فرم
کلی تیره:
گیاهانی درختی، درختچه
ای و علفی یا بالارونده؛ اسانس دار. برگ ها بخوبی توسعه یافته یا بسیار تقلیل
یافته. مستقل یا بالارونده. خشکی زی یا شورزی. برگ ها متقابل یا مارپیچی؛ متناوب؛
دمبرگ دار تا بی دمبرگ؛ بدبو یا فاقد عطر مشخص یا معطر؛ ساده یا مرکب؛ برگ های
مرکب بصورت سه برگچه ای یا پرمانند یا پنجه ای. پهنک برگ بریده بریده یا یکپارچه؛
دارای رگبرگ پرمانند. برگ ها بی گوشوارک.
آناتومی
برگ:
پهنک برگ دارای قسمت
پشتی و شکمی مشخص یا دورو. روزنه ها عمدتاً محدود به یک سطح برگ یا روی هر دوسطح
برگ؛ آنوموسیتیک یا دیاسیتیک یا پاراسیتیک. دارای کرک های غیرغده ای و غده ای.
دارای سیستولیت ها. مزوفیل جاوی بلور. رگبرگ های کوچکتر فاقد سلول های انتقال
دهنده آبکش (6 جنس).
آناتومی
برگ:
ساقه های جوان چهارگوش
یا استوانه ای یا تخم مرغی شکل در بعضی قسمت ها. دارای کامبیوم چوب پنبه ای. گره
ها یک حفره ای. بافت های آوندی اولیه در یک استوانه، بدون دسته های جدا؛ مجاور هم.
فاقد آبکش داخلی. توسعه ی لایه ی ضخیم شونده ثانویه از یک حلقه کامبیوم عادی.
آناتومی
ساقه:
گیاهانی هرمافرودیت.
گرده افشانی توسط حشرات.
گل
آذین، میوه و دانه:
گل ها بصورت مجتمع
در گل آذین ها. گل آذین ها انتهایی یا جانبی. گل ها براکته ای؛ کوچک تا متوسط؛
بسیار نامنظم یا منظم تا گاهی نامنظم؛ چرخه ای؛ چهارچرخه ای. فاقد هیپانتیوم آزاد.
دارای صفحه زیرتخمدانی یا فاقد آن.
میوه
گوشتی یا غیرگوشتی؛ شکوفا یا ناشکوفا یا شیزوکارپی. میوه های غیرشیزوکارپی بصورت
شفت یا کپسولی. شفت ها دارای یک هسته یا دارای هسته های پراکنده. بذور
غیرآندوسپرمی. دارای دو لپه ی پهن. جنین بدون انحنا.
فیزیولوژی،
فیتوشیمی:
گیاهانی
C3
. سیانوژنی یا
غیرسیانوژنی. دارای آلکالوئیدها یا فاقد آنها. دارای آنتراکوئینون ها. دارای
ورباسکوزیدها؛ کورنوزید. دارای آیریدوئیدها. دارای ساپونین ها / ساپوژنین ها یا
فاقد آنها. فاقد پروآنتوسیانیدین ها. فاقد فلاونول ها. فاقد الاژیک اسید (5 جنس، 6
گونه). دارای اورسولیک اسید. عدم تجمع آلومینیوم.
جغرافیا،
سیتولوژی:
نواحی معتدل یا نیمه
گرمسیری تا گرمسیری.
X=5-12
.
طبقه
بندی:
زیررده دولپه ای ها.
راسته
Lamiales
.
دارای
3000 گونه و حدود 90 جنس شامل
Acantholippia
, Adelosa, Aegiphila, Aloysia, Amasonia, Archboldia, Asepalum,
Baillonia
, Bouchea, Burroughsia, Callicarpa, Caryopteris, Casselia, Chascanum,
Citharexylum
, Clerodendrum, Coelocarpum, Coelocarpum, Cornutea, Cyclocheilon,
Dimetra
, Diostea, Dipyrena, Duranta, Faradaya, Garrettia, Geunsia, Glandularia,
Glossocarya
, Gmelina, Hierobotana, Holmskioldia, Hosea, Huxleya, Hymenopyramis,
Junellia
, Karomia, Lampaya, Lantana, Lippia, Monochilus, Nashia, Neorapinia,
Neosparton
, Nesogenes, Oncinocalyx, Oxera, Paravitex, Parodianthus, Peronema,
Petitia
, Petraeovitex, Petraea, Phyla, Pitraea, Premna, Priva, Pseudocarpidium,
Recordia
, Rehdera, Rhaphithamnus, Schnabelia (or Labiatae), Stachytarpheta,
Stylodon
, Surfacea, Tamonea, Tectona, Teijsmanniodendron, Tetraclea (or Labiatae),
Teucridium
, Tsoongia, Ubochea, Urbania, Verbena, Verbenoxylum, Vitex,
Viticipremna
, Xeroaloysia, Xolocotzia.
برخی از گیاهان خانواده شاهپسند :