آفتاب دهی خاك :
بیماریهای خاكزی و آفات خسارات بسیار زیادی را در زمینهای كشاورزی و محصولات كشاورزی در دنیا بوجود می آورند.
Soil solarization یك روش غیر شیمیایی است كه بسیاری از آفات و پاتوژنهای خاكزاد را كنترل می كند. از این تكنیك ساده انرژی حرارتی خورشید جذب میشود و تغییرات فیزیكی و شیمیایی و بیولوژیك در خاك بوجود می آید. صفحات پلاستیكی شفاف از جنس پلی اتیلن برروی سطح خاك مرطوب در ماههای گرم تابستان گذاشته می شود و درجه حرارت خاك را به سطحی می رساند كه برای بسیاری از پاتوژنهای خاكزاد گیاهی و بذر علفهای هرز و نماتدها و جوانه های گیاهان انگل و كنه های ساكن در خاك كشنده است.
این روش برای گیاهان جالیزی و یكساله بهترین نتایج بهتری را داشته است. هرچه كرت بزرگتر باشد كنترل مؤثرتر است.
مناطق بزرگتر از 30 اینچ بهتر جواب می دهد زیرا كرتهای كوچكتر از 30 اینچ دارای یك اثر مسیریابی در لبه های خارجی دارند.
عملیات
soil solarization:
soil solarizationدر كارونیای جنوبی بخوبی انجام میشود. بهمین دلیل هرچه درجه حرارت در ماههای تابستان بالاتر باشد و هر چقدر پلاستیك را بمدت بیشتری در جای خود بگذاریم به نتایج بهتری می رسیم. مدت زمان طولانی لازم است تا نتایج قابل قبولی برای از بین بردن علفهای هرز مقاوم بدست آید.
Soil solarizationشامل 5 مرحله می باشد كه می بایست همه را بدقت و بترتیب انجام دهیم.كه شامل مراحل زیر است:
1: آماده سازی خاك
اولین گام در انجام فرایند soil solarizationشخم زدن بستر زمین و آماده سازی آن برای كشت می باشد تا بعد از عملیات soil solarization از تغییر دادن و بهم زدن خاك جلوگیری شود. چنانچه بعدأ خاك را شخم زدیم دانه های علفهای هرز را به سطح خاك می آوریم و این در شرایطی است كه بذر برخی از علفهای هرز كه در عمق می باشند از بین نرفته اند.
بهترین نتایج فقط تا عمق 3-2 اینچ بالایی سطح خاك بدست می آید بهتر است تجهیزات آبیاری و كودها را قبل از soil solarization به خاك اضافه كنیم.
بسیار مهم است كه منطقه ای كه می خواهد عملیات soil solarization روی آن انجام صاف باشد و از دانه های علفهای هرز و باقیمانده، گیاهان و كلوخ پاك باشد زیرا این مواد باعث می شود كه پلاستیك از سطح زمین بلند شود و حداكثر میزان حرارت موقعی بدست می آید كه پلاستیك به سطح زمین نزدیك باشد و باید از بوجود آمدن محفظه های هوایی بوسیله كلوخ های بزرگ و شكافهای عمیق در سطح زمین جلوگیری كرد. سطح خاك باید مسطح و نرم شود و یك سطح صاف بوجود آید تا در زمان آبیاری آب بطور یكنواخت در خاك نفوذ كند و آنرا مرطوب سازد.
2: آبیاری خاك
خاك باید بخوبی آبیاری شود و چون باعث می شود كه ارگانیسمها به حرارت حساس تر شوند و به علاوه رطوبت باعث میشود كه گرما سریع تر و در عمق بیشتری در خاك نفوذ كند.
خاك را می توان پس از گذاشتن لوله های پلاستیكی بوسیله روش آبیاری قطره ای آبیاری كرد.
آبیاری در زیر سطح پلاستیكی معمولاً آفت ها را كمی زودتر و بمقدار بیشتری كنترل می كند.
آبیاری بارانی، قطره ای بهترین نتایج را دارند. آبیاری باید بمقداری انجام كه آب روی خاك نایستد و تماماً نفوذ كند.
:3كندن شیار ( گودال)
می بایست یك گودال به عمق 8-6 اینچ دور تا دور محیط كرت خود حفر كنیم كه برای قرار دادن لبه های پلاستیك درون آن مورد استفاده قرار میگیرد.
4: پوشاندن
سطح خاك را با پلاستیكی كه توسط اشعه uv تشعشع دید را می پوشانیم. این پلاستیك ها می بایست شفاف باشند ( نه سیاه و نه رنگی ) و دارای ضخامت 4-1 متر می باشند.
پلاستیك را تا آنجا كه ممكن است می كشیم و وقتی كاملاً در محل خود قرار گرفت گودال را از خاك پر می كنیم و لبه های پلاستیك را می پوشانیم.
این كار باعث میشود كه پلاستیك در جای خود ثابت بماند و از رفتن هوا به زیر آن یا دزیدن و حركت هوا در زیر آن جلوگیری می كند.
چنانچه از یك پلاستیك در لوله استفاده شود تأثیر soil solarization بیشتر میشود. و در اینصورت بهتر است كه یك فاصله هوایی بین دو لوله وجود داشته باشد. می توانیم با قرار دادن دو جسم كوچك بین پلاستیكها این فاصله را بوجود آوریم.
مدت زمانی لازم است تا به سطح بالایی از كنترل برسیم بستگی به درجه حرارت دارد. با استفاده از پلی اتیلن شفاف نور خورشید مستقیماً از پلاستیك عبور كرده و خاك را گرم می كند.
پلاستیك شفاف و نازك به قطر 2-1 میلی متر به نور خورشید بیشتر اجازه می دهد كه از آن عبور كند. پلاستیك شفاف و نازك بیشتر از پلاستیك سیاه به اشعه خورشید اجازه عبور می دهد و خاك بیشتر گرم میشود.
پلاستیك بمدت 8-4 هفته در گرمترین ماههای تابستان در محل مورد نظر می بایست قرار گیرد.
در كارولینای جنوبی بهترین زمان برا ی انجام soil solarization از ماه ژوئن تا آگوست میباشد.
میزان موفقیت soil solarization بستگی به میزان درجه حرارت خاك و میزان تشعشع دارد.
افزایش زمان در زیر soil solarization برای كرت مضر نیست. چنانچه نخواهیم كه زمین را زیر كشت ببریم باقی گذاشتن پلاستیك میتواند كنترل را بیشتر كند و بعنوان یك مانع بر علیه آلودگی مجدد عمل كند
5: بر داشتن پلاستیك وكشت
پس از اینكه كرت ما بمدت 8-4 هفته در معرض تشعشع خورشید قرار گرفت می توان سطح پلاستیكی را برداشت . برداشتن پلاستیك باید با دقت خاص و بدون آسیب زدن به خاك همراه باشد .
هیچگاه خاك را دوباره شخم نزنیم زیرا باعث می شود بذرهای گیاهان هرز و ارگانیسمهای بیماریزا كه در اعماق زمین بوده اند و تحت تا ثیر حرارت قرار نگرفته اند دوباره كرت را آ لوده كنند .
به همین دلیل است كه آماده سازی خاك و اضافه كردن كودهای شیمیایی و یا قرار دادن تجهیزات سیستم های آبیاری باید قبل از پو شاندن سطح زمین بوسیلة پلاستیك صورت گرفته باشد رها سازی پلاستیك در محیط باعث الوده سازی محیط زیست میشود .
پلاستیك پلی اتیلن شفاف قادر است كه در مقابل درجات بالاتری از حرارت نسبت به پلاستیك سیاه مقاومت كند .
میتوان پلاستیك را برداشت و برای بار دوم ازآن استفاده كرد . برای استفاده مجدد از پلاستیك در برخی موارد برای گیاهانی نیاز به درجه حرارت بالاتری برای كشت دارند می توان پلاستیك را به رنگ سفید در آورد در مورد گیاهانی به خاك خنك تری نیاز دارند باید به موقع پلاستیك را برداشت تا خاك قبل از كشت خنك شود زمانی كه پلاستیك را برداشتیم می توانیم كشت را شروع كنیم
فاكتورهای مؤ ثر در میزان موفقیت:
مشخصات خاك مانند رنگ خاك ، ساختار و عمق تا ثیر زیادی بر روی soil solarizationدارند. خاك تیره گرمای بیشتری را نسبت به خاك روشن جذب می كند . خاكهای دارای خلل و فرج باعث می شود حرارت بخوبی از خاك عبور داده شود و حرارت به اعماق نفوذ كند
كنترل در چند اینچ بالایی خاك بسیار بهتر از اعماق خاك انجام می شود و سطح كنترلی كه به دست می آید بستگی به تركیب ، طول مدت زمان انجام soil solarization ، میزان درجه حرارت و میزان حساسیت گروههای علفهای هرز به حرارت دارد قارچهایی مثل Rhizoctonia كه در 3-2 اینچ بالایی خاك زندگی می كنند در این روش بهتر كنترل میشوند
فواید انجام soil solarization برای كنترل بیماریها:
انجام دادن soil solarization در ماههای ژوئن یا ژولای درجه حرارت خاك را تا 140 درجه فارنهایت در دو اینچی و 102 فارنهایت در 18 اینچی بالا می برد . در نتیجه بسیاری پاتوژنهای بیماری زا حتی در عمق 18 اینچی از بین میروند .
در كالیفرنیا پروژة soil solarization كنترل بسیار بالا و خوبی برای بیماریها به وجود آورده است . این كنترل برای حد اقل یك فصل رویش ادامه می یابد
برخی شواهد نشان میدهد كه برخی از پاتوژنها ممكن است كه خاك soil solarization شده را دوباره كنند اما با سرعت كمتری نسبت به خاكهای soil solarization شده این عمل انجام می شود.
كنترل علفهای هرز:
بذر و جوانه های بسیاری از علفهای یكساله و چند ساله به روش soil solarizationكنترل شده اند.
بذر برخی از علفهای هرز بسیار حساس به soil solarization هستند و برخی برای كنترل نیاز به رطوبت بالا و پلاستیك كاملا پوشانده و نزدیك به سطح زمین و تشعشع گرمای زیاد برای كنترل دارند. كنترل گونه های علفهای هرز زمستانی معمولاً برای بیش از یك سال امكان پذیر است در حالیكه علفهای هرزی مانند melilotus alba ،cyperus esculentus،c. rotundus نسبتاً كنترل می شوند
چنانچه soil solarization در فصلهای سرد انجام شود معمولاً رشد علفهای هرز افزایش میث یابد و گاهی اوقات قبل از شخم زدن زمین soil solarization انجام می شود.