حیات انسان وابسته به عوامل و شاخصه‌های بسیاری است عواملی که شاید اغلب اوقات به سادگی و شاید با نیم نگاهی از کنار آن عبور کنیم.
حیات انسان صرفا منوط به برخورداری از آب، اکسیژن و غذا نیست، شاید اینها صرفا برای حیات جسمی ارزش وافری داشته باشند، اما انسان برای ادامه با کیفیت زندگی باید نیازهای جسمی و روحی را توامان در نظر بگیرد.
گیاه جانداری است که گذشته از نوازش‌های روحی برای انسان، برای حیات سالم او نیز بسیار اهمیت دارد به طوری که حتی یک روز را در تقویم جهانی با عنوان روز جهانی حفاظت از گیاهان در نظر گرفته‌اند و هر سال این روز در هجدهم می مصادف با 28 اردیبهشت گرامی داشته می‌شود.
اما گرمیداشت این روز به مانند دیگر مناسبت‌های زیست‌محیطی پر سروصدا نیست و درست همان شکلی که گیاهان در سکوت محض از دست می‌روند، روز آنها نیز در سکوت می‌گذرد، حتی هستند مسئولانی که چنین روزی را در تقویم و روزشمار محیط‌زیست و منابع‌طبیعی نمی‌شناسند یا به خاطر ندارند.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) - منطقه مرکزی - گیاهان رکن اساسی حیات زیستمندان هستند و حتی براساس نوع پوشش گیاهی یک منطقه می‌توان حیات جانوری منطقه را شناسایی کرده و جهت حراست از آن اقدام کرد، به همین دلیل ارزش پوشش گیاهی و حفاظت از آن کاملا محسوس است.
ایران به لحاظ شرایط آب و هوایی و چهار فصل بودن تنوعی در پوشش گیاهی خود دارد که شاید در دیگر نقاط دنیا کمتر بتوان به عینه آن را دید. البته تنوع آب و هوایی این سرزمین چهارفصل در ایجاد این تنوع گیاهی بی تاثیر نبوده است.
استان مرکزی همانگونه که از نامش بر می آید تقریبا در مرکز کشور قرار گرفته است، مرکزی که با کمبود پوشش گیاهی مواجه است و به نسبت دیگر نقاط کشور کم و کاستی‌هایی در این عرصه دارد و حتی در مناطقی از آن بحران‌های بیابانی شدن کاملا نمایان است، هرچند تلاش‌هایی جهت جبران این کم کاستی‌ها در حال انجام است.
فقر استان مرکزی در حوزه جنگل‌های طبیعی کاملا مشهود است و این امر چالش‌های بسیاری همچون بروز ریزگردها را برای این استان به همراه داشته است و در اینجا کاملا می‌توان ارزش حفاظتی گیاهان را حس کرد.
مهندس اکبر گندمکار قالهری رئیس اداره مقابله با بیابانزایی اداره کل منابع‌طبیعی استان مرکزی در گفت‌وگو با ایسنا یکی از مهمترین چالش‌های استان مرکزی را ریزگردها و آلودگی‌های زیست‌محیطی دانست که ناشی از استقرار صنایع، بویژه در اراک است.
وی با اشاره به اینکه فعالیت صنایعی همچون پتروشیمی، پالایشگاه، آذرآب، واگن پارس، ماشین‌سازی، آلومینیوم و ... اکوسیستم را برهم زده است و چالش‌های جدی را برای مرکز استان به همراه داشته و دارد، گفت: خنثی کردن این مشکلات و رفع چالش‌های موجود منوط به توسعه فضای سبز و انجام اقدامات لازم برای بیابانزدایی و کویرزدایی است.
گندمکار تصریح کرد: اداره مقابله با بیابانزایی به منظور کنترل شرایط و رفع مشکلات در سنوات گذشته اقدام به کاشت نهال‌های مقاوم به شوری و خشکی در نقاط مختلف استان کرده است و با توجه به وجود نقاط ویژه در استان همچون شهرستانهای ساوه، زرندیه، دلیجان، محلات، کمیجان و خنداب و کویر میقان اقدامات مقابله‌ای ویژه‌ای در دستور کار قرار دارد.
وی رشد شاخص‌های زیست‌محیطی را گذشته از اقدامات مسئولان و وظایف ذاتی ادارات، نیازمند فرهنگ‌سازی دانست و درخصوص مهمترین کانون فرسایش بادی استان گفت: کویر میقان یکی از مهمترین کانون‌هاست که تاکنون 17 هزار هکتار عملیات بیولوژیکی در آن انجام شده است.
رئیس اداره مقابله با بیابانزایی استان مرکزی انجام اقدامات این چنینی را عاملی جهت کنترل 90 درصدی کانون‌های بحران فرسایش بادی کویر میقان دانست که از طریق کشت گیاهانی همچون آتریپلکس، قره‌داغ و البته تقویت پوشش گیاهی موجود در منطقه همچون هالکنموم، لیمونیوم و آتریپلکس بومی محقق شده است.
وی با اشاره به اثربخشی اقدامات صورت گرفته در نقاط مختلف استان گفت: اقدامات انجام شده در زرندیه منجر شد که پوشش گیاهی از 15 درصد به 25 درصد برسد و حتی تولید علوفه از 36 کیلوگرم در هر هکتار به 600 کیلوگرم برسد. این پروژه‌های بیابانزدایی در ساوه و زرندیه با توجه به شرایط خاص این دو شهرستان همچنان ادامه دارد.
گندمکار نقاط حساس و بحرانی استان را کویر میقان دانست و افزود: اخیرا با مطالعات انجام شده شهرستان ساوه و زرندیه نیز چشمه گرد و غبار شناخته شده‌اند و در کنار پنج شهر دیگر چهار شهرستان دیگر شامل دلیجان، محلات، کمیجان و خنداب شهرستانهای بیابانی استان به شمار می‌روند، اما زرندیه وسعت بیابانی بیشتری دارد.
رئیس اداره مقابله با بیابانزایی استان اضافه کرد: از 490 هزار هکتار عرصه بیابانی و نقاط کویری استان 270 هزار هکتار در شهرستان زرندیه است و ساوه با 80 هزار هکتار در جایگاه دوم قرار دارد، اراک نیز با 50 هزار هکتار عرصه کویری بواسطه وجود کویر میقان شهرستان کویری محسوب می‌شود.
به گزارش ایسنا؛ در شرایط کنونی و در آستانه بیابانی شدن اکثر شهرستانهای استان می‌توان ارزش و اهمیت کاشت و حفاظت از گیاهان را متوجه شد، اما متاسفانه هنوز شاهد وجود خلاءهایی در این حوزه هستیم. بی‌توجهی به روز جهانی حفاظت از گیاهان خود می‌تواند گواهی بر این مدعا باشد چراکه حتی در این روز به طور نمادین اقدام خاصی از سوی هیچ یک از دستگاه‌های مرتبط انجام نشده است.
در شرایط کنونی که کشور با پدیده ریزگردها مواجه است و استان مرکزی نیز خود یکی از استان‌هایی است که هرساله متحمل فشارهای بسیاری می‌شود، حفظ گیاهان و حفاظت از آنها برای جلوگیری از بیابان زایی منوط به انجام اقدامات داخلی همچون حفظ و کاشت پوشش گیاهی مناسب با شرایط جغرافیایی است که علاوه بر کمک به کاهش آلودگی هوا مانعی بر سر راه پیشروی ریزگردهاست، اما متاسفانه در این وادی همچنان در مرحله شعار باقی مانده‌ایم و بیابان همچنان پیروزمندانه چندین گام از ما جلوتر است.