کاشت و پرورش درخت به - فوت و فن های باغبانی

بِه در مناطق سردسير و گرمسير معتدل قابل كشت مي باشد نياز سرمايي بِه از ساير ميوه هاي دانه دار كمتر است و بين 100 تا 450 ساعت زير 7 درجه سانتيگراد مي باشد. ظــهور شكوفه هاي به بسيار ديرتر از ساير ميوه ها است. بهمين دليل خطر سرمازدگي بهاره در اين ميوه بسيار كم است.

درخت به در همه نوع خاک ها رشد می کند , اما خاک سبک و دارای رطوبت و حاصلخیزی کافی را ترجیح می دهد. درخت به در شرایط نور کامل آفتاب بسیار خوب رشد می کند. درخت به اگرچه در شرایط کمی سایه خوب رشد می کند , اما میوه کافی نمی دهد وقتی در چنین شرایطی قرار گیرد. ارقام مختلف درخت به شرایط خاص خود را برای رشد و میوه دهی دارند.

فواصل كاشت به معمولاً 5*5 يا 6*5 در نظر گرفته مي شود. اصولاً درختان بِه، به هرس زيادی احتياج ندارند ولي براي فــرم دهي نهالها بايد از ارتفاع 100-70 سانتيمتري زمين سربرداری شــــوند و در سال دوم 5-4 شاخه در اطراف شاخه اصلي انتخاب و بقيه حذف شوند. در ايران حدود 10 رقم بِه شناسايي شده كه مهمترين آنها عبارتند از : به اصفهان، به نيشابور، به ترش آذربايجان، به مظاهری، به حاجی رفيعي

خاكهای نيمه سنگين رسي و شني براي كشت درخت به مناسب است. خاكهای آهكي موجب عدم جذب آهن و ابتلا به زردي مي شود كه اين حالت در اراضي سنگين و زه دار هم مشاهده مي شود.درخت به در خاک های قلیایی به کمبود آهن حساس است و به همین خاطر خاک های اسیدی را بیشتر دوست دارد. درخت بِه، به شوري خاك و آب مقاومتر از ساير ميوه هاي دانه دار است. به تا حدودي به خشكي مقاوم است.

بِه از طريق پاجوش، قلمه، خوابانيدن و پيوند و کاشت بذرقابل تكثير است. نوع پيوندهاي شكمي و اسكنه اي در بِه متداول است.درختان به را می توان توسط قلمه نیمه چوبی و همچنین چوبی تکثیر کرد. قلمه نیمه چوبی از ساقه هایی گرفته می شود که دیگر حالت سبز و انعطاف پذیر ندارند اما کاملا چوبی نیز نشده اند. قلمه نیمه چوبی درختان به را می توان بین اواسط تابستان الی اوایل پاییز و به طول 15-12 سانتیمتر و قلمه های جوبی به طول 25 سانتیمتر و در اواخر پاییز یا اوایل زمستان تهیه کرد. هنگام جدا سازی قلمه از گیاه مادری برش را از زیر ناحیه گره بزنید. ناحیه گره ناحیه ای است که یک برگ به ساقه متصل باشد. قلمه های چوبی برگ ندارند اما در مورد قلمه های نیمه چوبی که دارای برگ هستند برگهای موجود بر روی قلمه را حذف کنید به نحوی که 3-2 برگ در انتهای قلمه باقی بماند. از نوک چاقو استفاده کنید و مقدار کوچکی از پوست قسمت پایین قلمه یعنی جایی که در خاک فرو می رود را از چوب قلمه جدا کنید. این کار که زخم زنی نیز گفته می شود ، به تشکیل ریشه ها کمک می کند. همچنین در مورد قلمه های به ، استفاده از پودرهای ریشه زایی به ایجاد ریشه و سرعت ریشه زایی کمک می کند. قلمه ها را می توان در مخلوط خاکی تشکیل شده از خاک برگ (یک قسمت )+شن (دو قسمت ) کاشت. توجه کنید که اندازه ذرات شن نباید خیلی ریز باشد و اگر در حد 2-1.5 میلیمتر ذرات شن قطر داشته باشند خوب است .برای قرار دادن قلمه ها در مخلوط خاکی با وسیله ای مثل یک مداد ابتدا منفذ مورد نیاز را ایجاد کندی و بعد قلمه را در داخل این منفذ قرار داده و بعد خاک اطراف قلمه را با دست محکم کنید تا قلمه در جای خود مستقر شود و سپس به قلمه کاشته شده آب دهید. گلدان حاوی قلمه ها را در مکانی روشن اما به دور از نور مستقیم آفتاب قرار دهید. مراقب باشد تا مخلوط خاکی خشک نشود و زمانی که سطح خاک مقداری از رطوبت خود را از دست داد نسبت به آبیاری قمله ها اقدام کنید. کشیدن پلاستیک شفاف و یا غبارپاشی روزانه از جمله کارهایی است که به حفظ رطوبت در اطراف برگهای قلمه ها و در نتیجه ریشه زایی بهتر قلمه ها کمک می کند . ریشه زایی در قلمه های درخت به حداقل 3-2 ماه طول خواهد کشید. رویش جوانه ای جدید و مشاهده آنان به معنی موفقیت آمیز بودن ریشه زایی قلمه ها است.

به از اوايل مهر ماه تا اواخر آبان برداشت مي شود كه معمولاً در ميان ميوه های ســردسيری آخـرين ميوه ايست كه مي رسد. برداشت با دست انجام مي شود و زمان برداشت وقتي است كه رنگ ميوه زرد و زرد طلايي شده باشد.