جهت استفاده از سم پاش ها می بایست اطلاعات کافی در مورد نوع ساخت دستگاه مورد استفاده و نحوه ی استفاده و شرایط مناسب محیطی جهت بهره برداری از سم پاش مورد نظر ، بدست آوریم.
اجزا تشکیل دهنده ی یک سم پاش بادبزنی
قسمت های اصلی یک سم پاش بادبزنی همانطور که در شکل زیر قابل مشاهده است عبارتند از:
1- مخزن: همانند مخزن تمامی سم پاش های موجود، مخزن سم پاش های بادبزنی نیز در برابر زنگ زدگی مقاوم است و طوری طراحی شده اند که پر کردن، خالی کردن و خشک کردن آن براحتی صورت می پذیرد.
همزن ها باید به تعداد کافی در داخل مخزن موجود باشند تا ذرات آفت کش به صورت مناسب و یکنواخت در داخل محلول پراکنده شوند، چه در زمان پاشش و باز بودن مجرای نازل ها و چه در زمان بسته بودن نازلها. به طور کلی دو نوع سیستم و روش هم زدن سم وجود دارد: (1) نوع مکانیکی که توسط تعدادی بیلچه مانند صورت می گیرد و (2) نوع هیدرولیک. هر دو سیستم وظیفه دارند ذرات معلق موجود در سم را به صورت یکنواخت در داخل محلول پراکنده سازند.
2- پمپ: عموماً، پمپ های پیستونی و سانتریفوژی (گریز از مرکز) در سم پاش های بادبزنی مورد ستفاده قرار می گیرد. پمپ های پیستونی بیشتر در زمانی مورد استفاده قرار می گیرند که فشار مورد نیاز، در حدود psi 450 تا 600 باشد. پمپ های گریز از مرکز نیز، توان تولید فشاری در حدود psi 50 تا 200 را دارا می باشند.
3- فشار شکن(تنظیم کننده‌ی فشار): این قسمت از تعداد زیادی روزنه تشکیل شده است که به واسطه ی باز و بسته شدن، فشار تولیدی را تنظیم می کنند. البته این قسمت تنها جهت تغییر فشار موجود در سم پاش بادبزنی مورد استفاده قرار نمی گیرد. شامل یک فنر است که فشار فنر عامل بسته بودن لوله ایست که به مخزن ختم می شود.
این لوله در زمانی که فشار، بیش از حد ظرفیت دستگاه افزایش می یابد مورد استفاده قرار می گیرد و بدین ترتیب جریانی فرعی به داخل مخزن باز می کند و بدین ترتیب فشار موجود در دستگاه را کاهش می دهد. در پمپ های گریز از مرکز تنظیم فشار موجود در سم پاش بادبزنی توسط تغییر سرعت پمپ انجام میشود، این کار به واسطه ی تغییر تعداد دور در دقیقه ی پمپ صورت می گیرد.
البته باید توجه شود که تامین دور در دقیقه‌ی مورد نیاز سم پاش بادبزنی اهمیت فوق العاده ای را در پاشش مؤثر دارا می باشد، تغییر در دور پمپ موجب تغییر فشار و در نتیجه، تغییر نحوه ی پاشش می شود.
4- فشارسنج: فشارسنج نشان دهنده ی فشار موجود در سم پاش است. فشار سنج می باید فشار در هنگام پاشش را به صورت دقیق نشان دهد. پاشنده ها در یک فشار مشخص کار می کنند و تنها در این فشار است که نوع و نحوه و مقدار پاشش مطلوب را تضمین می نمایند. فشارسنج ها هر گونه تغییر در این فشار مورد نظر را نشان می دهند.
به واسطه ی یک پیغام خطا، هر گونه تغییر فشار موجود در سیستم را به کاربر اطلاع می دهند و کاربر را از وجود نقص فنی در سم پاش بادبزنی آگاه می کنند. نقوص فنی می تواند شامل بسته شدن سطح فیلتر یا صافی، تغییر در خروجی پمپ و یا عیب در سیستم رگولاتور(فشارشکن) باشد. بنابراین در یک سم پاش بابزنی، وجود یک فشارسنج مناسب و سالم اهمیت فوق العاده ای دارد.
5- چند راهه ها(بوم): چند راهه ها یا بوم وظیفه ی انتقال مواد موجود در مخزن، از پمپ به نازل ها را دارا هستند. وضعیت قرارگیری بوم بدلیل قرار گرفتن نازل ها بر روی آن اهمیت زیادی دارد.
6- نازل ها: نازل ها در سم پاش های بادبزنی سم موجود را به اشکال مختلف، در هوا پخش می نمایند. این قسمت ها با اتمیزه کردن قطرات سم، باعث پخش شدن بهتر سم در جریان هوا می شوند. الگوی پاشش بر اساس مکان قرار گیری نازل ها و نوع نازل های می تواند تغییر کند.
نازل ها همانطور که در شکل روبرو قابل مشاهده است از قسمت های مختلفی تشکیل شده اند
که به ترتیب از پایین به بالا عبارتند از:
بدنه ی نازل ـ صافی ـ مغزی یا هسته ـ صفحه ـ سرپوش
هسته و صفحه از قسمت های هستند که بیشترین میزان سایش در آن ها رخ می دهد، به همین علت جهت ساخت آن ها از موادی همچون فولاد خالص سخت، کاربید تنگستن و مواد سرامیکی استفاده می شود.
اگر سایش این قطعات زیاد باشد ، نوع پاشش و مقدار سم خروجی تغییر کرده و جهت رفع این مشکل می باید این قطعات را تعویض و سم پاش را مجدداً کالیبره نمود.
7- بادبزن ها: هر دو نوع بادبزن گریز از مرکز و تک محوری، در سم پاش های بادبزنی، مورد استعمال دارد.
این قسمت وظیفه دارد مخلوط ذرات سم و هوا را به سمت بالا و سایبان(تاج) درخت هدایت کند و سم پاشی یکنواختی را صورت دهد.
در بسیاری از سم پاش ها اَتمیزه شدن سم بستگی به نوع نازل ها دارد. میزان تاثیر جریان هوا بر روی نحوه ی اَتمیزه
شدن ذرات سم بستگی به اختلاف سرعت بین جریان هوا و مایع خروجی از نازل دارد. هرچه این اختلاف بیشتر باشد میزان اتمیزه شدن افزایش می یابد. میزان قطره شدن ذرات سم در زمانی به حداقل مقدار خود می رسد که موقعیت پاشش نازل ها و جریان هوا با یکدیگر یکسان باشد. در حالت عکس، اگر پاشش از نازل ها در جهت خلاف جریان هوا باشد، بیشترین میزان اَتمیزه شدن ذرات سم رخ می دهد.
وظیفه ی اصلی جریان هوا، حرکت آفت کش(سم) به داخل قسمت سایه بان درخت و قرار دادن مایع سم بر روی میوه ها و شاخه ها و تمامی قسمت های داخلی درخت و محصول است.
مشخصه ها و اِلِمان هایی از جریان هوا، که بر روی میزان پوشش سم پاش بادبزنی تاثیر می گذارد عبارتند از: حجم هوا(فیت مکعب در هر دقیقه) و سرعت جریان هوا(فیت در هر دقیقه). این مشخصه ها بستگی به نوع بابزن، اندازه بادبزن و سرعت چرخش پره ها و نوع طراحی پره ها دارد.
فاکتورهای مختلفی در عملکرد جابجاکن های هوا تاثیر می گذارد که تمامی این فاکتورها در تعامل یکدیگر قرار دارند و در نتیجه، رسیدن به یک حالت ایده آل مستلزم ایجاد یک رابطه مناسب بین تمامی عوامل تاثیرگذار است.
آماده نمودن سم پاش بادبزنی
اگر مواد خروجی از سم پاش به صورت مناسب و یکنواخت پاشش شوند، در این صورت جابجایی هوا در زیر درخت به صورت مناسب صورت می پذیرد و حال اگر سم پاش با سرعت زیاد در زیر درخت حرکت کند یا پاشش به صورت غیریکنواخت صورت پذیرد در این صورت جابجایی هوا به خوبی صورت نمی گیرد و نتیجه یک پاشش نامناسب خواهد بود که تمام پوشش درخت را دربر نمی گیرد.
برخی از عوامل محیطی بر حجم مناسب پاشش تاثیر می گذارد. این عوامل عبارتند از رطوبت، درجه حرارت و میزان وزش باد. رطوبت پایین و دمای بالا باعث تبخیر شدید ذرات سم خارج شده از نازل ها می شود که از انتقال کامل مواد به سطوح بالایی تاج درخت جلوگیری می کند.
رطوبت های بالای 50 درصد به پاشش مناسب و یکنواخت کمک می کند. وزش باد نیز ذرات سم را در جهت نامناسب هدایت می کند که به نوبه ی خود در پاشش مناسب تاثیر منفی می گذارد، لذا توصیه می شود سم پاشی در زمانی از روز که وزش باد وجود ندارد صورت پذیرد.
عوامل دیگری از قبیل سرعت پیشروی، فشار، زمان بندی، نازل و موقعیت نازل ها، سرعت هوا یا باد و موقعیت باد و حجم پاشش بر سطح پوشش سم پاش های بادبزنی تاثیرگذار است. سرعت پاشش در حدود 2 تا 5 MPH است.
(سرعت های کم، سطح پاشش بهتری ایجاد می کند) فشار موجود در دستگاه بر سطح پاشش تاثیرگذار است. فشار معمول مورد استفاده در سم پاش های بادبزنی در حدود 60 تا 260 psi است.
تعداد نازل های موجود بر روی دستگاه بین 5 تا 10 عدد در هر سمت متغیر است. نازل در جلوی چندراهه ها جای می گیرد، به همین دلیل در حدود 3/2 تا 4/3 خروجی نازل ها به سمت قسمت های بالایی پاشش می شود و در حدود 3/1 تا 4/1 خروجی نازل ها به قسمت های پایینی درخت پاشش می گردد.
تنظیم موقعیت دقیق هدایت کننده های هوایی منجر به قرار گرفتن مناسب سم پاش در جهت بهترین پاشش می شود.
اندازه ی نازل ها، سرعت و و فشار، همه و همه بر حجم سمِ پاشش شده تاثیرگذار است. در ابتدا لازم است حجم پاشش و سرعت پیشروی تعیین گردد و در انتها، نوع و اندازه ی نازل و فشار آن مشخص شود. حجم پاشش می تواند بین 15 تا 250 گالن در هر اِکر متغیر باشد.
استفاده از کاتالوگ وسیله، داشتن سابقه و تجربه ی مناسب کار با وسیله و تعیین دقیق مقدار سم مؤثر از عواملی است که بر میزان سم مورد احتیاج تاثیرگذار است.