است . برگ ها به تعداد 2 عدد میباشد به شکل تخم مرغی نیزه ای به طول 10 تا 25 سانتی متر که از قاعده گیاه خارج می شود . گل آذین خوشه ای یک سویه بوده که در راس ساقه ظاهر میشود و از 5 تا 15 عدد گل های متعدد کوچک سفید رنگ و بسیار خوش عطر که شکل زنگوله دارند تشکیل شده است.این گل ها در اواخر بهار و در زمستان های معتدل در نیمکره شمالی در اوایل ماه مارس ظاهر میشوند.

میوه توت مانند آن در اندازه کوچک به رنگ نارنجی و قرمز با قطر 5 تا 7 میلیمتر دارای 1 تا 3 دانه به رنگ ابتدا، مایل به سفید و سپس قهوه ای روشن و شفاف میباشد.

شرایط نگهداری گل برف

نور مورد نياز خیلی کم آبياري و رطوبت کمی مرطوب دماي مورد نياز 5 درجه سانتیگراد خاک مورد نياز خاک رس(هوموسی و مرطوب)

موگه یا گل برف نیازمند مکانی نیم سایه تا سایه کامل است. خاک آن میبایست حاصلخیز و نسبتاً مرطوب باشد. خاک مناسب آن خاک غنی از هوموس به خصوص خاک رس است. این گیاه در مناطق با شرایط آب و هوایی معتدل نیاز چندانی به مراقبت ندارد و میزان آبیاری آن نیز متوسط است.

گل برف به سرما مقاوم بوده و در مناطقی که آب و هوای معتدل دارد می تواند زمستان را در هوای آزاد بماند بدون اینکه از سرما آسیب ببیند.

خواص و کاربردهای دارویی و صنعتی

گل برف یک گیاه باغی مشهور است، به خاطر گل های معطر آن و برای آن که توانایی پوشش زمین در مکان های سایه را داراست. برخی آن را به عنوان علف هرز میشناسند زیرا می تواند در سراسر یک باغ خود را گسترده سازد و مشکلاتی را برای مهار آن ایجاد کند.

در گذشته در طب عمومی برای بهبود انقباضات زایمان ، درمان تشنج ، ادم ، سکته و فلج ناشی از سکته ، ورم ملتحمه و جذام استفاده می شد . تاثیر آن بر روی این بیماری ها ثابت نشده و به خاطر سمیت بالقوه گیاهی ، هم اکنون تنها تهیه تجاری آن مورد توجه قرار گرفته است . بنا به نظریه اساطیر یونانی این گیاه ابتدا به وسیله خدای خورشید ، آپولو کشف شد و آن را به Aesculapinus خدای طب داد . در قرن 15 و 16 محققان معتقد بودند که قادر است قدرت حافظه را بهبود بخشد . درجنگ جهانی اول در درمان قربانیان گاز خردل از آن استفاده می شد .

دم کرده ریشه و گل آن پایین آورنده تب ، ادرار آور ، آرام بخش و تهوع آور است. پماد ریشه آن در درمان سوختگی با جلوگیری از ایجاد اسکار به کار می رود .

مقابله به آفات گل برف

این گیاه بعضاً دچار آفات و بیماری هایی نیز میشود. پوسیدگی ساقه، سیاه تاول و نقطه برگ گاهی اوقات می تواند یک مشکل باشد.

نحوه تکثیر گل برف

کشت این گیاه در اواخر تابستان و پاییز صورت می گیرد . تکثیر آن با تقسیم ریزوم انجام می شود و قطعات ریزوم باید دارای جوانه ریشه دار باشند . آن ها را به فاصله 10-6 سانتی متر و به عمق 5-3 سانتی متر می کارند . گیاه یکساله گل نمی دهد. گیاه دو ساله تولید برگ کرده و گاهی خوشه کوچکی تولید می کند و از سال سوم است که در روی گیاه خوشه قوی و زیبا حاصل می شود .
برای پیش رس کردن باید ابتدا ریزوم ها را آماده کرد . آماده کردن ریزوم ها شامل دو مرحله است: استراحت ریزوم ها – ریزوم ها را پاییز از خاک خارج کرده و مدت دو ماه در حرارت معمولی نگه می دارند.
بیدار کردن ریزوم ها:
1. سرما : ریزوم ها را به طور عمودی در جعبه قرار می دهند و بین آن ها خزه و تورب می گذارند و جعبه را در اطاق های سرد در حرارت 3-0.5 درجه قرار می دهند .
2. بخار اتر: ریزوم ها را درون جعبه های غیر قابل نفوذ قرار داده و در حرارت 20 درجه به مدت 48 ساعت در معرض بخار اتر قرار می دهند .
3.آب گرم : ریزوم ها را به مدت 16-12 ساعت در آبی که درجه حرارتش 40-35 درجه است خیس می کنند . سپس ریزوم ها را به طور عمودی روی سکوی گلخانه قرار داده و بین آن ها خزه و تورب می ریزند . در 10 روز اول درجه حرارت گلخانه 20 بوده و تاریکی مطلق وجود دارد . پس از آن درجه حرارت را به 25-18 می رسانند و پس از اینکه اندام هوایی به 5-4 سانتی متر رسید ، گیاهان را در معرض نور قرار داده و درجه حرارت را به 18-16 درجه کاهش می دهند. در روزهای اول باید روی گیاهان روزی 3-2 بار آب پاشید ولی به محض ظاهر شدن گل ها باید آبپاشی روی برگ ها را قطع نمود .

هشدار - عوارض جانبی

هشدار: تمام اجزاء این گیاه سمی هستند و میوه قرمز رنگ آن ممکن است برای کودکان جذاب باشد، در صورتی که حتی در مقادیر کم خورده شوند، می تواند باعث درد شکم ، استفراغ ، و کاهش تعداد ضربان قلب شود.

سرخس مارچوبه سانسوریا دونِری کلاغک زنگوله آبی اسپانیایی