علف های هرز :
گیاهان هرز به گیاهان ناخواسته ای گفته می شود که بر خلاف میل کشاورز وارد جامعه گیاهان زراعی یا منابع آبی می شوند.
این گیاهان هم در زمین های آیش و هم در زمین های زیر کشت دیده می شوند.گیاهان هرز در مزارع، باغ ها، جنگل ها با گیاه اصلی رقابت می کنند و موجب کاهش کمی و کیفی رشد و محصول گیاه اصلی می شوند.
خسارت گیاهان هرز در ایران و نه در جهان مورد بررسی دقیق و جامع قرار نگرفته است. به طور کلی در مسله گیاهان هرز نکته مهم این است که خسارت ناشی از این گیاهان نسبت به خسارت ناشی آفات و بیماری ها در کشاورزی بسیار زیاد است. برای مثال، طبق گزارش و.اس.رائو(1987) از کل خسارت سالانه ناشی از منابع مختلف در محصولات کشاورزی در هندوستان 45 درصد ناشی از گیاهان هرز ، 30 درصد ناشی از حشرات ، 20 درصد ناشی از بیماری ها و 5 درصد ناشی از عوامل دیگربود.
گیاهان هرز در استفاده از مواد غذایی خاک و رطوبت موجود در خاک و نور رقابت کم و بیش شدیدی با گیاهان زراعی دارند. گیاهان هرز، بر حسب درجه رقابت با گیاهان زراعی، موجب کاهش حداقل 10% تا بیش از50% محصول گیاهان زراعی می شوند.
چیرگی گسترده گیاهان هرز چند ساله بر مزارع زیر کشت خاک این مزارع را نا مناسب می سازد که نتیجه آن خسارت مالی برای کشاورز خواهد بود. گیاهان هرز چند ساله علاوه بر نامناسب ساختن زمین برای بهره برداری و کاهش شدید محصول، سبب کاهش طول عمر محصول نیز می شوند. بعضی از گیاهان هرز کارایی کشاورز یا دامدار را کاهش می دهند. این کاهش کارایی بر اثر ناراحتی جسمی همراه با حساسیت و مسمومیت یا عوارض دیگری است که در نتیجه تماس با گیاهان سمی مختلف مزارع و مراتع در بدن کشاورز یا دامدار ایجاد می کند. گیاهان هرزی که در نهرها، جویها، زهکش ها فراوان اند موجب کُندی جریان آب و نفوذ بیش از حد آب در مسیر جریان می شود.
کنترل علف های هرز جزئی از یک برنامه مدریت تلفیقی با آفات می باشد. انتخاب مناسب ترین روش کنترل علف های هرز یک مزرعه نباتات زراعی عمدتاً بستگی به تجارب محلی، وجود نیروی انسانی و امکانات و وسایل ماشینی و انواع علفکش ها دارد.
روش های مختلفی برای کنترل علف های هرز وجود دارد که چند نمونه از آنها، به طور مختصر در زیر شرح داده می شوند.
تناوب زراعی:
تناوب زراعی عبارت است از تعویض نوع کشت در یک قطعه زمین در فصول متوالی، این طریق نه تنها باعث کنترل علف های هرز می گردد بلکه در مبارزه با همه آفات کمک می نماید.
ایجاد پوشش:
ایجاد پوشش عبارت است از عمل پوشانیدن خاک بوسیله یک لایه سطحی از موادی که مانع رسیدن نور شود و بدین طریق از رشد و نمو بعضی جوانه های علف هرز جلوگیری می نماید و همچنین این روش به عنوان محافظ رطوبت خاک به کار می رود.
ضدعفونی کردن خاک:
ضدعفونی کردن خاک ممکن است بذور گیاهان هرز را، در قسمت محدودی در خاک، قبل از کشت در اثر ضدعفونی کردن خاک با یک گاز سمی مانند متیل بروماید از بین می برد. متیل بروماید خیلی سمی است و نتیجتاً عمل ضدعفونی خطرناک است.
استفاده از حرارت آفتاب در خاک:
استفاده از حرارت آفتاب در خاک روشی غیر شیمیایی است که اخیراً برای ضدعفونی کردن خاک مورد استفاده قرار گرفته بنظر می رسد امید بخش باشد، این روش اکنون در بسیاری از کشورهای منطقه خاور نزدیک به کار می رود. این روش به (soil-solarization) نامیده می شود و عمدتاً درجه حرارت خاک مرطوب را تا حدی بالا می برد که با عث از بین رفتن بذور علف های هرز و یا جوانه زنی آنها شده و گیاهک را از بین می برد.
مبارزه مکانیکی:
کنترل مکانیکی علف های هرز عبارت است از بین بردن علف های هرز با وسایل گوناگون که شامل وجین دستی و شخم می شود. این روش اغلب به طور دلخواه انجام می شود و باید با دقت عمل شود تا علف های هرز در پشت سر جا گذاشته نشود و یا ریشه های گیاهان زراعی صدمه نبینند.
علفکش ها:
انواع مختلفی از علفکش های تجاری در بازار وجود دارد. هر یک از این علفکش ها مقادیر معینی از مواد موثره یک یا چند علفکش را دارا می باشد و هر یک دارای بر جسبی است که نحوه مصرف علفکش را شرح داده و مقدار مصرف آن ذکر شده است.