از
آنجائیكه ممكن است در هنگام تهیه داروهای گیاهی ترازوی مناسب در دسترس نباشد می‌توان
از وسایل زیر بعنوان واحد وزن استفاده نمود كه تقریباً برابر با اوزان مورد نظر می‌باشد.
0/25
گرم = یك چهارم قاشق مرباخوری
5/0
گرم = نیم قاشق مرباخوری گرم = یك قاشق مرباخوری
2
گرم = یك قاشق مرباخوری سرپر
3 گرم = یك قاشق غذاخوری پر 4 گرم = یك
قاشق غذاخوری لب‌پر
5 گرم
= یك قاشق غذاخوری سرپر
1:فنجان
= در حدود
یک چهارم لیتر آب و حدود
200 میلی‌لیتر مقدار مصرف یك بار = یك فنجان متذكر می‌گردد كه در مورد اوزان كمتر
از 0/25 گرم حتماً می‌بایستی از ترازوهای دقیق استفاده گردد و در مواردی كه
تنطورها و یا عصاره‌های خاصی مورد نظر باشد بایستی داروهای مورد نظر را از
داروخانه تهیه نمود.
طرز
تهیه داروهای گیاهی
الف
ـ دم كرده
دم
كرده بهترین و با ارزشترین روش تهیه داروهای گیاهی است، زیرا اكثراً مهمترین مواد
مؤثر گیاهان داروئی در اثر جوشیدن از بین می‌روند.
عصاره
دم كرده بدین ترتیب تهیه می‌شود كه مقدار تعیین شده از گیاه خرد شده را با یك
فنجان آب جوش (حداكثر یك لیتر) مخلوط كرده و به هم می‌زنند سپس روی ظرف را پوشانده
و می‌گذارند كه 30-15 دقیقه دم بكشد، سپس آنرا صاف می‌كنند.
در صورتیكه بعضی از
بیماران نسبت به داروی خاصی عدم تحمل نشان دهند، شایسته است كه در دفعات اول مصرف،
دارو فقط 6 تا 8 دقیقه دم كشیده شود، در این صورت مطمئناً بخوبی قابل مصرف بوده و
مؤثر می‌باشد.
ب
ـ جوشانده
اصولاً
باید توجه داشت كه روش جوشاندن، اغلب برای داروهائی بكار برده می‌شود كه از ریشه،
ریزم، پوست، رزین یا دانه‌ها تهیه می‌گردند و یا هنگامی آنرا بكار می‌برند كه
اطمینان داشته باشند موادمتشكله مؤثر آنها در اثر حرارت از بین نمی‌روند و یا این
مواد بوسیلة آب سرد یا جوشیده از سلول گیاهی حل و خارج نمی‌شوند. ضمناً توجه شود كه
از ظروف آهنی جهت جوشاندن گیاهای استفاده نگردد.
1-
جوشاندن ملایم:
برای
تهیه این فرم از دارو مقدار معینی از گیاه خرد شده را با
یک چهارم
لیتر آب جوش مخلوط
كرده و می‌گذارند كه كمی قل بزند، سپس آنرا از اجاق دور كرده و می‌گذارند كه چند
دقیقه دم بكشد و در خاتمه آنرا صاف می‌كنند.
2-
جوشانده معمولی:
برای
تهیه این نوع دارو مقدار مورد نظر از گیاه خرد شده را با
یک چهارم
لیتر آب سرد مخلوط
كرده و می‌گذارند كه بجوش آید سپس آنرا صاف می‌كنند.
3-
جوشانده قوی:
برای
تهیه این نوع دارو ابتدا مانند روش جوشانده معمولی مقدار معین گیاه خرد شده را با
یک چهارم
لیتر آب سرد مخلوط
كرده و می‌گذاند كه بجوش آید. سپس آنرا از شعله دور كرده و روی ظرف را پوشانده و
می‌گذارند كه 10 دقیقه دم بكشد. و در خاتمه آنرا صاف می‌كنند.
ج
ـ خیسانده
1-
خیسانده با آب سرد:
اصولاً
روش خیساندن را اغلب برای گیاهانی بكار می‌برند كه مواد مؤثر آنها در اثر حرارت
زود خراب یا تبخیر می‌شوند. برای انجام این منظور بر روی مقدار مورد نظر از گیاه
خرد شده مقدار
یک چهارم
لیتر آب سرد
ریخته، درب ظرف را پوشانده و می‌گذارند كه 6 تا 12 ساعت باقی بماند. هر چه میزان
این زمان طولانی‌تر شود عصاره قوی‌تر خواهد بود.
2-
خیسانده‌های الكلی:
این
روش اغلب برای گیاهانی بكار می‌رود كه مواد مؤثر آنها در آب حل نمی‌شوند. برای
تهیه این نوع دارو بر روی مقدار لازم از گیاه خرد شده آن مقداری از الكل اتیلیك 60
درصد را می‌ریزند كه تمام قسمتهای گیاهی پوشیده شود، سپس در ظرف را بسته و چند
روزی نگاه می‌دارند (برای تهیه عصاره‌های قوی‌تر از الكل خالص یا 90 درصد استفاده
می‌شود).
توجه:
ترای تهیه عصاره‌هایی به منظور خوراكی یا معالجه و ضد عفونی زخمها، غرغره‌ها و
دهان شویی‌ها می‌بایستی عصاره‌های تهیه شده پیوسته با آب رقیق گردد.
د
ـ شیرابه
برای
تهیه شیرابه گیاهان داروئی، گیاه تازه را در هاوم (خرد كننده‌های الكتریكی) خوب له
كرده و سپس داخل یك پارجه تمیز نموده و فشار می‌دهند. برای بكار بدن این نوع دارو
در مصرف خوراكی اغلب یك قاشق مرباخوری از شیرابه را در شیر یا آب حل و میل می‌كنند.
هـ
ـ پودر
برای
تهیه پودر، گیاه خشك شده را در هاون به صورت پودر درآورده و سپس با الك ریز الك می‌كنند.
جهت
كاربرد در مصرف خوراكی مقدار مورد نظر از پودر را در یك قاشق غذاخوری شیر یا آب حل
كرده و میل می‌كنند. جهت مصرف خارجی مثل سایر پودرها، به قسمت مورد نظر پاشیده می‌شود.
و
ـ ضماد (بانداژ)، كمپرس
اصولاً
ضمادها را جهت رفع كبودی و كوبیدگی، احتقان، التهاب، كشیدن چرك از دمل‌ها، آرام
كردن خراش‌ها و كشیدن سموم از بدن مورد استفاده قرار می‌دهند و معمولاً گیاهان
داروئی موردنظر را بصورت خمیر درآورده و بطور مستقیم روی بدن قرار می‌دهند و یا
آنرا ابتدا بر روی پارچه تمیز كشیده و سپس مورد استفاده قرار می‌دهند.
1-1-
بانداژ یا كمپرس مرطوب نوع اول :
برای
تهیه این نوع دارو در صورتیكه دستور دیگری موجود نباشد بدین ترتیب عمل می‌شود كه
10 گرم از گیاه خرد شده را در
یک چهارم
لیتر آب به صورت
چای دم می‌كنند. سپس آنرا صاف كرده، چلانده و گرم گرم (نه داغ) به صورت كمپرس بكار
می‌برند.
البته
باید بر روی این كمپرس گرم و مرطوب یك تكه پارچه غیر قابل نفوذ و بروی ان دستمال
گرم قرار داده شود.
1-2-بانداژ
یا كمپرس مرطوب نوع دوم :
گیاه
خرد شده داروئی را در یك كیسه پارچه‌ای كوچك قرار داده و در داخل آب جوش قرار می‌دهند
سپس آنرا صاف كرده و مطابق روش 1 عمل می‌كنند.
2-
كمپرس‌های گرم و خشك:
برای
تهیه این نوع دارو، گیاه خرد شده را در یك كیسه تمیز سفید قرار داده و خشك خشك
حرارت داده و بصورت كمپرس روی عضو قرار می‌دهند.
ز
ـ داروهای مخصوص شستشو
برای
این منظور گیاه دارویی خرد شده را بطوری كه چای را درست می‌كنند آماده كرده و با
آن زخمها را شستشو می‌دهند.
ح
ـ استفاده از داروهای گیاهی در حمامها
برای
این منظور 100 گرم از گیاه خرد شده را در یك لیتر آب جوشانده و صاف می‌كنند، سپس
آنرا به مایع وان اضافه می‌كنند. برای تهیه مایع جهت حمام پا كافی است كه 40 گرم
از گیاه در
یک چهارم
لیتر آب جوشانده و
بكار برد.
زمانی
كه گیاهان به راحتی در دسترس باشند، كافی است كه از دم‌كرده گیاه به مدت 15 دقیقه
و یا خیسانده سرد 13 ساعته استفاده گردد.
توجه:
بار دیگر نظر علاقمندان به گیاه‌درمانی را كاملاً به این نكته جلب می‌نماییم كه
گیاهان مورد نظر می‌بایستی حتماً از عرضه كنندگان مظمئن تهیه و مصرف شوند.
زیرا در
غیر اینصورت ممكن است گیاهان تهیه شده به طور صحیح محصول برداری، خشك، انبار و
نگهداری نشده باشد. از مصرف این نوع گیاهان به هیچ‌وجه اثر درمانی مطلوب حاصل
نخواهد شد.
از طرف دیگر می‌بایستی به دستور تهیه دارو كه در نسخه ذكر شده كاملاً
توجه شود (دم كرده، جوشانده، خیسانده) زیرا این روشهای تهیه با توجه به مواد مؤثر
موجود در گیاه، كه باید از گیاه خارج شده و پس از مصرف اثر درمانی خود را ظاهر
سازد در نظر گرفته شده است.
بدین سبب توصیه می‌شود در صورتیكه دستور تهیه دارو در
دسترس نباشد بخصوص در مورد داروئهائی كه از برگ و گلهای گیاهان تهیه می‌گردد، آنرا
بصورت دم‌كرده تهیه و استعمال نمایند.