نام علمی Achilea milefolium
نام انگلیسی Yarrow گیاهی است علفی که دارای ریشه های نازک و مستقیم بوده که از انشعاب های ظریف و فراوانی برخوردار هستند.
از ناحیه فوقانی ریشه ساقه های متعدد استوانه ای شکل خارج می شوند . ارتفاع گیاه متفاوت است و به شرایط اقلیمی محل رویش گیاه بستگی دارد و بین 15-70 سانتی متر است. برگ ها در این گیاه نیزه ای شکل و کم و بیش طویل ودارای دو تا چهار بریدگی بوده و روی ساقه نسبت به یکدیگر بطور متناوب قرار دارند. اطراف برگ ها دندانه های ظریفی وجود دارد که شباهت زیادی به دندانه های شانه داشته و حجره های حاوی اسانس در دو طرف آنها قرارگرفته اند.گل های کوچک،سفید یا صورتی و فاقد کاسبرگ اند که در انتهای ساقه های اصلی و فرعی به شکل چترهای متراکمی که تا حدودی شبیه به خیمه (چادر) هستند قرار دارند.قطر هر گل 3-5 میلی متر است. تعداد گلچه های زبانه ای به 5 عدد می رسد که به شکل کلاهی روی گل قرار می گیرند .میوه بومادران فندقه ،طویل و به شکل تخم مرغ وارونه است .
وزن هزار دانه 13/.گرم است. گل ها ،پیکر رویشی و برگ ها ی بومادران دارای خاصیت دارویی هستند. اسانس موجود در گل ها وپیکر رویشی این گیاه ، حاوی 60-30 درصد پروکامازولن است که تحت تاثیر حرارت ناشی از تقطیر با آب و بخار به کامازولن تبدیل می شود. مواد موثره این گیاه اشتها آور بوده وسبب هضم غذاومداوای دل دردمی شود.استفاده ازدم کرده بومادران سبب کاهش فشارخون میشودو از آن برای مداوای نارسایی های کیسه صفرانیزاستفاده می شود.اسانس بومادران خاصیت ضدباکتریایی وضدتورم دارد.ازاین اسانس درصنایع ارایشی بهداشتی صنایع دارویی تهیه کرم هاوپمادهایی برای لطافت پوست و مداوای تورم ها ی پوستی استفاده می شود. تناسب مقدارعناصراصلی نظیرازت فسفروپتاس نقش عمده ای در افزایش پیکر رویشی گیاه وهمچنین اسانس انهادارد.تحقیقات نشان می دهد که وجودمقادیرمتوسط ازت فسفروپتاس سبب افزایش عملکرد به مقدارصد درصدخواهد شد. بومادران درطول رویش به اوضاع اقلیمی خاصی نیازندارد و تقریبا در هر اقلیمی می روید. این گیاه در مناطق گرم و آفتابی گلهای بیشتری تولید می کند.
خاک های سبک شنی برای کشت این گیاه مناسب هستند. بومادران 5-4 سال در زمین باقی می ماند. از این رو زمین هایی که در آن بومادران کشت می شود ، باید فاقد علف های هرز چند ساله باشند. گیاهانی که دوره رویشی کوتاهی دارند برای تناوب کشت بومادران مناسبند زیرا پس از برداشت آنها،زمان کافی برای آماده ساختن زمین وجود خواهد داشت . پس از برداشت محصول قبلی ، زمین را شخم متوسطی می زنند و پس از خرد کردن کلوخه ها با دیسک ، زمین را تسطیح می کنند.
کاشت و داشت : کشت و تکثیر بومادران توسط بذور به دو روش مستقیم و غیر مستقیم و به شکل رویشی صورت می گیرد. در کشت مستقیم ، بذور را در اواخر تابستان و یا اوایل پاییز در زوین اصلی در ردیف هایی به فاصله 50-40 سانتی متر کشت می کنند(برای هر هکتار زمین به 2 الی 3 کیلو گرم بذر نیاز است). در کشت غیر مستقیم بذور را در اوایل بهار در خزانه هوای آزاد در ردیف هایی به فاصله 20-5 سانتی متر کشت می کنند. سپس در اوایل پاییز نشاء ها را در زمین اصلی ودر ردیف هایی به فاصله 60 سانتی متر منتقل می کنند. بطوریکه فاصله دو بوته روی ردیف 30-25 سانتیب متر باشد. عمق کاشت نباید بیش از 5/ سانتی متر باشد. تکثیر رویشی بومادران از طریق تقسیم بوته و در فصل پاییز انجام می گیرد. گیاهان چهار تا پنج ساله برای این منظور مناسب هستند. به دلیل اینکه رشد اولیه بومادران کندوبطئی است ، آبیاری منظم و مبارزه مکانیکی و شیمیایی با علف های هرز مزرعه ضرورت دارد.
برداشت : در کشت غیر مستقیم چنانچه گیاه در فصل پاییز به زمین اصلی منتقل شده باشد یک سال پس از کاشت (از سال دوم ) به گل می نشیند. در کشت مستقیم محصول از سال سوم قابل برداشت است . در مرحله گلدهی ، گیاه از بیشترین مقدار ماده موثره برخوردار است . بنابراین بطورکلی زمان گلدهی بهترین زمان برای برداشت گلها و پیکر رویشی (ساقه و شاخه های جوان ) بومادران است . گل ها را به همراه دمگل بطول 4-3 سانتی متر برداشت می کنند. اندام های برداشت شده را در سایه و یا با استفاده از خشک کنهای الکتریکی در دمای 40-30 درجه سانتی گراد خشک مد کنند. عملکرد پیکر رویشی متفاوت بوده و به شرایط اقلیمی محل رویش گیاه بستگی دارد. از سال دوم رویش مقدار پیکر رویشی خشک شده بین 4-1 تن در هکتار است .