عوامل موثر بر فتوسنتز :
1: نور : دو خاصیت کیفیت و شدت نور بر میزان فتوسنتز تأثیر می گذارد.
کیفیت نور : طول موج موثر نور در واکنش های نوری فتوسنتز ، طول موج های بین 700 – 400 نانومتر ( نور مرئی ) است.
در این طول موج ها نور قرمز بیشترین اثر را بر فتوسنتز داشته و پس از آن نور آبی و در آخر نور سبز است.
طول موج های بیش از 700 نانومتر ( مادون قرمز ) فقط اثر حرارتی دارند و اثر مستقیم بر فتوسنتز ندارند و طول موج های کمتر از 400 نانومتر نیز بعلت انرژی زیادی که دارند فقط اثر بازدارندگی و تخریبی بر فتوسنتز دارند.
شدت نور : در شرایطی که نور وجود ندارد ، در گیاهان تنفس انجام می شود ولی در حضور نور ، میزان شدت فتوسنتز افزایش می یابد.
نقطه ای که میزان فتوسنتز و تنفس برابر می شوند ، نقطه جبران نوری است.
نقطه جبران نوری در گیاهان C4 بالاتر از گیاهان C3 است.
با افزایش شدت نور میزان فتوسنتز بصورت خطی افزایش می یابد ولی در نهایت به جایی می رسد که با افزایش شدت نور دیگر فتوسنتز افزایش نمی یابد، به این نقطه ، اشباع نوری گفته می شود.
نقطه اشباع نوری در گیاهان C3 پائین تر از گیاهان C4 است. در واقع گیاهان C4 در شدت نورهای طبیعی حتی با شدتهای بالا به اشباع نوری نمی رسند.
در کل ، گیاهان C4 در شدت نورهای بالا عملکرد بهتری از گیاهان C3 دارند ولی گیاهان C3 در شدت نورهای پایین تر عملکرد بهتری دارند.
2: دی اکسید کربن :
افزایش غلظت Co2 باعث افزایش فتوسنتز در گیاهان C3 می شود که افزایش Co2 تا میزان 1500 پی پی ام می تواند فتوسنتز را افزایش دهد.
البته گیاهان C4 بعلت اینکه تثبیت C02 در آنها در کلروپلاستهای غلاف آوندی که غلظت Co2 در آنجا بالاست صورت می گیرد .
افزایش غلظت Co2 باعث افزایش چندانی در فتوسنتز نمی شود. بنابراین افزایش غلظت Co2 در شرایط گلخانه ( و یا افزایش غلظت Co2 در طبیعت به علت افزایش مصرف سوخت های فسیلی ) می تواند عملکرد گیاهان را تحت تأثیر قرار دهد.
3: حرارت :
باافزایش درجه حرارت تا یک حد معین ، باعث افزایش فتوسنتز می گردد.
در درجه حرارتهای بالا( 50 درجه به بالا ) بر اثر انعقاد پروتئینها و آنزیم ها ، فتوسنتز متوقف می شود.
واکنش های نوری فتوسنتز در دامنه حرارتی که گیاه رشد می کند ، تحت تأثیر درجه حرارت قرار نمی گیرد.
ولی مرحله تثبیت Co2 که تحت تأثیر آنزیمها است با افزایش درجه حرارت تا جائیکه حرارت ، فعالیت آنزیمی را مختل نکند ، افزایش می یابد.
البته در اثر افزایش حرارت ، میزان تنفس گیاه نیز افزایش می یابد و در نقطه ای که میزان تنفس و فتوسنتز ( فتوسنتز حقیقی ) برابر می شود فتوسنتز خالص ( فتوسنتز ظاهری ) صفر می گردد.
4: آب :
فقط 1% از آب جذب شده توسط گیاه صرف فتوسنتز می گردد ولی اثر اصلی آب در فتوسنتز بر باز و بسته شدن روزنه هاست.
با کاهش آب به گیاه ، حالت پژمردگی دست می دهد و روزنه های گیاه بسته می شود. بسته شدن روزنه ها باعث کاهش غلظت Co2 در داخل برگ و کاهش شدید فتوسنتز می شود.
بنابراین اثر آب بیشتر یک اثر غیرمستقیم است. عوامل دیگری نیز بصورت مستقیم و غیرمستقیم بروی فتوسنتز تأثیر می گذارند که از آن جمله می توان به مواد معدنی، سن برگ ، رطوبت نسبی و غیره اشاره کرد.