باغ قلهک، سرانه فضای سبز بیش از ۱۵۰۰۰ تهرانی

رسانه ایران- «شهردار تهران می گوید دستور داده پرونده ی تخلفات سفارت بریتانیا در ایران به قوه ی قضائیه ارسال شود.» این آغازین جمله ی خبر و گزارشی است که بی.بی.سی فارسی در مورد ماجرای باغ قلهک می دهد. گزارشی که در پس آن، مشهود است که گردانندگان بی.بی.سی فارسی تلاش دارند با بهره گیری از برخی ظرافت های رسانه ای هم نشان دهند که از انگلیس و منافعش جانبداری نمی کنند و هم اینکه سرقفلی باغ را در جیب سفارت انگلیس باقی بگذارند.

در خصوص این گزارش و نحوه ی مواجهه ی شبکه ی بی.بی.سی فارسی با پرونده ی باغ قلهک لازم است به بررسی برخی نکات حائز اهمیت پرداخته شود.

الف) حکومتی خواندن معترضان به تصرف باغ قلهک توسط سفارت انگلیس از سوی تلویزیون BBC فارسی
۱- بی.بی.سی فارسی عنوان می کند که موضوع اعتراض به مالکیت غیرقانونی انگلیس بر باغ قلهک تنها توسط «عده ای از هواداران حکومت ایران» مطرح شده تا آن را مطالبه ی عمومی مردم ایران جلوه ندهد. در حالی که مسلم است هیچ ایرانی وطن دوستی، نه تنها هرگز حاضر به معامله بر سر ذره ای از خاک خود با بیگانه نمی شود بلکه حاضر است همواره برای حفظ سرزمینش تلاش کند، بجنگد و حتی جان خویش را هم فدا کند.

۲- دست خالی BBC در مورد پرونده ی باغ قلهک وقتی مشخص تر می شود که گزارشگر شبکه با ناشی گری بلافاصله پس از حکومتی خواندن طرفداران طرح این پرونده، از برگزاری همایش "بررسی مسائل فقهی و حقوقی تصرف باغ قلهک" در مرداد ماه سال ۱۳۸۶ می گوید. همایشی که در همان زمان با استقبال فراوان اساتید و دانشجویان مواجه شد و حتی نامه ی تشکرآمیز ۱۱۲ نماینده ی مجلس ایران را به عنوان وکلای منتخب مردم به همراه داشت. البته باید یادآور شد که تلاش نمایندگان منتخب مردم در مجلس برای بازپس گیری باغ قلهک به همین جا ختم نمی شود و آنها با به جریان انداختن طرحی در مجلس سعی در تعیین تکلیف مالکیت باغ داشتند.

۳- حکومتی نبودن اعتراض ها به تصرف باغ

قلهک وقتی نمایان تر می شود که بلافاصله پس از طرح شکایت شهرداری تهران از سفارت انگلیس و ارسال پرونده به قوه ی قضائیه، این مساله با حمایت عموم مردم و مسئولین همراه می گردد. همچنین بسیاری از سایت های خبری-تحلیلی و وبلاگ ها نیز به پشتیبانی از طرح این شکایت پرداختند. بلافاصله نمایندگان مردم ایران در مجلس نیز واکنش داده و حمایت خود را اعلام کردند. سازمان محیط زیست کشور، برخی از اعضای شورای شهر تهران به عنوان منتخبان مردم تهران و همچنین برخی حقوق دانان، وکلای دادگستری و دانشجویان دانشگاه ها از اقدام محمدباقر قالیباف تمجید و حمایت کردند. هرچند در این موارد نیز شاید BBC فارسی باز هم چشم بر حقایق ببندد و همچنان آنها را از سوی طرفداران حکومت قلمداد کند.

ب) سیاسی جلوه دادن طرح شکایت شهرداری و پیگیری وضعیت باغ قلهک از سوی بی.بی.سی
تلویزیون بی.بی.سی فارسی اظهارات محمدباقر قالیباف را «خارج از بحث شهری و زیست محیطی» عنوان می کند و با «ظاهرا حقوقی» خواندن شکایت مطرح شده، تلاش در سیاسی جلوه دادن پرونده دارد؛ در حالی که می توان موارد بسیاری را در رد ادعای BBC ذکر کرد:

۱- محمدباقر قالیباف روز دوشنبه ۹ آبان ماه پیرامون طرح شکایت از سفارت انگلیس، سخنان خود را به دو بخش تقسیم می کند که بخش اعظم

آن را به بیان مسائل زیست محیطی و آسیب های جدی وارد شده به باغ از سوی سفارت اختصاص می دهد.

۲- سوزاندن، قطع درختان و آسیب های زیست محیطی وارد شده به باغ قلهک وقتی پر رنگ تر می شود که در نظر بگیریم شهر تهران که همواره با معضل آلودگی هوا روبرو است، فقیرترین کلان شهر جهان به لحاظ میزان سرانه ی فضای سبز بوده و احتیاج مبرم به حفظ و افزایش فضای سبز خود دارد. در این شرایط احیای باغ و اختصاص مساحت ۲۰ هکتاری آن به مردم، رشد نشاط و طراوت شهری را سبب خواهد شد.

در واقع با توجه به آمار منتشر شده از سوی کارشناسان، اگر میانگین سرانه ی هر شهروند تهرانی را ۱۳ مترمربع در نظر بگیریم که البته از استاندار ۲۵ متر مربع برای هر فرد فاصله ی زیادی دارد، مساحت ۲۰۰۰۰۰ مترمربعی باغ قلهک متعلق به بیش از ۱۵۳۰۰ نفر از تهرانی ها است و سفارت انگلیس با تصرف غیرقانونی باغ قلهک، حق بهره برداری این تعداد از مردم تهران را از محیط زیست و فضای سبز نادیده گرفته است. همچنین اگر میانگین ۷۵۰ اصله درخت در هر هکتار را هم لحاظ کنیم، در فضای ۲۰ هکتاری باغ قلهک شاهد ۱۵۰۰۰ اصله درخت خواهیم بود.

۳- برخلاف بنای شبکه ی بی.بی.سی در سیاسی جلوه دادن ماجرا، این خود شبکه است که به ورطه ی سیاسی کاری می افتد. در واقع تلویزیون BBC فارسی رویه ی معمول خود در دفاع از مسائل زیست محیطی را به فراموشی می سپارد و همانگونه که در جریان خشک شدن دریاچه ی ارومیه

و رودخانه ی زاینده رود در دفاع از محیط زیست و نقد عملکرد مسئولان تمام قد به میدان می آید، وارد عمل نمی شود و در برابر خشکاندن، سوزاندن و قطع درختان باغ قلهک از تذکری خشک و خالی به مسئولان سفارت انگلیس هم دریغ می ورزد. هرچند با توجه تامین هزینه های بی.بی.سی فارسی از سوی وزارت امور خارجه ی انگلیس و البته شرایط بحران اقتصادی در این کشور این رفتار بی.بی.سی چندان دور از ذهن نمی نماید.

ج) بی.بی.سی ادعا می کند که مالکیت انگلیس بر باغ قلهک کاملا حقوقی و دارای سند است
۱- بی.بی.سی فارسی در دفاع از سفارت نگلیس می گوید که «بریتانیا گفته که اسنادی دارد که مالیکت اش را ثابت می کند.»؛ اسنادی که تا به حال ارائه نشده اند! بی.بی.سی در واقع از ۲ سندی صحبت می کند که تنها اسناد موجود در زمینه ی تصرف باغ قهلک توسط انگلیس است.

در همین رابطه اما «غلامرضا انبارلویی»، عضو هیئت عمومی دیوان محاسبات به سایت «جهان نیوز» می گوید که «یکی از آنها فاقد اصالت و مخدوش است و سند دیگر که مربوط به سال ۱۳۱۳ می شود، خلاف قانون اساسی مصوب ۱۲۸۵ است.»؛ یعنی زمانی که حاتم بخشی باغ از سوی محمدشاه قاجار صورت گرفته.

جالب است ذکر گردد که در قانون اساسی مصوب ۱۲۸۵ تاکید شده در مواردی که قسمتی از عایدات و دارایی های دولت و کشور منقطع یا فروخته می شود و یا الزامی برای تغییر

حدود و ثغور به وجود آید موضوع باید به تصویب مجلس شورای ملی برسد.

از همین روی است که گفته می شود تصرف باغ قلهک از سوی انگلیس به دلیل فقدان مصوبه ی مجلس و مجوز نقل و انتقال از سوی قوه ی قضائیه با تبانی صورت گرفته و غیر قانونی است. برگه ای را هم انگلیسی ها به عنوان سند نشان می دهند فاقد هویت و امضاء است و صرفا در آن عبارت «به سفارت انگلیس نوشته شود» قید شده است.

آقای انبارلویی ابراز می دارد که دولت شاهنشاهی بدون اجازه ی مجلس شورای ملی مجاز به واگذاری باغ قلهک به انگلیسی ها نبوده و آنچه توسط حکومت قاجار صورت گرفته خلاف اصل ۲۲ قانون اساسی وقت است.

۲- علیرغم ادعای حال حاضر بی.بی.سی، در مرداد ۱۳۸۶ برگزارکنندگان همایش «بررسی فقهی و حقوقی غصب باغ قلهک توسط انگلیس» از «جفری آدامز» سفیر وقت این کشور نیز برای شرکت دعوت به عمل می آورند که با عدم پذیرش و حضور وی مواجه می شوند. آن زمان، سخنگوی سفارت انگلیس در توضیح این رفتار سفیر انگلیس به بیان این مطلب بسنده می کند که "جفری آدامز" الزامی ندارد در همه ی همایش هایی که از او دعوت می شود شرکت کند.

۳- بارها و بارها از سوی افراد مختلف در کشور از سفیر انگلیس برای مناظره در خصوص باغ قلهک دعوت شده که از سوی وی بی پاسخ مانده است.

به هر روی اکنون و یک بار دیگر مطرح شدن پرونده ی باغ قلهک می رود تا علاوه بر محاکمه ی نمادین استعمار انگلیس در ایران، به آزمونی دیگر بار برای سنجش میزان وطن دوستی بسیاری، به ویژه کارکنان ایرانی BBC فارسی بدل گردد.