نام علمی :
Taraxacum officirale
![]()
![]()
گلهای قاصد معمولی
(Taraxacum sect. Ruderalia)و (Taraxacum officinale Weber)دسته‌ای از
گیاهان بسیار شبیه به یکدیگر از تیرة Taraxacum را تشکیل می‌دهند که همگی
از خانوادة گیاهان دارای گلهای سبدی (Asteraceae) هستند. گل قاصد در حدود
۱۵ نوع مختلف دارد
گل قاصد که به نام‌های هند
بابری، خبر آور و کاسنی بری نیز معروف است گیاهی است علفی و دائمی که
به‌طور خودرو در بیشتر مزرعه‌ها و دشتها، در وسط چمن، حاشیه شوره زار،
کنار جاده‌ها و اراضی بایر و به طورکلی در همه جا می‌‌روید. بلندی ساقة آن
به 10 تا 30 سانتیمتر می‌رسد. این گیاه دارای ریشه‌ای به رنگ قهو های است
که که تا یک متر ( و به ندرت تا دو متر) می‌رسد. ساقه و ریشة این گیاه پر
از شیرابة سفیدرنگی می‌‌باشد.
![]()
![]()
برگهای آن سبزرنگ و بی کرک و
دارای بریدگیهای مثلثی شکل و نوک تیزاند از ساقة آن در صورت خراشیدگی یا
شکستن شیرابة سفیدرنگی خارج می‌شود. از میان برگهای آن ساقه‌های گل
به‌ارتفاع حدود 50 سانتیمتر می‌رویند. این ساقه ها منتهی به نهنجی می‌شوند
که بر رویش گلهای زردرنگ زیبا و زبانه‌ای به قطر 3 تا 5 سانتیمتر قرار
دارند. گل آذینش کلاپرک (Capitule) است. گلبرگهای زبانه‌ای شکلش دایره‌وار
از داخل به خارج به تدریج باز می شوند. گلها در عمر چندین روزة خود، شبها
و در هنگام باران و نیز در هنگام خشکی هوا بسته می‌شوند. میوه اش فندقه و
دارای دستة تارهای ابریشمی در قسمت انتهایی است که به آن قاصدک می‌گویند
زیرا به منظور بذرافشانی به پرواز درمی‌آید.....
ترکیبات شیمیایی:
تلخی برگهای این گیاه مربوط
به یک ماده متبلور تلخ بنام تاراکسین است ضمنا این گیاه دارای ساپونین،
قندهای مختلف و اسیدهای چرب است . این گیاه بالاترین حد ویتامین آ را در
بین گیاهان داراست و همچنین دارای مقدار زیادی پتاسیم است. خواص داروئی:
این گیاه از قدیم الایام برای درمان بیماریهای کبدی بکار می‌‌رفته است
.همچنین قابض و مقوی معده است، خوردن آن خونریزی از سینه را متوقف می‌کند،
قاعده آور است، برای ازدیاد شیر نافع است، خنک کننده و معرق است.
گیاهی است علفی، پایا، دارا
ریشه ای به رنگ قهوه ای مایل به قرمز به ضخامت انگشت و پر از شیرابه ای
رنگ زرد رنگ است. طول ریشه 20 سانتی متر است قسمت داخلی ریشه سفید یا
خاکستری رنگ است ریشه انشعابهای ترد و شکننده متعددی دارد. برگها نیزه ای
شکل ، طویل به طول 15 تا 25 سانتی متر و پهنای آن 4 تا 5 سانتی متر است
حاشیه برگها کنگره دار است. برگها فاقد دمبرگ و مستقیماً به ساقه متصل می
باشند.گلها در انتهای ساقه های اصلی و فرعی پدیدار می شوند. گلچه ها زرد
رنگ هستند. اولین گلها اوایل بهار (فروردین) ظاهر می شوند و گل دهی
معمولاً تا اوایل پائیز (مهر) ادامه می یابد. میوه فندقه است به قسمت
فوقانی دانه پا پوسهای بسیار ظریف و سبکی متصل است که به محض رسیدن از
گیاه جدا و به اطراف پراکنده می‌شود.
نیاز اکولوژیکی
گیاه بطور خود در مناطقی وسیعی از کشور می روید لذا ضرورتی به کاشت و داشت جهت بهره برداری صورت نگرفته است.
آماده سازی خاک
گل قاصد در هر نوع خاکی می
روید نسبت به PH خاک حساسیتی نشان نمی دهد و در زمینهای دارای PH بین 2/4
تا 2/8 می روید. گل قاصد در چمنزارها ، مراتع و بوته زارها و همچنین مزارع
دست نخورده پوشش وسیعی تشکیل می دهد.
تاریخ و فواصل کاشت
بعلت پوشش وسیع گیاه بحالت خودرو ضرورتی به پرورش گیاه احساس نمیشود.
کاشت
در کل گل قاصد را می توان با هر گیاهی به تناوب کشت نمود.
داشت
به علت رویش طبیعی و خودرو ضرورتی به پرورش و کاشت گیاه حس نمی شود.
برداشت
از اوایل بهار تا اواخر
شهریور بتدریج می توان برگهای گل قاصد را برداشت کرد. پیکر رویشی این گیاه
در مرحله گل دهی از بیشترین مقدار مواد موثره برخوردار است. اواخر پائیز
یا اوایل بهار قبل از رویش گیاه زمان مناسبی برای برداشت ریشه های گل قاصد
است. پس از برداشت آنرا با آب جاری از گل و لای تمیز کرده و سپس مانده
ریشه را باید به چند قسمت تقسیم خشک کرد. برگهای زردرنگ یا سایر برگهای
آلوده به قارچ یا باکتری را باید از بقیه جدا و حذف کرد. سپس آنها را با
ضخامت کم بر روی صفحات خشک کن قرار داد تا خشک شوند. نسبت برگ تازه به خشک
شش به یک و نسبت ریشه تازه به خشک پنج به یک و نسبت ریشه و اندامهای هوائی
تازه به خشک پنج تا شش به یک می باشد.