كلم گل :
نام علمی Brassica oleracea L
كلم گل را به صورت خام، پخته، سرخ كرده، ترشی و یا شور مورد استفاده قرار میدهند در ۱۰۰ گرم كلم گل تازه حدود ۷۰ میلی گرم ویتامین C، مقداری كاروتین، ویتامین B۱- K –B۲ و املاح معدنی به ویژه پتاسیم وجود دارد كلم گل دارای مقادیری پروتئین و كربوهیدرات نیز است.
شرایط آب و هوایی :
شرایط آب و هوایی شبیه كلم پیچ است به نظر میرسد نقش عامل دما درتولید كلم گل بیش از عوامل فتوپریود و رژیم آبیاری است. كلم گل نیز همانند سایر كلمها گیاه فصل خنك است و نسبت به دمای پایینتر از۴ و بالاتر از ۳۸ درجه سانتیگراد حساس است. دمای مناسب برای این گیاه ۲۷ درجه با طیف حرارتی بین ۷ ـ ۲۹ درجه سانتیگراد است.
رشد و نمو مجموعه خوراكی كلم گل تابع شرایط دما قرار میگیرد. افزایش آن تا مرز ۲۲ درجه سانتیگراد افزایش رشد را در پیدارد. وزن قسمت خوراكی بستگی به ارقام مختلف این گیاه دارد و با افزایش مقدار برگ در گیاه افزایش مییابد.
بنابراین هرگونه اختلالاتی در رشد و نمو برگ طی دوره رشد میتواند بر وزن قسمت خوراكی تأثیر گذارد.رشد و نمو كلم گل پس از بذرپاشی درخزانه طی چهارمرحله زیر انجام میگیرد:
۱. مرحله پرورش نشاء
۲. مرحله رویشی كه طی آن رشد و نمو برگها تا دمای ۲۲ درجه سانتی گراد حاصل می گردد.
۳. بهارش كه به مرحله رویشی پایان می دهد.
۴. رشد قسمت خوراكی كه با افزایش دما تا حدود ۲۲ درجه سانتی گراد سرعت می یابد.
مكانیزاسیون ـ عملیات خاك ورزی ـ كاشت، داشت و برداشت :
كلم گل نسبت به كمبود آب و سله بستن خاك بسیار حساس است از این نظر خاكهای سنگین با مواد آلی كافی كه ظرفیت آبی خوبی دارند برای زراعت این گیاه در نظر میگیرند زمینهای آبگیر و یا خشك باعث میشود كه قسمت خوراكی آن زودتر ازموعد مقرر تشكیل شودو به علت عدم جذب مواد غذایی كافی، مجموعههای كوچك و تحلیل رفته تولید شود.
برای انواع زودرس خاكهای سبك و یا هوموسی با آب كافی مناسب است. انواع تابستانه و پاییزه را میتوان در خاكهای با تلاقی و رسی نیز كشت نمود.
احتیاجات غذایی كلم گل بسیار زیاد است علاوه بر كود حیوانی می توان نسبت به تنوع واریته و جنس خاك مقادیری حدود ۱۸۰ كیلوگرم ازت، ۹۰ كیلوگرم p۲o۵ و ۲۷۰ كیلوگرم k۲o در هكتار توصیه نمود. كودهای ازته به صورت سرك در ۳ نوبت داده می شود. در مناطقی بابارش زیادكود ازته بیشتری درنظر میگیرند.
در طی دوره رشد و نمو این گیاه علاوه بر وجین و آبیاری ، از آنجایی كه در موقع پیدایش گل ، آفتاب رنگ سفید آنرا تیره و یامتمایل به زرد میكند، لذا باید كلم گل را از تابش مستقیم و نور شدید خورشید حفظ كرد . این عمل را سفیدكردن گلكلم مینامند با بستن انتهای برگها به نحوی عمل می شود كه گل گیاه بین برگها و دور از تابش مستقیم آفتاب قرارگیرد.
عمل برداشت در چندین مرحله انجام میگیردو معمولاً بین ۲ ـ ۳ بار در هفته است. میزان عملكرد شبیه كلم پیچ است. كلم های تابستانه و پاییزه را میتوان در دمای صفردرجه سانتیگراد و رطوبت نسبی۹۰ درصد بین ۴ تا ۸ هفته انبار كرد
ـ جداشدن گلهای خوراكی از همدیگر و یا به وجود آمدن تعدادی برگ در مجموعه خوراكی، این دو عارضه زمانی بوقوع می پیوندد كه دمای محیط بالا باشد ( اواخر تابستان )
ـ زردشدن ( كاراتونوئید ) و بنفششدن ( آنتوسیانین ) كلم گل بستگی به ارقام مختلف متفاوت است و به علت عدم پوشش كافی قسمت خوراكی و در معرض قرار گرفتن آن به نور ایجاد می شود
ـ تشكیل گلهای خوراكی كوچك كه براثر اختلالاتی در رشد و نمو برگها حاصل میشود این عارضه زمانی بوجود میآید كه از نشاء های بزرگ استفاده شود.
ـ قهوه ای شدن كلم گل پس از برداشت محصول كه بر اثر تابش اشعه ماورای بنفش روی آن ایجاد میشود از این نظر نباید پس از برداشت محصول آنها را در مزرعه و بدون پوشش نگهداری كرد زیرا یك تابش ۲ ـ ۳ ساعته میتواند موجب خسارت گردد