شناخت بیماری بلایت گردو و نحوه درمان - فوت و فن های باغبانی

كليه بافت های سبز و تازه روئيده به بيماری حساس می باشند. خصوصيت كلی بيماری ايجـاد لكـه هـای سـياه نكروزه برروی ميوه، برگ و شاخه های سبز بوده و گل های نر و ماده را نيز آلوده می نمايد.

باكتری به كليه بافت های برگ اعم از رگبرگ های اصلی و فرعی، پارانـشيم و دمبـرگ حملـه مـی كنـد. علائـم بيماری در پارانشيم به صورت لكه های قهوه ای تا سياه چند ميلی متری كه با هاله زرد-سبز احاطه شده و سپس نكروزه، قهوه ای و خشك می شوند، بروز می نمايد. در مواردی بيماری به حاشيه برگ هـای جـوان حملـه كرده و موجب بد شكلی برگ های در حال رشد می گردد. هم چنين خطوط سياه رنگی در رگبرگ هـا ايجاد می شوند. در صورت صدمه شديد بافتی، برگ می افتد اما اغلب روی درخت باقی مانده و منبع آلـودگی هـای جديد می گردد.

در شاتون ها نيز باكتری از بساكی به بساك ديگر منتقل شده و موجب سياهي ، چروكيدگی و ريزش آن ها می گردد. سپس با آلوده ساختن محور گل آذين، كل شاتون از بين می رود. دانه های گرده توليـد شـده درشاتون آلوده، عامل انتشار بيماری به گل ماده و ميوه می باشند.

شاخه جوان، سبز، آبدار و ترد به بيماری بسيار حساس است اما بافت های چـوبی سـال هـای قبـل مقـاوم مـيباشند. در شاخه های حساس، زخم های نكروزه سياه با طول تا چند سانتی متر می تواند در هر جـایی ايجـاد شـود.اين لكه ها ممكن است سطحی باشند يا با نفوذ به مغز ساقه ايجاد شانكر نمايند. شانكرها موجب مرگ شاخه بالا دست خود می شوند. در موارد معدودی، آلودگی از انتهای شاخه شروع می شود و بـا حملـه محدود سيستميك، بتدريج به سمت پايين گسترش يافته و چند سانتی متر از انتهای شاخه را از بين می بـرد.

ميوه از مرحله گل تا مرحله بلوغ كامل به بيماری حساس است اما شدت اين حساسيت با پيشرفت فصل كـاهش می يابد . شدت و ميزان خسارت روی ميوه بستگی به زمان حمله دارد. حمله در ابتدای فصل منجر به چروكيـدگی و ريزش گل ماده و آلودگی گلگاه ميگردد. آلودگی گلگاه باعث ريزش شديد ميوه های كوچك مـی گـردد بطـوريكه در سال هایی كه آلودگی شديد است، زمين پوشيده از ميوه های نارس می شود. در صورت عدم ريزش، در پوست سبز ميوه هـای نـارس آلـوده،لكه های تيره آب سوخته تشكيل می شود . لكه هايي كه در اثر آلودگی گلگاه ايجاد مـی شـوند معمـولا انتهایی می باشند. سطح كلاله از ماده ای چسبناك پوشيده شده كه موجب نگهداری دانه گرده و باكتری می شود.

كرم سيب و آفتاب سوختگي نيز همانند بلايت، موجب سياه شدگي پوست سبز ميوه مي شوند اما وجود فضولات حاصل از تغذيه لارو كرم سيب و محدود بودن ناحيه سياه آفتاب سوخته به سمت تابش خورشيد موجـب تـشخيص اين دو عارضه از بلايت مي گردد.باران راه اصلي انتشار بيماري است و لذا بيماري در بهارهاي پرباران شديد تر است. ساير اشكال رطوبت مانند مه،شبنم و آبياري باراني نيز به انتشار بيماري كمك مي كنند.علاوه بر رطوبت و گرده آلوده، حشرات نيز در گسترش بيمـاري نقـشدارند. لارو سن يك كرم پروانه سيب مي تواند باكتري را به ناحيه گلگاه ميـوه تلقـيح كنـد يـاسوراخ هايي كه هنگام تخم گذاري توسط مگس ميوه ايجاد مي شود مي تواند راه ورود باكتري باشـد . بعضي بند پايان قادراند باكتري را بر روي پاها و قطعات راني خود حمل و به بافـت هـاي سـالم حـساس برسـانند وبعضي ديگر از طريق نيش آلوده موجب آلودگي گياه مي شوند.

كنترل بيماری بلايت گردو عمدتاٌ مبتنی بر كاربرد سموم شيميایی بوده و عمليات مناسب زراعی، رعايت مـوازين بهداشتی و كاشت ارقام مقاوم است .كنترل شيميایی بيماری بلايت توسط محلول پاشی سموم مسي صورت مي گيرد. تعداد محلول پاشـي بـسته بـه فراواني، مدت و شدت باران بهاره، زمان برگ دهی و تاريخچه بيماری در باغ متفـاوت اسـت امـا مهـم تـرين عامـل،ميزان بارندگي بهاره است و لذا تصميم گيري در اين ارتباط ساليانه صورت مي گيرد. به طور كلـی در منـاطق كـم باران 1 الي 3، پرباران 3 الي 6 و مناطق مستعد بيماری تا 10 محلول پاشي در يك فصل رويشي لازم است. برنامه استاندارد شامل 7 محلول پاشي از مرحله تورم جوانه انتهـایی تـا برداشـت ميـوهاست. بر اساس اين برنامه، نوبت هاي اول الي سوم سم پاشي كه از بالاترين اهميت برخوردارند، به ترتيب در مراحلتورم جوانه، تمام شكوفه و ظهور ميوه صورت گرفته و سپس بر اساس ميزان بارندگي، نوبت هاي چهارم تا هفـتم بـافواصل 7 الي 14 روز انجام مي شوند.نتيجه آخرين بررسي ها نشان ميدهد با توجه به اين كه منبـع اصـلي آلـودگي اوليـه ، بـرگ هـاي روئيده از جوانه هاي آلوده مي باشد، مناسب ترين زمان نوبت اول سم پاشي مرحله رويـشي ا سـت، يعنـي زماني كه 30 الي 40 درصد جوانه هاي برگ شكفته انـد (معمـولا 7 روز پـس از تـورم جوانـه انتهـايي) مـي باشـد.