پراکندگی جمعیت :
پراکندگی پدیده ایست که بوسیله آن موجودات قادرند از یک مرکز به سایر نقاط پخش شوند.
این خاصیت مهم از نظر دوام و حفظ سلامتی جمعیت ها و همچنین گسترش آنها در همه جهات دارای اهمیتی مانند تولید مثل و کسب انرژی است.
پراکندگی به سه شکل مهاجرت به خارج ، مهاجرت به داخل و رفت و آمد است. پراکندگی بر حد زاد و ولد و مرگ و میر اثر می گذارد و با آنها همزمان تراکم و شکل منحنی رشد را تعیین می کند.
در اغلب موارد ورود و خروج موجودات به منطقه اثر قابل توجهی در تراکم ندارد.
زیرا این ورود و خروج با عکس العمل هایی از قبیل کم یا زیاد شدن حد زاد و ولد و مرگ و میر جمعیت خنثی می گردد.
ولی در بعضی موارد پراکندگی که بصورت دسته های بزرگی از افراد به داخل یا خارج اتفاق می افتد باعث تغییرات شدید تراکم می شود. جدائی افراد از یکدیگر زائیده دو عامل است :
1: رقابت بین افراد – 2 : تعارض مستقیم.
نتیجه هر دو حالت اینست که توزیع افراد یکنواخت و تصادفی میشود. این نوع جدائی افراد جمعیتهای جانوری از هم ، رقابت را کاهش می دهد و بعبارت دیگر دفاع از قلمرو سبب تنظیم جمعیت در سطحی زیر سطح اشباع می شود.
عمل متقابل افراد و محیط ، وضع آینده مهاجرین و جامعه را روشن می کند. بطور کلی در جوامع کم تنوع که امکانات زیستی فراوان است ، ورود گونه های جدید ساده تر است.
درحالی که در جوامع متنوع که همه امکانات بین گونه های ساکن بخوبی تقسیم شده و جامعه بخوبی سازمان یافته است ، ورود گونه های جدید با مقاومت شدیدتری روبرو می گردد.
پراکندگی تحت تأثیر دو عامل عمده موانع و قابلیت تحرک زاتی افراد و گونه هاست. موانع ممکن است فیزیکی یا زیستی باشند.
بارگر می گوید انتشار موجودات کوچک با اندام تولید مثلی زایشی آنها متناوب با لگاریتم فاصله از مبداء انتشار است.