محیط زیست > گیاهان-
هادی شفیعی:
آزاد، درخت کمیابی از تیره نارون است که در
سراسر جنگل های شمال به صورت پراکنده میروید و تقریبا یک درصد تعداد حجم
درختان منطقه را دربرمیگیرد.
این درخت، چوبی پرکاربرد دارد و برگ زرد رنگ آن، جلوه زیبایی را در فصل پاییز پدید میآورد.
وحید
شقاقی افضلی یکی از کارشناسان ارشد سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری
درباره این درخت گفت: درخت آزاد، مختص مناطق جلگهای و کمارتفاع تا
میانبند است. وی افزود: پایینترین حد رویش آن در سواحل نوشهر و آستارا
است و بالاترین آن درگدوک مازندران و در ارتفاع یک هزار و ۳۰۰ متری به
چشم میخورد.
وی باذکر اینکه درخت آزاد در جاده کندوان، در ارتفاعات بالاتر از این
مقدار هم دیده میشود، گفت: این گونه جزو درختان بلند قامت است و ارتفاع آن
به ۲۵ الی ۳۰ متر و قطرش به بیش از یک متر میرسد.
شقاقی اظهار داشت: عمر درخت آزاد طولانی و پوست تنه آن، صاف و نقرهای
تا خاکستری است که به صورت پلاک از تنه جدا میشود و جای آن نارنجی است.
چوب این درخت، صنعتی و قابل ارتجاع است که در ساخت در و پنجره، چانچو، مال
بند گاوآهن و نجاری کاربرد دارد. به گفتهاو برگ درخت ریز، خشن، کاغذی و
دندانهدار است و میوه فندقه کوچک آن، بدون واسطه به کنار برگ متصل میشود.
آزاد، درختی است نورپسند که طالب خاک های سبک و غنی و عمیق است.
این کارشناس ارشد سازمان جنگل ها و مراتع درباره تکثیر درخت آزاد
یادآور شد: آزاد با بذر و جست (ریشه جوش) زادآوری میکند. وی ادامه داد:
این گونه، به سرما مقاوم و به خشکی حساس است و در باغهای سلطنتی و حاکمان
محلی استان گیلان، بهدلیل داشتن تنه راست و برگ های زرد زیبا در پاییز،
کاشته میشد.
بنابر آمار، در هر هکتار از جنگل های شمال، بهطور میانگین 2 اصله درخت
آزاد با مجموع حجم۲/۸ متر مکعب وجود دارد که در حدود نیمی از آنها دارای
درجه کیفی 3 هستند. میار عباسی از کارشناسان ارشد جنگلداری نیز در این
باره گفت: آزاد، درختی کند رشد است و در جنگلکاریها استفاده از آن متداول
نیست.
میثم میارعباسی گفت: چوب این درخت، قهوهای مایل به نارنجی، نیمه
سنگین، نیمهسخت و با دوام است و به علت داشتن رشتههای پارافشیمی فراوان،
کشسان است.
به گفته او چوب آزاد، در صنایع مختلف و مصارف روستایی، کاربرد فراوانی
دارد و در ساخت مبل، گاری، ابزار کشاورزی، چوب اسکی، پارو، راکت ورزشی، چرخ
چوبی، پره آسیاب و بشکه استفاده میشود.
میارعباسی بیان داشت: تکثیر این درخت، بیشتر از راه بذر، در ماههای
مهر و اسفند انجام میشود و خواباندن شاخه نیز معمول است ولی روش پیوندزدن
چندان مرسوم نیست و فقط روی نارون، آن هم در بهار انجام میشود. در جنگل
های ۱/۸ میلیون هکتاری شمال، در حدود ۳۰۰ گونه درختی و درختچهای شناسایی
شده است.