توالی ( Succession ) :
تغییر تدریجی ترکیب گونه ها در اکوسیستم و یا یک بیوم که دو نوع توالی وجود دارد ( تغییر تدریجی و منظم ).
1) توالی اولیه : زمانی است که جامعه بدون پوشش ( هیچ نوع جامعه زنده قبلاً در آن وجود نداشته ) و یا بدون وجود گونه های گیاهی در آن باشد .
در مراحل اولیه تولید ناخالص و تنفس در حال افزایش اند ولی همواره مقدار تولید ناخالص بر تنفس اکوسیستم فزونی دارد.
یعنی تولید ناخالص بروی تنفس بزرگتر از یک. مثلاً زمانی که بر روی سنگ های مادری که فاقد پوشش گیاهی هستند و یا مناطقی که منشاء آذرین دارند در ابتدا هیچگونه گیاهی ( پوششی ) وجود ندارد و به مرور بر اثر تغییرات و تأثیرات عوامل کلیمائی بستر مناسب ایجاد می شود و گونه هایی در آن شکل می گیرد.
بنابراین این نوع توالی را توالی اولیه می گوییم ( هرچقدر تنوع بیشتر باشد ، ثبات اکوسیستم بیشتر می شود) .
2) توالی ثانویه : بعد از آن با توجه به تراکم گونه های استقرار یافته ، مسائلی مثل رقابت و یا بر اثر تغییرات کلیمائی ، شرایط برای رشد گونه های موجود نامساعد می شودو از بین می روند.
گونه های دیگر این قابلیت را پیدا می کنند که مستقر شوند و به مرور غالبیت جامعه را در دست بگیرند که این را بعنوان توالی ثانویه می شناسیم.
این تغییر تدریجی گونه ها و تعویض گونه های غالب مستمراً می تواند ادامه داشته باشد تا نهایتاً به مرحله اوج خودش یا دیس کلیماکس برسد.
مرحله کلیماکس را بعنوان مرحله پایداری می شناسیم که گونه های موجود تعادل نسبی را با محیطشان برقرار کردند و تا رسیدن به مرحله کلیماکس ، عملاً میزان تولید نسبت به تنفس مقدار بالاتری را نشان می دهد.
موجودات زنده ای که برای اولین بار در این محیط ها ظاهر می شوند را موجودات زنده پیشاهنگ و بیوسنوزهایی را که جانشین یکدیگر می شوند ، سری می نامند.