سیاهک برگ و ساقه غلات :
نام علمی : Flag smut
بیماری سیاهك برگ و ساقه غلات Urocystis tritici در درجه اول روی گندم پاییزه ، در مناطقی كه زمستانهای معتدل دارند (بوشهر، خوزستان، گیلان) وجود دارد .
البته در بعضی نواحی شبه قاره هند ، روی گندمهای بهاره ای كه در یكی از ماههای زمستان كاشته شده اند نیزدیده شده است .
سیاهك ساقه توسط قارچی كه رابطه نزدیكی با قارچ Urocystis agropyri دارد ، در روی چاودار نیزایجاد می شود . تشخیص سیاهك برگی در مزرعه بسیار آسان است ، لیكن اغلب به دلیل كوتاه بودن بیش از حد بوته های آلوده ، از نظر دور میمانند .
علائم بیماری بصورت نوارهای خاكستری متمایل به سیاه روی برگ و غلاف توسعه می یابد. بوته های آلوده اغلب كوتاه شده ، برگها پیچ خورده و لوله میشوند .
اپیدرم ، در محل نوارهای آلوده به صورت طولی شكاف خورده ، توده سیاهرنگ اسپور ظاهر می شود . بوته های آلوده معمولاً خوشه نمی دهند .
توده اسپورآزاد شده ، سطح بذرها و خاك را آلوده میكند .گیاهچه ها وبوته های جوان توسط اسپوریدیهایی كه در سطح خاك ایجاد شده آلوده می شوند .
میسلیوم قارچ پس از ورود به درون بافت گیاهچه ، به طور درون بافتی به رشد خود ادامه داده ودرنهایت توده اسپور را در زیر كوتیكول برگ و ساقه بوجود میآورد جوشهای حاصل از سیاهگ برگی توسط توده اسپور بال پر شده است .
هراسپور بال شامل 1-4 عدد تلیوسپور به هم چسبیده است كه توسط چندین سلول عقیم احاطه شده اند. اسپورهای كروی یا زاویه دار ، قهوه ای تیره با دیواره صاف وقطر 10-20 میكرون هستند.
تلیوسپور جوانه زده تولید یك میسلیوم اولیه با 3-4 اسپوریدیها با هم تلاقی انجام میدهند وهیف بیماری زا را بوجود می آورند .تناوب زراعی همراه با بذر سالم در كنترل بیماری موثر است.
کنترل:
این بیماری با استفاده از ارقام مقاوم و تناوب زراعی تقریباً كنترل شده است . ضد عفونی بذر با قارچكشهای سیستمیك مانند كربوكسین و بنومیل نیز موثر است .
سیاهك برگی غلات Flag smut