سولفات مس+ آب آهک ( ترکیب بوردو ) :
تركیب بوردو یكی از مهمترین قارچ كش های دفاعی است كه مزایای بی شماری در مقایسه با سایر قارچ كش ها بوده كه علاوه بر خاصیت قارچ كشی و باكتری كشی،دافع حشرات و تا حدودی كشنده تخم حشرات نیز می باشد.
یكی دیگر از مزایای این تركیب دوام قابل توجه آن روی گیاه و اثر طولانی مدت آن درآزاد كردن تدریجی ماده موثر (یون مس) است و در نهایت مهمترین مزیت آن امكان تغییرات در فرمولاسیون با توجه به نیاز گیاه می باشد.
فرمولاسیون تركیب بوردو معمولا با 3 عدد پشت سر هم نشان داده می شود كه به ترتیب از چپ وزن سولفات مس 5 آبه، وزن هیدروكسید كلسیم به كیلو گرم و حجم آب به لیتر است. برای درختان میوه فرمولاسیون 1 درصد(100-1-1) و یا (100-1-5\0) و برای سیب زمینی و بعضی از گیاهان فرمولاسیون (100-1-2) بیشتر مورد استفاده است.
طرز تهیه تركیب بوردو:
برای تركیب یك هزار لیتر تركیب بوردو (به طور مثال 1%) مقدار 10 كیلوگرم سولفات مس را در 50 لیتر آب در ظرف پلاستیكی یا استیل حل می كنیم و 10 كیلوگرم هیدروكسید كلسیم را به مقدار كمی آب خیس كرده و در سم پاش ریخته و ضمن هم زدن حجم آن را با افزودن آب به 950 لیتر می رسانیم و سپس محلول سولفات مس را به آرامی روی دوغ آب ضمن به هم زدن اضافه می كنیم و پس از 2 دقیقه هم خوردن تركیب بوردو آماده مصرف است.
تركیب بوردو تهیه شده از محلولهای رقیق چسبندگی بیشتری دارد .
ارزیابی تركیب بوردو:
آسان ترین وسیله برای ارزیابی تركیب بوردو اندازه گیری پایداری، خاصیت سوسپانسیون و دانه بندی آن می باشد.
تركیب بوردو دارای چسبندگی خوبی است و با این وجود چسبندگی آن با اضافه كردن بعضی افزودنیها زیادتر می شود. افزودن شكر به مقدار خیلی كم چسبندگی آنرا افزایش داده و زمان پایداری تركیب را طولانی می كند. افزایش ژلاتین نیز قدرت پخش شوندگی تركیب را زیادتر كرده و عمر آنرا بیشتر می كند. برای بهتر پخش شدن تركیب بوردو روی گیاه ، می توان چند قطره مایع ظرفشویی یا كمی پودر صابون به اندازه ای كه جزئی كف بكند اضافه نمود.
اثر تركیب بوردو بیشتر مربوط به لایه خشك شده آن روی گیاه است كه در مدت طولانی از عفونتهای مجدد جلوگیری می كند و این اثر طولانی تركیب بوردو به مراتب مهم تر از بین بردن آنی اسپورهای قارچ های موجود روی گیاه در زمان سم پاشی می باشد.
تركیب بوردو در رشد گیاهان و حتی آنهایی كه كمبود مس ندارند موثر است . به بوته سیب زمینی اگر زودتر سم پاشی شود برگهای زیاد و غدد فراوان می دهد در حالیكه سمپاشی دیرهنگام، برگهای كم و محصول كمتری می دهد.
مسئله تاثیر تركیب بوردو در تعرق گیاه بحث قابل بررسی و تحقیق است. تركیب بوردو با فرمولاسین (100-1.5-1) تعرق گیاه كرفس را به مقدار كم و گیاهان ختمی، لوبیا، گوجه فرنگی ، سیب زمینی و گیلاس را بیشتر افزایش می دهد.
اگر در زمان سمپاشی هوای گرم رخ دهد تعرق گیاه بیشتر از زمانی است كه گرما بعد از سمپاشی رخ میدهد. سمپاشی نشاء گوجه فرنگی بلافاصله پس از جابجایی به علت خشكی موجب سوختگی می شود .
سمپاشی با تركیب بوردو باید زودتر شروع شود و تا زمان برداشت محصول ادامه نیابد و در صورتی كه اجبارا سمپاشی دیر انجام شود وبقایایی از تركیب بوردو روی محصول باقی بماند می توان آنرا با سركه رقیق تمیز نمود.
امولسیون روغن های معدنی و نباتی:
تركیب بوردو امولسیون كننده خوبی برای روغن می باشد لذا در سمپاشیهای زمستانی می توان از خاصیت قارچ كشی تركیب بوردو و روغن معدنی با نسبتهای مورد نظر استفاده كرد.
پایداری تركیب بوردو:
تركیب بوردو در شرایط معمولی و خشك در صورتیكه در بسته بندی غیر قابل نفوذ و دور از رطوبت و گازكربنیك هوا قرار گیرند سالها خواص خود را حفظ می كند.
سازگاری تركیب بوردو:
تركیب بوردو با نیكوتین، ارسنات سرب و كلسیم، د.د.ت. ، گوگرد و روغن های معدنی و گیاهی قابل اختلاط است ولی نباید با حشره كشهای ارگانو فسفوریك و نیز سمومی كه در محیط قلیایی تجزیه میشود، مخلوط شود.
سمیت تركیب بوردو:
تركیب بوردو با داشتن LD50 بیش از 5000 میلی گرم بر كیلوگرم ، جزء سالم ترین سموم می باشد. برای زنبور عسل بی خطر بوده و تا حدودی نیز دافع حشرات است ولی برای ماهیها زیان آور است .
خمیر یا رنگ بوردو:
خمیر یا رنگ بوردو برای التیام زخم هایی كه در تنه، ساقه و حتی ریشه بعضی از گیاهان كه در اثر باكتریها و قارچها و بعضا حشرات بوجود می آیند مورد استفاده است.